آیا هیدروژن سوخت آینده خواهد بود؟

به گزارش رکنا، هیدروژن هنگام سوختن فقط آب تولید می‌کند که نکته مثبتی در رابطه با محیط زیست است، اما کاربرد آن به عنوان یک منبع انرژی پاک، کاملا به روش تولید بستگی دارد و می‌تواند به شدت کربن‌زا باشد.

دانشمندان رنگ‌هایی را برای تمایز بین روش‌های مختلف تولید اختصاص داده‌اند. هیدروژن ممکن است خاکستری، آبی یا سبز باشد که آخری تنها موردی است که می تواند در تلاش‌های جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ نقش داشته باشد.

هیدروژن خاکستری حاصل از گاز طبیعی، توسط سوخت‌های فسیلی تولید و موجب انتشار دی اکسید کربن در هوا می‌شود. نسبتا ارزان بوده و بیشتر در صنایع شیمیایی برای ساخت کود و پالایش نفت استفاده می‌شود. تاثیر آن بر محیط زیست منفی است زیرا این فرآیند به ازای هر یک کیلوگرم هیدروژن تولید شده حدود ۱۰ کیلوگرم دی اکسید کربن آزاد می‌کند.

هیدروژن آبی نیز از گاز طبیعی به دست آمده و توسط سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود، اما دی اکسید کربن را در محیط رها نمی‌کند. دی اکسید کربن منتشر شده در تاسیسات تولید جذب و به طور جداگانه، معمولا در زیر زمین ذخیره می‌شود. این فناوری با نام جذب و ذخیره کربن (CCS) شناخته می‌شود. تاثیر دی اکسید کربن هیدروژن آبی بر محیط زیست به طور قابل توجهی کم‌تر از هیدروژن خاکستری است هرچند در این فرآیند نیز انتشار کربن در جو به طور کامل حذف نمی‌شود.

هیدروژن سبز از منابع تجدیدپذیر الکتریسیته مانند انرژی خورشیدی و باد استخراج می‌شود و می‌تواند به راه حل مطلوبی برای تحرک و سایر کاربردها تبدیل شود. از معایب آن می‌توان به هزینه‌های تولید و عرضه محدود منابع خورشیدی و بادی اشاره کرد.

 به گفته آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، هیدروژن می‌تواند نقش مهمی در آینده انرژی پاک ایفا کند و برای مشارکت جدی در گذار انرژی، باید در بخش‌هایی مانند حمل و نقل، ساختمان و تولید برق مورد استفاده قرارگیرد.

گسترش نقش هیدروژن به معنی مدیریت مناسب و اقدامات ایمنی لازم برای جلوگیری از حوادثی است که می‌تواند عواقب جدی در پی داشته باشد.

لزوم کاهش ریسک

هیدروژن، یکی از سبک‌ترین عناصر روی زمین، بی‌رنگ، بی‌بو، بی‌مزه و به شدت اشتعال پذیر است، بنابراین در صورت بروز نشتی، خطر جدی آتش سوزی را در پی خواهد داشت. اما این کار را به شیوه ای نامحسوس انجام می دهد. نشت بنزین روی زمین قابل تشخیص است و هنگام شعله ور شدن، شعله ها بلافاصله قابل مشاهده هستند، اما تشخیص نشتی هیدروژن دشوار است، زیرا این گاز آسان‌تر از بنزین می‌سوزد و یک جرقه الکتریسیته ساکن می‌تواند آتش‌سوزی ایجاد کند که ممکن است بلافاصله قابل مشاهده نباشد، زیرا شعله‌های هیدروژن نامرئی هستند و منجر به انفجاری می‌شوند که می‌تواند تلفات انسانی و آسیب‌های ساختاری ایجاد کند.

راه حل: گواهینامه IECEx

در اینجا ساختاری مانند   IECEx(سیستم IEC برای صدور گواهینامه استانداردهای مرتبط با تجهیزات مورد استفاده در محیط‌های انفجاری( می‌تواند تخصص خود را در اقتصاد هیدروژن ارائه نماید. با بیش از ۲۵ سال تجربه در آزمون و گواهی تجهیزات الکتریکی و غیر الکتریکی، خدمات تعمیر و بازسازی و همچنین تایید صلاحیت پرسنل مرتبط در زمینه استفاده از تجهیزات در محیط‌های انفجاری (Ex)، بدیهی است که گسترش دامنه آن به سایر موارد مرتبط با اقتصاد هیدروژن برای اطمینان از ایمنی تجهیزات و کارگران فعال در محیط، کار درستی است. برنامه IECEx گواهی تجهیزات، اجزا و سیستم‌های مرتبط با تولید، توزیع و استفاده از هیدروژن را ارائه می‌دهد.

کار ایمن در محیط هیدروژنی

گواهینامه IECEx، علاوه بر دارایی‌های مادی، دامنه فعالیت خود را برای ارزیابی و تایید صلاحیت افرادی که در مناطق بالقوه خطرناک و محیط هیدروژنی کار می‌کنند، گسترش داده است. به همین منظور، یک واحد صلاحیت (Ex 011) اضافه شده که به دانش پایه ایمنی سیستم‌های هیدروژنی می‌پردازد.

در پایان، از آنجایی که ایمنی برای هر کسی که در محیط‌های انفجاری کار می‌کند یک موضوع حیاتی است، شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در محیط هیدروژنی فعالیت می‌کنند، باید نسبت به آنچه IECEx ارائه می‌دهد، آگاه باشند.

منبع: IEC etech

مترجم: آزاده علائی طالقانی، دفتر تخصصی امور بین الملل وزارت نیرو