رسوب 15 هزار دستگاه کامیون کارکرده در گمرکات کشور

به گزارش رکنا، به نقل از اتاق بازرگانی، اعمال محدودیت‌های فراقانونی در حوزه واردات کامیون‌های کارکرده اروپایی، واردکنندگان این وسایل نقلیه را با چالش بزرگی مواجه کرده است. مساله این است که طبق بند «ث» ماده ۳۰ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه، کامیون های مورد نیاز با عمر کمتر از سه سال که استانداردهای روز را دارا بوده و مشروط به وجود خدمات پس از فروش، اجازه واردات به کشور را داشته باشد.

در این بند همچنین آمده است که دولت مجاز است در این رابطه تخفیفات و تسهیلات گمرکی را اعمال کند. استفاده از این تخفیفات منوط به خروج یک کامیون فرسوده با عمر بیش از بیست و پنج سال به ازای هر کامیون وارداتی است.

اما در آیین نامه اجرایی این بند که در سال 1397 به تصویب رسیده، واردات هر یک دستگاه کامیون، منوط به اسقاط حداقل یک دستگاه کامیون اعلام شده است. در این میان، هزینه خرید کامیون اسقاط از حدود 200 الی 300 میلیون تومان به یک میلیارد و 400 میلیون تومان افزایش یافته و عدم توانایی خرید کامیون اسقاط توسط رانندگان، ترخیص و شماره گذاری کامیون‌ها را با مشکل مواجه کرده است.

از طرفی، وزارت صمت و همچنین برخی مقامات سابق گمرک، مشروط کردن شماره‌گذاری این خودروهای سنگین به اسقاط یک دستگاه کامیون فرسوده را غیر قانونی می دانند. به طوری که مهرداد ارونقی، طی نامه ای به وزیر راه و شهرسازی و رئیس مجلس غیر قانونی بودن این مقرره را گوشزد کرده است.

در همین رابطه، اسماعیل داداش زاده از واردکنندگان این کامیون‌ها و عضو انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین‌المللی در گفت و گو با روابط عمومی اتاق تهران به تشریح روند واردات این خودروها و بلاتکلیفی واردکنندگان این بخش پرداخته است.

او در این باره گفت: پس از آنکه دولت اعلام کرد، واردات کامیون کارکرده با عمر سه سال مجاز است، شرکت ها اقدام به واردات کامیون کردند. به طوری که حتی آن دست از فعالان صنعت حمل و نقل که فاقد کارت بازرگانی بودند، کارت های عضویت خود را تبدیل به کارت بازرگانی کردند. بر این اساس، در مهرماه سال 1400 ثبت سفارش ها انجام گرفت و از آبان ماه کامیون ها وارد شدند. روند ورود کامیون‌ها به گمرک تا ماه‌های آذر و دی ادامه داشت و پس از آن ما نسبت به ترخیص آنها اقدام کردیم.

 او افزود: همزمان با ورود کامیون ها، واردکنندگان، کامیون اسقاط هم خریداری می‌کردند؛ بر این اساس 28 کامیون در اسفندماه از گمرک ترخیص شد. در اردیبهشت ماه سال جاری،‌ پس از  آن که کامیون‌ها ترخیص شد و اطلاعات کامیون‌های اسقاطی در سیستم وارد شد، با وزارت راه مکاتباتی انجام دادیم که اطلاعات کامیون‌های وارداتی را برای شماره‌گذاری به راهور اعلام کند، در این مرحله تعهداتی از واردکنندگان اخذ شد که کامیون‌ها به نام رانندگان ثبت شود. با انجام این مرحله و سایر مراحل، سازمان راهداری اعلام کرد که مدارک باید از طریق پست به این نهاد ارائه شود. این مرحله نیز حدود 25 روز به درازا کشید و اما در نهایت با امروز و فردا کردن های بسیار، به ما اعلام شد که وظیفه رتق و فتق امور کامیون های وارداتی به ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای واگذار شده است. این ستاد نیز تا 10 روز از انجام امور محوله امتناع کرد. البته این فرآیندها مربوط به کامیون‌هایی است که امور مربوط به اسقاط آنها نیز انجام گرفته بود.

 او در ادامه توضیح داد که کامیون هایی نیز وارد گمرک شده بود که اطلاعات ثبت سفارش آنها نیاز به ویرایش داشت و بدون ویرایش این اطلاعات، ترخیص آنها میسر نبود. متاسفانه سیستم ثبت سفارش کامیون ها نیز ابتدای سال  1401 مسدود شده و امکان ویرایش فراهم نشد.

