یزد؛ در زمین فرو می نشیند /گسیختگی ها شهرستان های میبد، اردکان، اشکذر و یزد را تهدید می کند

به گزارش رکنا از یزد؛ یزد، یکی از مناطقی که در ایران با پدیده فرونشست مواجه شده به طوری که به گفته مسئولان استان  بر اساس مطالعات انجام شده همه آبخوان های استان یزد  طی سالیان گذشته به طور متوسط ۵ تا ۲۵ متر افت داشته است.

برداشت آب بیش از توان سفره‌های آبی استان پیامدهای نامطلوبی همچون نشست زمین ایجاد درز، شکاف و فروچاله در سطح زمین را در پی داشته است. در دشت های یزد، اردکان و ابرکوه در طی چند دهه اخیر موارد متعددی از فرونشست، فروچاله ها و مواردی شکاف طولی مشاهده شده است.

در دو دهه اخیر نشست و گسیختگی زمین در استان یزد و در دشت یزد-  اردکان عامل ایجاد خسارت زیادی در منطقه شده است، گسیختگی ها در مناطق میبد اردکان رستاق زارچ اشکذر  و یزد ر دیده می‌شود.

مدیر کل منابع طبیعی استان یزد با اعلام این موارد فوق اظهار می کند:  فرونشست زمین و فروچاله ها در استان یزد در اغلب موارد به صورت عمودی اتفاق افتاده است و امروزه به دلیل سرعت و تراکم شکال گیری مورد توجه قرار گرفته اند. در چند سال اخیر این پدیده به عنوان یک بحران جدی در بسیاری از دشت های حاصلخیز کشور به ویزه استان یزد اتفاق افتاده و نگرانی‌های قابل توجهی را به وجود آورده است.

یزد/سمیه گلابگیریان

محمدرضا آخوندی ادامه می دهد: متاسفانه فرونشست ها و پیامدهای ناخوشایند آن سرشتی بازگشت ناپذیر دارند و اگر بخواهند به طور طبیعی خود را جبران کنند، بین  ۵۰ تا ۷۰ هزار سال زمان می برد و به سختی می توان آنها را مهار نمود. 

وی ادامه می دهد:  با توجه به نقشه های زمین شناسی استان، آمار و اطلاعات تراز آب های زیرزمینی،  لوگ های حفاری در پیزومترهای اطراف، مهم ترین علت فرو نشست در استان یزد؛ افت سفره های زیرزمینی ناشی از برداشت بی رویه است.

 وضعیت فرونشست در استان یزد 

مدیر کل منابع طبیعی استان یزد می گوید: یزد، یکی از مناطقی که در ایران با پدیده فرونشست مواجه شده است. بر اساس مطالعات انجام شده همه آبخوان های استان یزد طی سالیان گذشته به طور متوسط ۵ تا ۲۵ متر افت داشته است.

وی می افزاید: برداشت‌ آب بیش از توان سفره‌های آبی استان یزد، پیامدهای نامطلوبی همچون نشست زمین، ایجاد درز، شکاف و فروچاله در سطح زمین را در پی داشته است.

به گفته این مسئول، در دشت های یزد، اردکان و ابرکوه طی چند دهه اخیر موارد متعددی از فرونشست و فروچاله ها و مواردی شکاف طولی مشاهده شده است. در دو دهه اخیر نشست و گسیختگی  زمین در استان یزد و در دشت یزد- اردکان عامل ایجاد خسارت زیادی در منطقه شده است و گسیختگی هایی در مناطق میبد، اردکان، رستاق، زارچ، اشکذر  و یزد دیده می‌شود.

مدیر کل منابع طبیعی استان یزد می گوید: فرونشست و شکاف های زمین به آهستگی و به تدریج گسترش می یابند شاید همان تاثیر خطرهای ناگهانی و فاجعه‌بار مانند سیل و زلزله را نداشته باشند با این وجود به طور معمول خسارت‌های ناشی از فرونشست ها و شکاف های زمین، ترمیم ناپذیر، پرهزینه و مخرب هستند. 

وی تاکید می کند: فرونشست ها علاوه بر تخریب ساختمان خاک به عنوان سرمایه ملی که برای بازسازی آن هزاران سال زمان نیاز دارد، می‌توانند به تخریب سیستم های آبیاری و خاک های حاصلخیز کشاورزی روستایی منجر شوند. این پدیده می‌تواند به خیابان ها، پل ها، بزرگراه ها آسیب زده و خطوط آب رسانی، گاز و فاضلاب را مختلف کرده و به پی ساختمان ها آسیب رساند و همچنین پدیده فرونشست با ایجاد تغییر در وضعیت توپوگرافی منطقه می‌تواند تغییرات چشمگیری در هیدرولوژی منطقه ایجاد کند.

آخوندی اظهار می کند: از سوی دیگر این پدیده می‌تواند با ایجاد تغییر در وضعیت آب شناختی منطقه، جهت و سرعت جریان آب زیرزمینی، بیلان آب زیرزمینی و غیره مخاطرات جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد.

پدیده های نشست زمین در یزد

مدیر کل منابع طبیعی استان اظهار می کند: بررسی سه پدیده شق، گالی و آبراهه در سه منطقه مختلف از دشت یزد - اردکان که با فرونشست زمین روبرو بوده‌اند، در بازه زمانی سال ۱۳۸۳ تا 1398  نشان داد که در این بازه زمانی طول شق ها با رشد حدود 202 درصدی از 18 کیلومتر به 56 کیلومتر  و میزان افزایش سطح گالی با رشد ۵۰ درصدی از 4 هکتار به 6 هکتار و آبراهه با افزایش و جابه‌جایی طولی سطوح از  165 هکتار به 241 هکتار افزایش داشته است.

یزد/سمیه گلابگیریان