نگاهی کوتاه به زندگی فرهنگ شریف +عکس
رکنا: استاد فرهنگ شریف نوازنده صاحب سبک تار، متولد ۱۳۱۰ در آمل، صبح امروز در سن 85 سالگی در تهران، به دلیل مشکل ریوی درگذشت.
وی از چهار سالگی تحت تأثیر آموزش موسیقی به وسیلهٔ پدرش و نیز رفتوآمد بزرگان موسیقی به منزل آنها خصوصاً عبدالحسین خان شهنازی برادر علی اکبرخان شهنازی، موسیقی را فرا گرفت. پدر فرهنگ شریف دکتر داروساز بود و با اهل هنر نیز معاشرت میکرد.
وی تار را نزد استادان عبدالحسین شهنازی و مرتضی نیداوود، تارنوازان بزرگ اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی آموخت، اما شیوهٔ نوازندگی وی به اساتیدش شباهتی ندارد و مخصوص خود اوست. وی از تکنوازان و بداههنوازان سرشناس موسیقی ایرانی شناخته میشود.
در سن دوازده سالگی نخستین تک نوازی خود را که به صورت زنده از رادیو پخش میشد با موفقیت اجرا کرد و به دنبال آن در اغلب برنامههای گلها به عنوان تک نواز آواز، خوانندگان برنامه را همراهی میکرد.
یکی از مهمترین و دلنشینترین سبکهای نوازندگی تار متعلق به اوست. وی با ابداعاتی که در نحوهٔ انگشتگذاری و مضراب زنی در نقاط مختلف سیمهای تار انجام داده، از تار صدایی کاملاً متفاوت به وجود آورد که بسیاری معتقدند زیباترین صدای تولید شده از ساز تار است. با قریحهٔ بی مانندش، ملودیهایی بسیار لطیف و زیبا ساخت. استفاده از ظرفیتهای تار در صدا دهیهای متنوع، سکوتهای سنجیده، آفرینش جملاتی فارغ از قالبهای ردیف، جوابهای کوتاه و مؤثر، اجرای ماهرانه انواع کششها و مالشهای طولی و عرضی که ریشه در روشهای ویولننوازی ایرانی دارد، تکیه بر خیال آزاد و قدرت ایجاد موقعیتهای خلسهآور در هنگام تکنوازی و آفرینش کوکهای گوناگون اختصاصی از ویژگیهای برجسته هنر نوازندگی فرهنگ شریف بهشمار میرود به گونهای که سبک و اسلوب نوازندگی اش منحصر به خود او بوده و از ساز هیچ نوازندهای به غیر از ساز خودش شنیده نشده است. او چند سال به آمریکا سفر کرد و در دانشگاههای معتبر آنجا نیز کرسی استادی داشت.
استاد فرهنگ شریف دارای گواهینامه درجه یک هنری معادل دکترا داشت که در دوره دولت هفتم به وی اهدا شد.
او از سوی مرکز حفظ میراث فرهنگی شرق در دانشگاه موزه هنر لندن برای برگزاری کنسرت پژوهشی و همچنین تشکیل کارگاه تخصصی ساز تار دعوت شد. در این سفر علاوه بر اجرای کنسرت پژوهشی ویژگیهای ساز تار را در ۵ جلسه تشریح کرد. این کنسرت از سوی دانشجویان و علاقهمندان با استقبال فراوانی مواجه شد.
وی کنسرتهای پژوهشی زیادی در کشورهای آلمان و انگلستان برگزار کرد و در ایران نیز کنسرتهای متعددی در تالارهای متعدد و فستیوالها و جشنوارهها برگزار کرد و همچنین همراه با محمدرضا شجریان کنسرتهای متعددی در ایران و کشورهای مختلف اجرا کرد.
فرهنگ شریف در کارنامه هنری خود با خوانندگان بزرگی چون گلپا، ایرج، تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، محمود محمودی خوانساری، حسام الدین سراج و ... همنوازی داشت و در چند فستیوال بینالمللی از جمله فستیوال موسیقی برلین توانست ساز تار را به خوبی به جهانیان بشناساند.
وی همچنین چند سالی را در دانشگاههای مطرح آمریکا به آموزش موسیقی مشغول بود. هنگامى که عبدالحسین شهنازى درگذشت، فرهنگ شریف پانزده ساله بود؛ و بایستى آموزشى را ادامه مى داد. متأسفانه اطلاعات خیلى دقیقى از سال هاى آموزش او در دست نیست، در یکى دو منبع آمده است که او از محضر استاد على اکبر شهنازى و استاد مرتضى نى داوود، دو نوازنده بزرگ در سال هاى ۱۳۲۰ـ۱۳۰۰ نیز استفاده کرده است. اما آنچه که نواخته هاى او نشان مى دهد، این است که شریف جوان از همان سال هاى ابتداى جوانى، یعنى ابتداى دهه ۱۳۳۰ که سال هاى طلایى موسیقى رادیو و عصر «گل ها» بود، روش نوازندگى دلخواه و راه بیان احساسات فردى خود را به شکلى بى تکلف و آزاد پیدا کرده و صداقت او، ضامن دوام و ماندگارى و محبوبیت او شده است.
این هنرمند که مدتی در بیمارستان بستری بود در آخرین صحبتهای خود با خبرنگار روزنامه ایران گفته بود: «زندگی ماشینی کارهایی را که ما انجام داده بودیم از بین برده است و این کوتاهی است که در حق هنرمندان شد.»
برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
ارسال نظر