کبد چرب، بیماری اهالی پرمشغله و کم‌تحرک

حتما شما هم عبارت« کبدچرب» به گوش‌تان خورده؛ بیماری‌ای که خیلی از عمرش نمی‌گذرد و می‌شود آن را همزاد زندگی شهری امروز دانست.

به گزارش رکنا ، بیماری کبد چرب هرگز سراغ کشاورزی نمی‌رود که صبح آفتاب‌نزده از خواب بیدار می‌شود، ناشتایی می‌خورد، به سمت مزرعه می‌رود، تا غروب آفتاب زحمت می‌کشد و ظهر زیرسایه درخت در آرامش ناهارش را نوش جان می‌کند. اصلا در بدن او جایی ندارد تا زمانی که در شهر جمعیت انبوه میزبانان مهربان برایش جا باز کرده‌اند.

تحرک نداشتن، خوردن غذاهای دارای چربی مضر، چاقی و استرس چیزهایی هستند که جا را برای این مهمان ناخوانده نامبارک یعنی کبد چرب باز می‌‌کنند. بنا بر آمار ارائه شده از سوی دکتر مهدی صابری، عضو پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران 30 درصد مردم ایران دارای کبد چرب هستند. با این اوصاف شاید بتوان با ارائه اطلاعات بیشتر درباره این بیماری، دلایل ایجاد آن و عوارض و چگونگی مواجه‌شدن با آن در مسیر رشد بی‌رویه این آمار مانعی ایجاد کنیم.

خطر در کمین است

در رده‌بندی اعضای بدن انسان، کبد در جایگاه دوم اهمیت قرار دارد. درواقع کبد حکم صافی بدن را دارد. یعنی موادغذایی مضر را جدا کرده و مفیدها را به بدن می‌رساند. حال اگر میزان ورودی این مواد مضر و چربی‌های ناسالم به این صافی بیش از اندازه باشد به مرور چربی درون‌ کبد بالا می‌رود، کارکردش مختل شده و کم‌کم تبدیل به بیماری می‌شود.

در این شرایط اگر چربی کبد از پنج تا 10درصد بیشتر شود کبد چرب شده است. نوشین جمشیدی، کارشناس تغذیه و رژیم درمانی دراین باره می‌گوید: «کبد چرب دارای سه مرحله یک، دو و سه است. در مرحله یک هیچ نشانه‌ای از بیماری هم دیده نمی‌شود. درمرحله دو تبدیل به هپاتیت و در مرحله سه کبد چرب تبدیل به سیروزکبدی یا سرطان کبد می‌شود. متاسفانه خاموش بودن بیماری درمرحله یک باعث می‌شود افراد نسبت به بیماری بی‌خبر یا بی‌توجه باشند و از این واقعیت غافل شوند که کبد چرب مرحله یک درصورت درمان نشدن تبدیل به مرحله دو و سه می‌شود.»

ویتامین درمانی کنید

ویتامین E به دلیل تاثیری که برروند سوخت‌وساز بدن دارد تاثیر مهمی در جلوگیری از چاقی و ابتلا به کبد چرب دارد. توصیه کارشناس تغذیه در این خصوص افزودن جوانه گندم و جوانه ماش درسالاد است تا این ویتامین به‌صورت طبیعی به بدن برسد. آرد سبوس برنج گزینه دیگری است که با افزودن آن به چلو، سالاد و ماست ویتامین B بدن را تامین می‌کند.

خوشبختانه شرکت‌های تولیدکننده نان در روند تولید آن اقدام به غنی‌سازی کرده‌اند و مردم فقط کافی است در هنگام خرید نان‌های غنی شده و سرشار از فیبر را انتخاب و جایگزین نان‌هایی کنند که در فرایند طبخ‌شان از ماده جوش‌شیرین و آرد سفید استفاده شده و بسیار مضرند. در حال حاضر با وجود تلاش‌هایی که شرکت‌های موادغذایی در جهت تولید موادغذایی داشته‌اند اما نداشتن آگاهی در این خصوص باعث شده مواد غنی‌شده در سبد غذایی افراد قرار نگیرد.»

رژیم غذایی چه تاثیری دارد؟

حال سوال این‌جاست که منظور از تغذیه مناسب چیست؟ نوشین جمشیدی در توضیح این موضوع می‌گوید: «ما ایرانیان غذاهای سنتی جذابی داریم که صرف‌نظر از آن‌ها قطعا دشوار است اما همین غذاها را می‌شود جوری طبخ کرد که موادغذایی موجود در آن مضر نباشند. مثلا از روغن‌های سالم، بدون پالم مانند روغن زیتون‌ بکر و فرابکر در آشپزی استفاده کنید.

راه دیگر این است که روغن‌های غنی‌شده و چربی‌های غیراشباع را جایگزین روغن‌های سنتی جامد یا دنبه و پیه کنید. رعایت نکات ساده و ظریفی در آشپزی می‌تواند در بهبود تغذیه موثر باشد. مثل این‌که وقتی چیزی را با روغن سرخ می‌کنید تا جایی که ممکن است روغن آن را بگیرید و با قراردادنش روی حوله کاغذی روغن را از ماده غذایی مثل بادمجان یا سیب‌زمینی جدا کنید. انتخاب موادغذایی غنی‌شده در هنگام خرید یک راهکار مناسب برای بهبود وضعیت تغذیه است.»

