بررسی وضعیت نمادهای پیشرو در بازار طی ۲ هفته اخیر

هفته پایانی خرداد و هفته ابتدایی تیر، شرایط ویژه ای بر بازار سرمایه حاکم بود. شاخص کل حدود 20 درصد رشد کرد و تا 115 هزار واحد بالا رفت اما در دو روز کاری اخیر، یعنی سه شنبه و چهارشنبه گذشته به یک باره افت کرد و تا 111 هزار واحد عقب نشست. بیشتر سهم هایی که در دو هفته طلایی عمدتا صف خرید بودند و بازدهی قابل توجهی رقم زدند، طی دو روز اخیر منفی و اکثرا صف فروش شدند. در این شرایط این سوال ایجاد می شود که آیا تمام صعودها و پرش ها هیجانی بوده است که حالا این گونه به یک باره عقب نشسته اند؟ ! پاسخ هم مثبت و هم منفی است. از سویی شرکت های دو گروه پیشتاز، یعنی پتروشیمی ها و فلزاتی ها، ظرفیت های بنیادین بسیاری برای رشد و افزایش سودآوری دارند که با افزایش نرخ ارز، حتی به اندازه 25 درصد (یعنی تا 5هزار تومان) هم محقق خواهد شد. از سوی دیگر اما، این که این ظرفیت رشد به یک باره در دو هفته متوالی ظهور کند - در حالی که تا پایان سال وقت برای رشد تدریجی و معقول بود- قطعا به دلیل فضای هیجانی بازار بوده است. افت دو روز اخیر نیز در راستای همین فضای هیجانی قابل تفسیر است. در ادامه ضمن تحلیل میزان سود و فروش تعدادی از نمادهای پیشتاز و البته شاخص ساز بازار در دو هفته گذشته، ظرفیت های بنیادین آن ها را بررسی خواهیم کرد.

نمایی از پیشتازان بازار

چنان چه گفته شد نمادهای دو گروه پتروشیمی و فلزات پیشروها، ثابت بازار در این دو هفته بودند. البته دو گروه دیگر را هم که به نحوی به این دو گروه مرتبط اند باید اضافه کرد؛ معدنی ها و چندرشته ای ها (هلدینگ های سرمایه گذاری که عمدتا سهامدار شرکت های بزرگ فلزی، پالایشی و پتروشیمی هستند). در جدول یک، چند نماد به نمایندگی از نمادهای مشابه انتخاب و تحلیل شده اند. فولاد مبارکه به نمایندگی از فولادی ها (فخوز، کاوه، ارفع و...) و ذوب آهن اصفهان، کچاد و کگل از معدنی ها، مس شهید باهنر و ملی مس به نمایندگی از فلزاتی های غیر آهن (فاسمین، فایرا و...) وغدیر و تاپیکو و پارسان به نمایندگی از چندرسته ای ها و فارس و شفن و شپدیس هم از گروه پتروشیمی. این نمادها طی دو هفته طلایی بازار سرمایه (از سه شنبه 21 خرداد تا دوشنبه 4تیر) حداقل 20 درصد و بعضا تا 60 درصد بازدهی داشتند. علت اصلی هم این بود که انتظار می رود این شرکت ها، که عمدتا صادراتی هستند، از محل افزایش نرخ ارز بتوانند سود خود را به طرز معنا داری افزایش دهند.

13 سهم شاخص سازی که 30 درصدی شدند

بازدهی بیشتر نمادهای موردتوجه بازار، به ویژه نمادهای دو گروه فلزات و پتروشیمی طی دو هفته مذکور تا حدود 30 درصد رسید. در جدول مقابل برای نمونه 13 نماد بورس و فرابورس انتخاب و تغییرات قیمت، بازدهی و برخی دیگر از مشخصات تحلیل آن ها ارائه شده است. البته چنان چه توضیح داده شد، بسیاری دیگر از نمادها در این دو گروه نیز بازدهی مشابهی را تجربه کردند و این 13 نماد به عنوان نمونه از گروه های مختلف انتخاب شده اند.

