ماجرای عجیب درخت‌های لاکچری سهراب سپهری

سهراب سپهری فقط در ایران هنرمند گرانی نیست؛ آثار او در حراجی‌های مطرح دنیا هم حرفی جدی برای گفتن دارند و با ارقام بالا به فروش می‌رسند. تنه‌های درخت سهراب سپهری که برخی کارشناسان از آن به عنوان «درخت‌های لاکچری» یاد می‌کنند، در این سال‌ها هر بار در حراجی‌ها ارائه شده‌اند، یا عنوان گران‌ترین اثر را به خود اختصاص می‌دهد یا جزو گراین‌ترین‌ها است.

 اگر چه در سه سال گذشته آثار سهراب سپهری (حتی اثر انتخابی از مجموعه تنه‌های درخت او) در مقابل آثار دو هنرمند دیگر ـ پرویز تناولی و منیر فرمانفرمایان ـ شکست خورده بودند، اما فروش ۲۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی تابلوی این هنرمند در آخرین حراج تهران (تیر ۱۴۰۲)، بار دیگر سهراب سپهری را به اوج بازگرداند.

پیش‌تر عنوان گران‌ترین اثر سهراب سپهری در سال ۹۶ به اثری از تنه‌های درخت این هنرمند اختصاص داشت که اگرچه در آن سال عنوان گران‌ترین اثر حراجی را به خود اختصاص نداد، اما با فروشی معادل ۱۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان، گران‌ترین اثر هنرمند در حراجی‌ها محسوب می‌شد.

اثر سهراب سپهری در یازدهمین حراج تهران

امسال، اما برخلاف معمول تنه‌های درخت نبودند که سپهری را گران‌ترین هنرمند حراج تهران کردند؛ بلکه اثری بدون عنوان از او که با برآورد بیشینه و کمینه ۱۷-۱۹ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود، در نهایت به مبلغ ۲۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به فروش رسید؛ هرچند در این تابلوی رنگ و روغن که حدود دهه ۱۳۴۰ کشیده شده و توسط ابراهیم گلستان به صاحب قبلی اهدا شده بود، باز هم رد پس زمینه تنه‌های درخت معروف سپهری دیده می‌شود.

گران‌ترین اثر حراجی نهم در سال ۹۷ /اثر سهراب سپهری که ۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر ارائه شده از سپهری در ساتبیز

در تمام آثار سهراب سپهری دو ویژگی برجسته است که به اعتقاد برخی از کارشناسانِ هنر، تابع سفر‌هایی است که او به شرق دور داشته است. در آثار این هنرمند ایجاز و پرهیز از زیاده‌گویی‌های روایی و قرار داشتن در مرز میان عینیت و انتزاع، به وضوح خودنمایی می‌کند که هر دو این ویژگی‌ها را از قضا در طبیعت، بیش از هر جای دیگر می‌توان یافت (جواد مدرسی).

گران‌ترین اثر سال ۱۴۰۲ در حراجی تهران با فروش: ۲۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان/ این اثر سال ۹۷ یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان فروش رفته بود.

در توصیف ارزشمندی هنر سهراب سپهری در مقام نقاش، همین بس که نه تنها ایرانیان که غربی‌ها هم مفتخر به عرضه آثارش هستند.

چنانچه حراجی ساتبیز حدود چهار سال قبل ضمن ارائه اثری از این هنرمند، اعلام کرد که «مفتخر است نقاشی بدون عنوان سهراب سپهری از مجموعه تنه درخت را ارائه دهد که در آن ویژگی منحصربفرد کلبه‌هایی وجود دارد که از بین تنه درختان نمایان شده و واحه‌ای رویایی را تشکیل می‌دهند.»

در ادامه توصیف ساتبیز از اثر سهراب سپهری آمده بود، «به نظر می‌رسد که کلبه‌ها از خاک خشتی ساخته شده‌اند و تنها یک پنجره به شناسایی آن‌ها به عنوان مسکن یا پناهگاه کمک می‌کند. سازماندهی رنگ‌ها در این نقاشی بسیار آگاهانه است ـ با سبز در پیش‌زمینه و قهوه‌ای در پشت، در الگویی که عمق را از طریق درجه‌بندی نشان می‌دهد. گویی هنرمند به سمت سبکی خاص و برنامه‌ریزی شده حرکت می‌کند.»

سهراب سپهری ۱۵ مهر ماه ۱۳۰۷ به دنیا آمد و اگر هنوز زنده بود، ۹۵ سال داشت. او سال ۱۳۵۹ زمانی که ۵۲ سال داشت به بیماری مبتلا شد و درگذشت. سپهری برای آموختن نقاشی تلاش بسیار کرد. او مدتی به پاریس و لندن رفت و در فرانسه تحصیل کرد. دوران تحصیل سپهری در این کشور البته که با سختی‌هایی برای تامین هزینه‌ها خصوصا پس از قطع شدن بورسیه تحصیلی‌اش همراه بود.