دشمنان دوست‌داشتنی

حالا برسیم به سردسته خوراکی‌های مضر برای بدن یعنی فست‌فود‌ها که این روزها جایگاه ویژه و پرمصرف و محبوبی در فهرست خوراکی‌های ما شهرنشینان به خودشان اختصاص داده‌اند. نوشین جمشیدی در این باره می‌گوید: « البته که ما کارشناس‌های تغذیه مخالف سرسخت فست‌‌فود هستیم اما نمی‌شود مردم را به کل از خوردن فست‌فود منع کنیم ولی می‌توانیم توضیح بدهیم که خوردن فست‌فود چه بلایی سر بدن شما می‌آورد.

شما نمی‌دانید فست‌فودها با چه روغنی و چه کیفیتی سرخ شده‌اند و دارید چه سمومی را وارد بدن خود می‌کنید. پنیر پیتزا یک پای ثابت و پرطرفدار غذاهای فست‌فودی است. این پنیر سرشار از روغن پالم است که بسیار برای بدن مضر است به خصوص برای کبد. حداقل این است که اگر فست‌فود می‌خورید به این نکات هم توجه داشته باشید. در بین فست‌فودها پیتزا آن هم از نوع سبزیجات انتخاب مناسب‌تری است.

یک رژیم طلایی

نوشین جمشیدی درباره تاثیر سبزی‌ها بر کنترل بیماری کبد چرب می‌گوید:« چاقی یکی از عوامل جدی در بروز کبد چرب است. برای جلوگیری از چاقی یا رفع آن باید به کم‌کردن کالری مصرفی روی بیاوریم. اختصاص دادن 80درصد موادغذایی مصرفی به سبزی‌ و میوه‌ها راه‌حل موثر در این زمینه است. آبمیوه‌ها و آب سبزیجات بدون افزودن قند جزو نوشیدنی‌های سالمی هستند که برای کبد بسیار مفیدند. در بین این نوشیدنی‌ها می‌توان به آب‌کرفس، آب‌هویج، آب‌سیب، آب‌لیموترش، آب‌جعفری و اسفناج اشاره کرد. میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان در برابر رادیکال‌های آزاد از کبد محافظت می‌کنند.

آلو، کشمش، زغال‌اخته، شاتوت، توت‌فرنگی، تمشک، پرتقال، گریپ‌فروت سرخ، طالبی، سیب و گلابی جزو میوه‌های سرشار از اکسیدان هستند که بهتر است در رژیم غذایی قرار بگیرند.

روزمرگی را فراموش کنید

تسلیم شدن در برابر روزمرگی زندگی که باعث می‌شود از پشت این میز با آسانسور به خودروی شخصی برسیم و از خودروی شخصی به روی مبل و صندلی خودمان را برسانیم. استفاده از انواع وسایل و خدمات در دسترس برای انجام کارهای روزمره و پرحرکت میزان تحرک را به حدی رسانده که بدن‌مان اگر اتفاقی مجبور به تحرک شود، شگفت‌زده می‌شود. پس برای پیدا کردن راهی برای تحرک به زندگی‌مان چاره‌ای جز قراردادن ورزش در برنامه روزانه نداریم.

اگر دچار بیماری کبد چرب هستید که باید بدانید هیچ چاره‌ای جز روی آوردن به ورزش ندارید. چون تاکنون هیچ درمانی برای کبد چرب پیدا نشده و می‌توان گفت فقط درمان آن تغییر سبک زندگی است. به این ترتیب که با تغذیه درست میزان کالری دریافتی را کم کرده و همراه با آن فعالیت بدنی افزایش یابد.

دور این خوراکی‌ها خط بکشید

به‌طورکلی اگر بخواهیم دور مبتلا شدن به کبد چرب را خط بکشیم باید از مصرف بیش از حد نمک و موادغذایی نمکی مثل چیپس و تنقلات شور خودداری کنیم. خوردنی‌های پر شکر مثل تنقلات شیرین، دسرها و نوشیدنی‌های قنددار مثل نوشابه‌ها دشمن کبد هستند. مصرف آرد سفید و تصفیه‌شده و نان‌هایی تهیه‌شده از این آرد را از سبد غذایی حذف کنیم.

غذاهای چرب مثل سوسیس، مایونز،کله پاچه و گوشت‌های چربی‌دار را به حداقل برسانیم. غذاهای بسیار تند و همچنین غذاهای سرخ‌شده هم به کبد آسیب می‌رسانند.در پایان این‌که در خیلی مواقع ناآگاهی نسبت به شیوه زندگی و خطراتی که ناخواسته برای بدن‌مان ایجاد می‌کنیم منجر به بروز بیماری‌ها می‌شوند. قدر سلامتی را بدانیم و مراقب اعضای بدن عزیزمان باشیم که وفادار و دلسوزترین دوستان‌مان هستند و نگذاریم در برابر سموم و مواد مضر تنها و بی‌پناه بمانند.  

علایم بیماری خاموش

با وجود آماری که وزارت بهداشت منتشر کرده بیش از 30درصد مردم ایران به کبد چرب مبتلا هستند که این آمار به سمت 50درصد شدن می‌رود. این یعنی ازهر دو نفر یک نفر به کبد چرب مبتلاست . با این اوصاف بد نیست بدانیم که با دیدن چه نشانه‌هایی می‌توانیم نسبت به کبدمان مشکوک شویم که آیا چرب شده یا هنوز سالم است. به گفته پزشکان احساس خستگی و بی‌حالی مداوم، کاهش وزن و اشتها، احساس حالت تهوع، ضعف عمومی، درد در مرکز یا سمت راست بخش بالای شکم، سردرگمی، مشکل در تمرکز، گیجی و خونریزی از مهم‌ترین نشانه‌هایی است که از اختلال در کبدتان خبر می‌دهند.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.

وبگردی