مرگ خاموش را جدی بگیریم/ پاییز امسال ۱۴ نفر جان باختند

به گزارش رکنا از لرستان، دکتر محمدرضا فارسی نژاد، اظهار کرد: با توجه به برودت هوا و افزایش استفاده از وسایل گرمایشی در نیمه دوم سال، آمار تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید کربن (گازگرفتگی) در این بازه زمانی با رشد قابل‌توجهی نسبت به نیمه اول سال همراه است.

وی با بیان اینکه در سه‌ماهه گذشته (پاییز) متأسفانه علیرغم هشدارهای پی‌درپی به هم‌وطنان در خصوص ایمنی وسایل گازسوز منازل خود، شاهد کم‌توجهی و در نتیجه افزایش آمار تلفات در این زمینه بودیم، عنوان کرد: در شش ماه نخست امسال تنها ۱ نفر (مرد) بر اثر گازگرفتگی جان خود را از داده بود و این در حالی است در بازه زمانی سه‌ماهه پاییز امسال ۱۴ نفر فوتی (۵ نفر مرد و ۹ نفر زن) بر اثر گازگرفتگی به این اداره کل ارجاع شده است؛ در مدت مشابه سال گذشته، ۶ نفر (۳ مرد و ۳ زن) بر اثر  مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان باختند.

فارسی نژاد گفت: سازمان پزشکی قانونی کشور به استناد آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به‌کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید و به هم‌میهنان توصیه می‌کند در فصل پاییز و زمستان در استفاده از وسایل گرمازا که عمدتاً به سیستم گاز شهری متصل است، نهایت دقت را داشته باشند و با استفاده بهینه از وسایل گرمازا، ‌ به توصیه‌های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز از دودکش این وسایل توجه کنند.

وی بیان کرد: گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است؛ عمده‌ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصاً در محیط‌های دربسته و فاقد اکسیژن ممکن است تولید شود و استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ایجاد مسمومیت را تشکیل می‌دهند.

مدیرکل پزشکی قانونی لرستان ادامه داد: از آن جا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون، ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن است لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به‌سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن‌رسانی به بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می‌کند که به علت بی‌رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علائم مسمومیت شدید موردتوجه واقع نشود.

وی با اشاره به علائم مسمومیت حاد با این گاز گفت: سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما است؛ در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشداردهنده باشد.

فارسی نژاد اضافه کرد: از سایر علائم مسمومیت می‌توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشارخون و گاه تنگی مردمک‌ها اشاره کرد.

وی افزود: باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز می‌شود؛ مسمومیت شدید با این گاز می‌تواند کشنده باشد.

مدیرکل پزشکی قانونی لرستان به چند مورد برای پیشگیری اشاره و عنوان کرد: آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز، زغال‌سنگ) کار کند به‌صورت بالقوه می‌تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.

وی گفت: از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیراستاندارد استفاده نکنید و توجه داشته باشید، ‌ استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به‌هیچ‌وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی‌کند.

فارسی نژاد تأکید کرد: هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ و ...) آتش روشن نکنید و در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.

این مسئول گفت: قبل از راه‌اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کرده و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری مطمئن شوید؛ تمام دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.

فارسی نژاد با بیان اینکه در محیط‌های شغلی و منازل که در آن‌ها از کوره و مشعل استفاده می‌شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل شود، بیان کرد: هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به‌کارگیری آب‌گرم‌کن‌های دیواری در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا مجاز نیست.

وی گفت: شیب لوله‌های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد و توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد، اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به‌طور موقت با باز کردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد کنید و ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق‌گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه‌داشتن محیط داخل خانه جداً خودداری شود.

این مسئول گفت: اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می‌کنید درزبندی و بستن منافذ درها و پنجره‌ها به‌منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلامانع است اما درصورتی‌که از بخاری‌های گازسوز به‌منظور گرمایش محیط استفاده می‌کنید حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد شود و از درزبندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.

وی تأکید کرد: در صورت احساس علائم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوراً آن مکان را ترک کرده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید و در صورت تداوم علائم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

فارسی نژاد بیان کرد: رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن کردن گاز پیک‌نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.

مدیرکل پزشکی قانونی لرستان با بیان اینکه در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟ افزود: در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آن‌ها را از محیط خارج کنید و پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگیرید و پس از کنترل علائم حیاتی مصدومان  از باز بودن راه‌های هوایی مصدوم اطمینان حاصل کنید.

گلاره پروازی/لرستان