چین در تولید زباله پلاستیکی رتبه نخست را دارد
رکنا: هر ساله مقادیر بسیار زیادی زباله به اقیانوس ها راه پیدا می کند و در میان کشورهای جهان چین رتبه اول را دارد.
مطالعۀ جدیدی نشان می‌دهد این پلاستیک‌ها از کجا می‌آیند و چگونه می‌توان جلوی این موج را گرفت.
زباله‌های پلاستیکی موجود در اقیانوس‌ها مشکل نسبتاً جدیدی محسوب می‌شود. تنها حدود ۴۰ سال از شروع مطالعه دربارۀ این موضوع گذشته است و اولین «چرخاب زباله‌ای» بزرگ اقیانوسی در دهۀ ۱۹۹۰ کشف شد. امروزه تقریباً همه از پلاستیک‌های اقیانوسی اطلاع دارند، اما هنوز نقاط مبهمی در این مورد وجود دارد. سالانه چه مقدار پلاستیک وارد اقیانوس می‌شود؟ این پلاستیک‌ها چگونه وارد اقیانوس می‌شوند؟ و در این زمینه چه کاری می‌توانیم بکنیم؟
انتشار تحقیقی در تاریخ ۱۳ فوریه در مجلۀ ساینس (Science) بسیاری از این اسرار را روشن کرد. این تحقیق بهترین تخمین موجود از جریان ورود پلاستیک به داخل اقیانوس‌ها را ارائه داده است و دربارۀ اینکه این زباله‌ها از کجا می‌آیند و چگونه از خشکی به دریا می‌روند پاسخ‌هایی ارائه می‌دهد. نویسندگان این تحقیق شاید بتوانند با مشخص‌کردن مسیرهای که پلاستیک از طریق آن‌ها وارد دریا می‌شود، به ما بگویند که چگونه می‌توانیم جلوی موج ورود پلاستیک به دریا را بگیریم.
جنا جامبک نویسندۀ اصلی این تحقیق و استاد مهندسی محیط‌زیست در دانشگاه جورجیا، در بیانیه‌ای در‌این‌باره می‌گوید: «طبق نتایج این تحقیق، در سال ۲۰۱۰ چیزی بین ۸/۴ میلیون تا ۷/۱۲ میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس شده است که این زباله‌های پلاستیکی از ۱۹۲ کشور ساحلی در سراسر جهان ردیابی شده‌اند. این عدد نشان می‌دهد که سالانه تقریبا ۸ میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ها می‌شود».
وی می‌افزاید: «هشت میلیون تن معادل این است که در هر متر از خط ساحلی این ۱۹۲ کشور ۱۰ کیسه‌ی پر از پلاستیک پیدا شود».
این در حالی‌ست که تحقیق جدید دیگری نشان داد که در‌حال‌حاضر اقیانوس‌ها حاوی بیش از ۵ تریلیون قطعه پلاستیک (در مجموع حدود ۲۵۰ هزار تن) است، سرعت سالانۀ رشد این آلودگی مشخص نیست. طی تحقیقی در سال ۱۹۷۵ برآورد شد که هر ساله حدود ۱/۰ درصد از پلاستیک تولیدی در جهان وارد دریاها می‌شوند، اما تحقیق جامبک نشان می‌دهد که این عدد در واقع چیزی بین ۵/۱ تا ۵/۴ درصد است.
کارا لوندر لاو استاد دانشگاه ماساچوست درانجمن آموزش دریایی و یکی دیگر از نویسندگان این تحقیق می‌گوید: «برای نخستین بار میزان پلاستیکی را که سالانه وارد اقیانوس‌ها می‌شود برآورد کردیم. تاکنون کسی درک درستی از ابعاد این مشکل نداشته است».
محققان دریافتند که سوءمدیریت زباله‌های پلاستیکی در نواحی ساحلی عامل اصلی ورود پلاستیک‌ها به اقیانوس است. این زباله‌ها محصول زندگی دو میلیارد نفری که در طول پنجاه کیلومتر خط ساحلی زندگی می‌کنند. بخشی از مشکل به این دلیل است که زیرساخت‌های مدیریت زباله همگام با رشد سریع تولید پلاستیک در سیاره زمین (خصوصاً در کشورهای توسعه‌یافته) رشد نکرده است. برخی از ۱۹۲ کشور مورد مطالعه، هیچ سیستم قاعده‌مندی برای مدیریت زباله ندارند. جامبک اضافه می‌کند که «مقابله با زبالۀ جامد در مقایسه با موضوعات اضطراری‌ترِ سلامت عمومی، مانند آب آشامیدنی و تصفیه فاضلاب از اهمیت کمتری برخوردار است».