دوقلوهای اصفهانی و دوقلوهای معدنی؛ رکوردداران بازدهی

چنان چه جدول نشان می دهد، دوقلوهای فولادی بازار سرمایه بازدهی قابل توجهی در سال 97 به سهامداران خود داده اند. فولاد مبارکه که سازنده انواع ورق سرد و گرم است با حدود 50 درصد و ذوب آهن به عنوان سازنده مقاطع با 71 درصد در صدر جدول زیر قرار دارند. ذوب آهن با وجود زیان انباشته ای که دارد توانست در سال گذشته به سوددهی برسد و به همین دلیل موردتوجه بازار است. بعد از این دو نماد هم دوقلوهای معدنی یعنی کچاد و کگل با 46 و 45 درصد بازدهی در رده های بعدی قرار دارند. البته در محاسبات فوق، سود تقسیمی لحاظ نشده است اما شرکت هایی که تا پایان هفته گذشته تقسیم سود داشتند در جدول ذکر شده است تا در صورت نیاز به محاسبات بازدهی افزوده شود. مثلا اگر 35 تومان سود تقسیمی فملی را هم به سود قیمتی بیفزاییم، بازدهی این سهم طی امسال به حدود 50 درصد می رسد. بازدهی کچاد هم با احتساب 33 تومان سود تقسیمی به 62 درصد می رسد.

قیمت ها حبابی شده است؟

حال شاید بپرسید که آیا با این رشد مداوم دو هفته ای، قیمت ها حبابی شده است و با شروع روند کاهشی از انتهای هفته گذشته، برای چندین روز- مثلا باز هم دو هفته- باید شاهد کاهش سریع قیمت ها باشیم؟ پاسخ را در ستون 11، 12 و 13 جدول به تصویر کشیده ایم. سود سال 96 شرکت ها و همچنین نسبت قیمت به سود نمایش داده شده است. درباره مفهوم و اهمیت نسبت قیمت به درآمد به کادر آموزشی یک مراجعه کنید. بر این اساس نسبت قیمت (قیمت 6تیر97) به سود (سود سال 96) برای همه شرکت ها، به جز ذوب آهن و پتروشیمی پردیس، 8یا کمتر از 8است که نسبت های بالایی نیست. حتی برای 5نماد این نسبت در بازه 5تا 6قرار دارد که با توجه به سود بازار پول (سود 15 درصدی در بانک ها) یک مقدار حداقلی است. البته می دانید که طبق قوانین جدید بورس، شرکت ها مجاز به انتظار پیش بینی سود خود نیستند و این نسبت بر اساس سود سال 96 محاسبه شده است. اما برای یک تحلیل درست باید نسبت قیمت به درآمد را بر اساس پیش بینی سود سال 97 محاسبه کرد. اگر انتظار ثبات یا افزایش سود باشد، به هیچ وجه نمی توان از حبابی بودن قیمت سهم ها حرف زد و تنها در صورتی که انتظار کاهش قابل توجه سود طی امسال باشد، می توان گفت که قیمت ها حبابی است.

رشد قابل توجه فروش در 3ماه ابتدایی سال، چه حرف هایی برای گفتن دارد؟

برای تحلیل وضعیت شرکت ها در سال جدید، یک راهکار این است که می توانیم به تخمین میزان فروش (بر اساس برنامه و سابقه شرکت ها) و نرخ فروش (که وابستگی شدید به تورم و نرخ دلار دارد) و همچنین میزان هزینه ها اقدام کنیم. راه دیگر هم این است که منتظر بمانیم تا شرکت ها گزارش عملکرد سه ماه اول سال را منتشر کنند. اما یک راه دیگر هم وجود دارد که در ستون های انتهایی جدول زیر نمایش داده شده است؛ میزان فروش شرکت ها در سه ماه ابتدایی امسال (کادر آموزشی 2را بخوانید). مقایسه میزان فروش در سه ماه اول سال 97 با میزان فروش در سه ماه ابتدایی سال 96 نشان می دهد که همه شرکت های پیشرو بازار با افزایش قابل توجه فروش طی امسال مواجه شده اند. مثلا فروش ذوب آهن اصفهان سه برابر و فروش کچاد دو برابر شده است. سایر شرکت ها نیز 10 تا 60 درصد افزایش فروش را ثبت کرده اند که با توجه به رشد قیمت دلار، انتظار می رود درصد قابل توجهی از این افزایش درآمد، سود خالص باشد. اگرچه مبنایی برای قضاوت Judgment دقیق وجود ندارد.

