تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی اصفهان «کتاب» شد

این کتاب حاصل تلاش دو سال و نیم سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان برای ثبت تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی و زندگی پیرغلامان اهل‌بیت‌(ع) است که در این پژوهش تاریخ شفاهی 13 هیأت مذهبی شهر اصفهان در مناطق یک و سه در قالب دو کتاب آورده شده است.

رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در این مراسم اظهار داشت: هیأت‌های مذهبی تأثیر فراوانی در تحکیم بن‌مایه‌های فرهنگی ایرانیان مسلمان داشته است.

محمد عیدی با بیان اینکه هیأت‌های مذهبی هم در حوزه ملیت و هم در حوزه شریعت مجاهدت‌های فراوانی داشته‌اند، افزود: آموزه سترگ دشمن‌ستیزی با توجه به جغرافیای خاص ایران، بزرگ‌ترین آموزه‌ای بوده که هیأت‌های مذهبی در فرآیند جامعه‌پذیری به مخاطبان خود ارائه داده‌اند و زندگی عاشقانه در چارچوب آموزه‌های هیأتی، دیگرگزینی یعنی به فکر دیگری بودن را به این عاشقان آموخته است.

وی ادامه داد: سرودن اشعار به زبان پارسی و حفظ گوشه‌ها و دستگاه‌های موسیقایی اصیل ایرانی به تقویت بن‌مایه‌های هویت ملی در راستای تحکیم هویت مذهبی انجامیده و خلاقیت بزرگی بوده که توسط هیأت‌های مذهبی انجام شده است.

وی گفت: چون باید خاطره شهر را جاودانه نگه داریم باید به روایت هیأت‌های مذهبی و زنده نگه داشتن یاد و خاطره مداحان و بزرگان هیأت‌های مذهبی بپردازیم و به این روایت‌ها نیاز داریم تا هویت خودمان را در آن پیدا کنیم.

عیدی با بیان اینکه روایت هیأت، روایت شهر است، تصریح کرد: بسیاری از رفتارهایی که در شهر انجام می‌شده حاصل کنش فعالانه هیأت‌های مذهبی بوده است.

حضور مردم در هیأت‌های مذهبی

رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان نیز در این مراسم تأکید کرد حضور مردم، پرداخت هزینه‌ها توسط مردم و حضور روحانیون و مداحان از جمله ویژگی‌های هیأت‌های مذهبی در ایران و اصفهان است.

حجت‌الاسلام منوچهر مهروی‌پور اظهار داشت: برداشته شدن فاصله طبقاتی از ویژگی‌های هیأت‌های مذهبی بوده و در آنها فقیر و غنی معنا ندارد و احترام به بزرگ‌ترها همواره سرلوحه هیأت‌ها بوده است.

وی اضافه کرد: هیأت‌های مذهبی چون نهادهایی مردمی هستند در صحنه مقابله با کرونا نیز حضور داشتند و خدمت به همنوع در روزهای نخست شیوع این بیماری صحنه‌های زیبایی را پدید آورد.

به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان، هیأت‌های مذهبی اصفهان نه‌تنها در کشور بلکه در عرصه بین‌المللی نیز الگوی سایر هیأت‌های مذهبی بوده است.

مهروی‌‌پور افزود: تاریخ‌نگاری شفاهی هیأت‌های مذهبی اصفهان اقدامی ارزشمند از سوی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری بود که امیدوارم این حرکت با حمایت شهردار و اعضای شورای شهر اصفهان ادامه پیدا کند.

وی خاطرنشان کرد: حضور بزرگان در کنار مسئولان مدیریت شهری مغتنم است و شورای ششم به طور ویژه از مجموعه‌های فرهنگی و هیأت‌های مذهبی اصفهان حمایت خواهد کرد.

هیأت‌های مذهبی تشکیل‌دهنده حیات فرهنگی و اجتماعی محلات و شهرها

همچنین نویسنده کتاب تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی اصفهان در این مراسم گفت: هیأت‌های مذهبی تشکیل‌دهنده حیات فرهنگی و اجتماعی محلات و شهرها از جمله شهر اصفهان هستند.

مهدی ابوالحسنی افزود: جای پای هیأت‌های مذهبی در زندگی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی مردم اصفهان و حتی در رفتارهای سیاسی آنها در دهه‌های مختلف وجود دارد، بنابراین زمانی که از هیأت‌های مذهبی سخن می‌گوییم منظورمان پیشینه همه‌جانبه مردم شهر کهنی مانند اصفهان است.

وی تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی را تاریخ شفاهی شهر اصفهان و محلات آن دانست و گفت: نام مداحان اهل‌بیت‌(ع) همواره در تاریخ می‌درخشد اما نام این اشخاص باید با مکتوب کردن آنها ماندگارتر می‌شد. تاریخ ثابت کرده که فراموشی، آسیب بزرگی است که به فرهنگ شفاهی و نقل سینه به سینه وارد می‌شود بنابراین باید از این امر جلوگیری می‌کردیم.

نویسنده کتاب تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی اصفهان تصریح کرد: کار خود را از سال ۹۷ با برگزاری مراسم نکوداشت پیرغلامان امام حسین(ع) مانند حاج اصغر سعیدمنش و مرشد رضا مشکین آغاز کردیم و امروز به رونمایی از کتاب تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی رسیدیم. متأسفانه شیوع بیماری کرونا در این طرح وقفه انداخت اما ثبت و ماندگار شدن صدا، سخن و منش زیبای بزرگان هیأت‌های مذهبی اصفهان حداقل فایده این طرح بود.

ابوالحسنی ثبت داده‌های تاریخی در حوزه فرهنگ عامه و ثبت و ضبط اصطلاحات و واژه‌ها را دیگر فایده ثبت تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی شهر اصفهان دانست و بیان کرد: ثبت تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی کار مشکلی بود اما از خود هیأت‌های کمک گرفتیم و تلاش کردیم در نبود برخی افراد، روایت‌های آنها حفظ شود.

اقدام ارزشمند ثبت تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی

رئیس شورای هماهنگی هیأت‌های مذهبی شهر اصفهان نیز از اقدام ارزشمند سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان برای ثبت تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی تقدیر کرد و گفت: حدود 90 هزار هیأت مذهبی در کل کشور، 5 هزار و 600 هیأت در استان اصفهان و هزار و 200 هیأت مردانه و 400 هیأت زنانه در شهر اصفهان وجود دارد.

سیدرضا اخروی بیان کرد: ثبت تاریخ شفاهی هیأت‌های مذهبی شهر اصفهان باید مدت‌ها قبل انجام می‌شد اما آغاز این حرکت از سوی شهرداری را باید به فال نیک گرفت.

وی خدمات هیأت‌های مذهبی شهر اصفهان را محدود به دهه اول ماه محرم ندانست و خاطرنشان کرد: هیأت‌های مذهبی بنا به نیازهای جامعه در تمام طول سال انجام وظیفه می‌کنند. در زمان شیوع کرونا نیز هیأت‌های مذهبی تغییر کاربری داده و در این زمینه مشغول خدمت‌رسانی به مردم شدند.

اصفهان -بهمن راعی