مشاوره کودک

امروزه در مشاوره کودک این سوال را از زبان خیلی از والدین به ویژه والدین جوان می شنویم که با کودکم چطور رفتار کنم؟ کارهایی انجام میدهد که مرا نگران می کند؟ چطور می توانم به او کمک کنم ؟ چگونه میتوانم در تربیت کودک خود موفق باشم؟ و سوالاتی از این قبیل ........

این سوالات را در روانشناسی کودک بسیار شایع است. در مشاوره کودک با یک سوال از والدین سعی میکنیم به آنها پاسخ دهیم؟ چه میزان کودک خود را می شناسید؟

شاید این سوال کلی را بتوان به  بخش های زیر تقسیم کرد:

کودک شما به چه علاقه دارد؟

کودک شما از چه چیز یا چیزهایی بیزار است؟

چه موقع احساس خوشحالی و چه موقع حس ناراحتی دارد؟

نیازهای اساسی کودک شما دراین سن چیست؟

پاسخ به این سوالات در مشاوره کودک شما را در مسیر شناخت کودک و نحوه برخورد درست با آن ها قرار میگیرد.

پس به نظر دور از ارزش نخواهد بود که زمانی را صرف خواندن این مقاله و یادگیری راه های رسیدن به پاسخ سوال "از کودک خود چه می دانید" نمائید.

در این مقاله به اساسی ترین و مهم ترین قدم در شناخت کودکان پرداخته می شود. با برداشتن این قدم مهم به جرات می توان گفت نیمی از مسیر را طی کرده اید.

 حال این قدم شگفت انگیز چیست؟

خیلی ساده: گفت و گو با کودک

این مساله به ظاهر ساده و پیش پا افتاده مشکل خیلی از والدین با فرزندانشان است طوری که وقتی از آن ها سوال می شود، در یک روز چند ساعت را صرف صحبت با کودکتان می کنید ؟ پاسخ می دهند:

 خیلی کم یا به ندرت. این یعنی میزان آگهی شما ازمهم ترین راه نفوذ به دنیای درون انسان چیزی حدود صفر است و این فاجعه است. در مشاوره کودک اولین قدم را بر بهبود تعامل با کودک گذاشته میشود.

منطور از گفت و گو راه نفوذ به درون انسان است،  چیست؟

اشتباه نکنید؛  مراد ما یک صحبت معمولی و پیش پا افتاده که بعضی  والدین به آن متکی هستند نیست، بلکه هدف یک مذاکره و تعامل دو جانبه و هدف مند است که در پایان آن هر دو طرف به سوالاتشان پاسخ داده شده باشد، راهی برای حل مسائلشان پیدا کرده باشند و با رضایت خاطر آن را خاتمه دهند.

یکی از اصول مشاوره کودک این میباشد که وظیفه والدین است تا در زمان و محیطی مناسب و آرام بخش و به دور از تنش های خانوادگی،  سر صحبت را با کودک شان باز کنند. درضمن لازم است در شروع مکالمه به هدف از  آن اشاره شود؛ مثلا الان اینجاییم تا در مورد خواسته های تو باهم صحبت کنیم و ببینیم راه حل مشکل چیست؟ اجازه دهید کودک تان متوجه ارزش و احترامی که شما برایش قائل هستید باشند . فراموش نکنید در این مکالمه مخاطب شما یک کودک 7-8 ساله یا نهایتا 10 ساله است پس سعی نکنید از واژه هایی که قدرت درک و فهم آن را ندارند استفاده کنید.

اصول یک مذاکره را با کودک خود رعایت کنید

 مهمتریت اصلی که باید در مشاوره کودک به خاطر داشته باشید این است که هر دوی شما به یک اندازه حق صحبت دارید و باید زمان گفت و گو به درستی مدیریت شود. شروع گفت و گو باید جذاب و دلچسب باشد نه سرد و کسل کننده؛ مثلا از موضوعی که برای کودک تان جذابیت بیشتری دارد شروع کنید. در این گفت و گو هنگام مشاوره کودک، در مورد نیازها و خواسته های کودک تان صحبت کنید. به انتظاراتی که شما از او داریداشاره شود.

در مورد هر نیاز به  طور کامل و مفصل صحبت کنید و تا به نتیجه نرسیدید آن را رها نکنید و سراغ موضوع دیگری نروید. در مورد اینکه راه درست و زمان مناسب رفع آن ها چیست؟ هم صحبت کنید.  اگر صحبت های کودک تان مطابق نظر شما نیست جبهه نگیرید یا به هیچ وجه ظاهر نقادانه به خود نگیرید ، به خودتان یادآوری کنید او یک کودک است با نیازهای  متفاوت از شما.  اصل مهم بعدی در مشاوره کودک، این است که آرامش خود را حفظ کنید و هیجان های تان را کنترل کنید در ادامه از او بخواهید که چطور می توان با کم ترین آسیب به حل مشکل پرداخت.

 با هم مذاکره کنید نه مشاجره و جرو بحث

برخی والدین در حین گفت و گو با کودک شان متوجه مسائلی می شوند که برای شان نگران کننده است اینجا وظیفه  شما کمک و راهنمایی گرفتن از افراد متخصص در حوزه مشاوره کودک است نه خود درمانی. در جلسات مشاوره با کودک در مراکز مشاوره مختلف همچون مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه، روانشناس و مشاور با استفاده ار آزمون های معتبر در زمینه هوش و شخصیت و رفتارهای پرخطر به شناسایی و تشخیص مشکل و ارائه درمان و راهکارهای مناسب می پردازند.

راهکارهای درمانی:

بازی درمانی: در این روش درمانی ، مشاوره کودک فضایی برای کودک ایجاد می کند و اسباب بازی هایی در اختیار او قرار می دهد تا به بررسی نوع تعامل کودک با خانواده( پدر،مادر،خواهر،برادر، همسالان)پرداخته شود. مرکز مشاوره آویژه در این روش درمانی از متخصصین و روانشناسان بالینی کودک استفاده میکند. سعی بر این است که فضای مطلوبی برای کودک فراهم شود.

رفتاردرمانی : همان طور که از نام آن پیداست در این رویکرد درمانی به محرک ها و شرایط ایجاد کننده مشکل و رفتار خطرساز پرداخته می شود . هم چنین در این نوع رویکرد مشاوره کودک فرض بر این است که هر رفتاری چه خوب چه بد آموحته می شود؛ بنابراین در این روش درمانی  به نحوه یادگیری رفتار اشاره می شود و برای حل مشکل درجهت مناسب تلاش می شود.