رشدی که هم منطقی بود و هم هیجانی

با کنار هم قرار دادن ردیف های مربوط به نسبت قیمت به درآمد و همچنین تغییرات فروش شرکت ها در سه ماه ابتدایی امسال نسبت به بهار 96، به سادگی به این نتیجه می رسیم که قیمت شرکت ها به هیچ وجه حبابی نیست. بلکه برخی شرکت ها با توجه به چشم انداز افزایش فروش و سود طی امسال، همچنان کم و بیش ارزان هم هستند. اما این بدان معنا نیست که رشد دو هفته اخیر و همچنین سقوط Fall دو روز انتهایی هفته قبل، صرفا تحلیلی و خالی از هیجان بوده است. در واقع بازار با یک مبنای تحلیلی قوی، دست به یک رفتار هیجانی زد؛ شرکت هایی که قیمت به درآمد پایین و ظرفیت رشد سود بالایی داشتند موردتوجه بازار قرار گرفتند و در زمانی بسیار کوتاه رشد کردند. انتخاب بازار کاملا تحلیلی و عقلایی بود اما دو هفته رشد مداوم، یک رفتار هیجانی. اگر این رشد در یک ماه یا یک فصل به مرور رخ می داد همه چیز طبیعی و عقلایی بود اما هجوم نقدینگی باعث شد که انتخاب تحلیلی بازار در روندی هیجانی قرار گیرد.

سقوط دو روز اخیر هم، به هیچ وجه نمی تواند نشانه حبابی شدن قیمت سهم ها و احتمال سقوط شدید و مداوم دیگری باشد بلکه صرفا رفتاری هیجانی بود در واکنش به هیجان هایی که بر انتخاب تحلیلی بازار سوار شده بود. لذا در هفته جاری، با توجه به وضعیت بازار ارز، باید منتظر متعادل شدن یا موج جدید صعودی بازار باشیم.

کادر آموزشی یک: نسبت قیمت به درآمد

نسبت قیمت به درآمد (P/E)در بازار سرمایه نشان دهنده میزان ارزندگی یا گران بودن یک سهم است. در یک قانون Law کلی - که استثنائاتی هم دارد- هرچه سود یک سهم بیشتر و قیمت آن کمتر باشد (یعنی نسبت قیمت به درآمد کوچک تر باشد) سهم ارزنده تر است و احتمال رشد آن بیشتر است. در بیان دیگر می توان این نسبت را نشان دهنده سود هر سهم دانست که البته به صورت معکوس گزارش می شود. مثلا وقتی سود بانکی (سود بدون ریسک) 20 درصد است، نسبت قیمت به درآمد به میزان 5در بازار سرمایه (بازار دارای ریسک) یک مقدار حداقلی است. اکنون که سود بانکی 15 درصد است، حداقل نسبت قیمت به درآمد حدود 6.6 خواهد بود.

کادر آموزشی 2:به روز ترین گزارش عملکرد شرکت ها

شرکت  ها صورت های سود و زیان را در پایان هر فصل، معمولا یک تا سه ماه بعد از پایان هر فصل منتشر می کنند که تاخیر زیادی دارد. اما گزارش میزان فروش - که هزینه ها و سود در آن نیست و فقط فروش کل و نرخ فروش است- در پایان هر ماه منتشر می شود. اگرچه افزایش فروش به تنهایی می تواند ناشی از افزایش هزینه ها یا افزایش سود باشد اما به طور کلی - و در نبود سایر گزارش های رسمی و تایید شده- می تواند یک نشانگر درباره مسیر حرکت شرکت باشد. به خصوص این که این گزارش از هر گزارش رسمی دیگری به روز تر است. برای دریافت این گزارش ها، کافی است به کدال بروید و بعد از درج نماد سهم، از زبانه نوع اطلاعیه، گزارش فعالیت ماهانه را انتخاب کنید.