او می‌گوید: «مشکلات مربوط به نبود آب آشامیدنی پاک بیشترین تأثیر را بر بشر دارد و تصفیه فاضلاب در درجۀ دوم اهمیت قرار می‌گیرد. رسیدگی به این دو موضوع بر زباله‌های جامد اولویت دارد؛ زیرا به نظر نمی‌رسد که این زباله‌ها تهدیدی فوری متوجه‌ی بشر کنند. در نتیجه، زباله‌ها در خیابان‌ها روی هم تلنبار می‌شوند و این موضوعی است که مدتی است به فراموشی سپرده شده است.»
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که در میان ۲۰ کشور اول در تولید زباله‌های پلاستیکی، ۱۱ کشور آسیایی وجود دارد و چین در رتبۀ نخست آن‌هاست. از دیگر کشورهای حاضر در این فهرست می‌توان به برزیل، مصر و نیجریه اشاره کرد، ایالات متحده نیز در رتبۀ بیستم قرار دارد. ایالات متحده زیرساخت‌های توسعه‌یافتۀ مناسبی برای مدیریت زباله‌های جامد دارد، اما در‌عین‌حال شهرهای ساحلی پرجمعیتی دارد که پلاستیک زیادی مصرف می‌کنند. در حدود ۴۰ درصد جمعیت ایالات متحده در نواحی ساحلی این کشور (با تراکم میانگین ۴۴۶ نفر در هر مایل مربع) زندگی می‌کنند. به‌طورکلی، هر آمریکایی روزانه ۶/۲ کیلوگرم زباله تولید می‌کند که ۱۳ درصد آن پلاستیک است.
دانستن این موضوع که چقدر پلاستیک وارد اقیانوس‌ها می‌شود مفید است، اما این تنها نوک کوه یخ است. ممکن است پلاستیک در برابر نور آفتاب تجزیه شود و یا با به‌هم‌خوردن در میان امواج تکه‌تکه شود، اما تجزیۀ آن‌ها به این سادگی‌ها نیست. با‌توجه‌به اندازۀ حدود ۳۲۱ میلیون مایل مکعبی اقیانوس‌های روی زمین، محققان همچنان در حال تقلا برای ارزیابی حدود این مشکل پلاستیکی هستند.
لاو می‌گوید: «این مقاله به ما می‌گوید که تا چه اندازه در این زمینه عقب هستیم و چقدر باید کار کنیم تا از حجم پلاستیک موجود در اقیانوس اطلاع کسب کنیم. در‌حال‌حاضر، ما عمدتاً پلاستیک‌های شناور روی آب را محاسبه می‌کنیم، درحالی‌که مقدار زیادی پلاستیک در کف اقیانوس‌ها و در سواحل سراسر دنیا وجود دارد.»
هر پلاستیکی در آب دریا، از جمله وسایل بزرگی مانند وسایل ماهی‌گیری که دلفین‌ها را گیر می‌اندازد یا کیسه‌های پلاستیکی که معدۀ لاکپشت‌های دریایی را مسدود می‌کند، می‌تواند حیات‌وحش را به خطر بیاندازد. خصوصاً تکه‌های کوچک‌تر که با عنوان «میکروپلاستیک» شناخته می‌شوند، ناپیدا هستند و به‌آرامی پخش می‌شوند و انواع مختلف مواد آلاینده‌های اقیانوسی را در خود جذب می‌کنند. سپس این میکروپلاستیک‌ها به بدن مرغ‌های دریایی، ماهی‌ها و سایر موجودات دریایی گرسنه منتقل می‌شوند. سال گذشته مارکوس اریکسن از انستیتوی ۵ Gyres به MNN گفت: «این امر اتفاق می‌تواند زنجیرۀ غذایی ما کاملاً فاسد کند».
وضعیت پلاستیک‌های اقیانوسی در حال بدتر‌شدن است. در تحقیقی در سال ۲۰۱۳ هشدار داده شد که حتی اگر دیگر هیچ زبالۀ پلاستیکی تولید نشود، چرخاب زبالۀ زمین حداقل تا ۱۰۰۰ سال دیگر وجود خواهد داشت. همچنین جامبک پیشبینی می‌کند که رشد تصاعدی پلاستیک‌های اقیانوسی تا سال ۲۰۲۵ به ۱۵۵ میلیون تن خواهد رسید. طبق گزارش بانک جهانی، بشر تا قرن بعدی به «نقطۀ اوج زباله» خواهد رسید.
جامبک می‌گوید: «ما زیر زباله‌هایمان غرق شده‌ایم، اما چارچوب کاری‌مان به ما بررسی راهبردهای کاهش تولید زباله مانند بهبود مدیریت جهانی زبالهۀ جامد و کاهش سهم پلاستیک در تولید زباله را بررسی کنیم. راه‌حل‌های بالقوه به هماهنگی تلا‌ش‌های محلی و جهانی نیاز خواهد داشت».برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
ارسال نظر