 داداش زاده با اشاره به مشکلات واردکنندگان با بانک ها گفت: واردکنندگان باید اسنادی با ارزش بیش از 50 میلیاردتومان را در بانک ها وثیقه‌گذاری می‌کردند. در عین حال، 35درصد مبلغ کامیون ها نیز باید نزد بانک  عامل سپرده گذاری می‌شد تا کد ساتا صادر شود. این در حالی است که بانک مرکزی اعلام کرده بود، نیازی به این سپرده گذاری نیست.

او افزود : تاکنون حدود 26 هزار دستگاه کامیون وارد شده و از این تعداد تنها 5 هزار کامیون شماره‌گذاری شده است. شماره‌گذاری سایر کامیون ها نیز به دلایل مختلف از جمله، عدم امکان ویرایش اطلاعات، صدور بخشنامه های متعدد و عدم تعیین تکلیف اسقاط کامیون انجام نگرفته است. چنانکه در حال حاضر رانندگانی که هزینه خرید کامیون ها از جیب آنها پرداخت شده، نمی‌دانند باید نسبت به اسقاط یک کامیون فرسوده اقدام کنند یا نکنند. جالب اینکه به دلیل بازاری که در حوزه کامیون‌های فرسوده ایجاد شده، قیمت کامیون‌های اسقاطی از حدود 200 میلیون تومان به یک میلیارد و چهارصد میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.

او در ادامه افزود: وزارت صمت در 29 مردادماه، نامه ای را خطاب به ستاد سوخت صادر کرد که نیازی نیست، اسقاط کامیون های فرسوده در مراحل نخست واردات کامیون انجام گیرد و مدارک آن در مراحل آخر دریافت شود. اما ستاد سوخت این بخشنامه را اجرایی نکرد. افزون بر این در یکم شهریور ماه سال جاری بار دیگر، وزارت صمت نامه ای خطاب به ستاد سوخت ارسال کرد که برای ثبت سفارش و ویرایش اطلاعات، نیازی به اسقاط کامیون‌ نیست و ویرایش اطلاعات بدون این فرایند و پس از ترخیص کامیون نیز قابل انجام است.

 این فعال حوزه حمل و نقل گفت: مساله اصلی این است که در بند ث ماده 103 قانون احکام دائمی برنامه توسعه کشور که واردات کامیون کارکرده با شرط دارا بودن حداکثر سه سال سن و داشتن نمایندگی در کشور و همچنین دارا بودن استاندارد ها را مجاز شمرده، سخنی از اسقاط کامیون فرسوده به میان نیامده است.   

  به گفته داداش‌زاده، اکنون به واسطه مانع‌تراشی ها، بیش از 15 هزار دستگاه کامیون وارده در گمرکات رسوب شده و به دلیل بلاتکلیفی در اسقاط کامیون‌های فرسوده، امکان پلاک و شماره گذاری پیدا نکرده است. البته در قانون آمده است که چنانچه واردکننده ای به صورت داوطلبانه اقدام به اسقاط کامیون های فرسوده کند، از 25  درصد تخفیف گمرکی برخوردار خواهد شد. اما نه تنها این 25 درصد تخفیف برای واردکنندگان درنظر گرفته نشده است که در اقدامی فراقانونی و سلیقه ای اسقاط را هم لازم الاجرا کرده اند. یعنی می‌گویند در ابتدا، کامیونی فرسوده را اسقاط کرده و بعد نسبت به ثبت سفارش اقدام کنید.  

این عضو انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین المللی ادامه داد: اکنون نیز اعلام شده که کامیون‌ها در ابتدا به نام شرکت و پس از ترخیص به نام راننده ثبت شود که این مساله دست کم 600 میلیون تومان هزینه مالیاتی ایجاد کرده و موجب افزایش قیمت کامیون ها می‌شود. یعنی اگر کامیون در شماره‌گذاری به نام شرکت و بعد مالکیت آن را به راننده منتقل کنیم، با تعهدی که واردکنندگان در ابتدا به وزارت راه داده اند نیز مغایر است.

 او با بیان اینکه کامیون ها از محل ارز حاصل از صادرات وارد کشور شده است، افزود« این سرمایه متعلق به رانندگان است؛ آنها برای تامین این سرمایه که حدود 70 تا 160 هزار یورو بوده اقدام به استقراض و دریافت تسهیلات از بانک ها کرده اند. اما اکنون موعد بازپرداخت وام ها سر رسیده و البته این رانندگان نیز در بیکاری به سر می برند. مساله دیگر اینکه، ادامه رسوب این کامیون ها در گمرکات، به موتور آنها نیز آسیب وارد می کند.