از کمبود حمایت مالی برای جراحی افراد ترنس تا خطر عفونت بعد از انجام عمل / بهزیستی پاسخگوی مشکلات جامعه ترنس نیست

افراد ترنس کسانی هستند که هویت جنسیتی آنها با جنسیت انتسابی هنگام تولدشان متفاوت است و از نظر سازمان بهداشت جهانی، این افراد به هیچ وجه دچار اختلال جنسی یا روانی نیستند. همچنین باید توجه داشت که ترنس بودن مساله ای است که صرفا به گرایش جنسی افراد مربوط نیست، بلکه این موضوع به تعریف افراد از هویت جنسیتی خودشان ربط دارد.

واژه «ترنس» یک صفت است و نه یک اسم و بنابراین استفاده از واژه «ترنس ها» صحیح نیست به همین دلیل در گزارش رکنا از عبارت افراد ترنس استفاده شده و همچنین از به کار بردن کلمه تراجنسیتی به جای ترنس پرهیز شده است. آخرین آمار رسمی ارائه شده درباره تعداد افراد ترنس در ایران مصاحبه فرشید مسعودی رئیس وقت انجمن حمایت از افراد ترنس در ایران با روزنامه شرق بازمی‌گردد که گفته بود برآورد می شود حدود 24 هزار ترنس در ایران زندگی کنند.

بی احترامی مکرر به افراد ترنس در آثار هنری ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، افراد ترنس افرادی هستند که هویت جنسیتی آنها با جنسیت انتسابی هنگام تولدشان متفاوت است و میل دارند برای رسیدن به صفات جنسی مورد انتظار خود تغییراتی را در بدن یا ظاهرشان ایجاد کنند. بنابراین افراد ترنس که شامل زنان ترنس یا مردان ترنس می شوند، به هیچ وجه دچار اختلال روانی یا بیماری نیستند و فقط هویت جنسی و شناخت آنها از هویت خود با اکثریت جامعه تفاوت دارد. بنابراین بیش از آن که خود افراد ترنس نیاز به دریافت آموزش های اجتماعی داشته باشند، این سایر افراد جامعه هستند که باید نحوه برخورد صحیح با زنان یا مردان ترنس را یاد بگیرند.

این در حالی است که در سال های اخیر متاسفانه در بسیاری از رسانه ها، فیلم ها، تئاترها، کتاب ها و سایر محتوای فرهنگی تولیدشده در کشورمان، نه تنها توجه مناسبی به لزوم ارائه چهره ای صحیح از افراد ترنس در جامعه نشده است، بلکه عمدتا از این افراد به عنوان افراد دارای اختلال روحی، روانی و جنسی یاد شده است. به عبارت دیگر، در آثار هنری و رسانه ای کشور عمدتا برخلاف واقعیت، افراد ترنس به عنوان افراد بیماری معرفی می شوند که نیاز به درمان دارند. اما از نظر سازمان بهداشت جهانی، افراد ترنس نه به درمان نیاز دارند و نه الزاما باید جراحی کنند، بلکه صرفا باید شرایط زیست اجتماعی مطلوب آنها در کنار دیگر افراد در تمام جوامع فراهم شود.

پاسخگو نبودن مسئولان بهزیستی درباره مشکلات افراد ترنس

مهمتر از مشکل توهین مکرر به افراد ترنس در آثار هنری و رسانه ای ایران، عدم پیگیری مناسب مشکلات افراد ترنس توسط مسئولان ذی‌ربط در کشور و پاسخگو نبودن مدیران به رسانه ها درباره معضلات مربوط به این افراد است؛ به طور مثال، در فرآیند تهیه همین گزارش، خبرنگار رکنا برای این که پاسخ مسئولان بهزیستی درباره مشکلاتی که در ادامه ذکر خواهد شد را داشته باشد، موضوع را بیش از سه ماه از مسئولان مربوطه در سازمان بهزیستی و روابط عمومی این سازمان پیگیری کرد، اما به نتیجه نرسید.

پیگیری خبرنگار رکنا از مسئولان و روابط عمومی سازمان بهزیستی برای یافتن پاسخی مناسب درباره سوالات مطرح شده پیرامون مشکلات افراد ترنس، از روزهای ابتدایی اردبیهشت امسال آغاز شد و تا روزهای ابتدایی مردادماه به صورت تلفنی ادامه داشت، البته تماس های تلفنی ما الزاما به صورت مکرر نبود، بلکه به صورت متناوب و در طول هفته های متوالی انجام می شد. در هر صورت، مسئولان سازمان بهزیستی و کارشناسان روابط عمومی عملا در طول سه ماه گذشته پاسخ روشنی به سوالات رکنا ندادند. حتی یک بار در روزهای پایانی اردیبهشت مسئولان بهزیستی به خبرنگار رکنا گفتند که فعلا صلاح نمی دانند درباره مشکلات افراد ترنس اظهار نظر کنند، اما در آینده این کار را انجام خواهند داد؛ وعده ای که البته هیچ وقت به سرانجام نرسید.

در روزهای ابتدایی مرداد نیز یکی از کارشناسان روابط عمومی سازمان بهزیستی از خبرنگار رکنا خواست که سوالات را به صورت مشخص برایش ارسال کند. ما نیز در تاریخ 5 مرداد 1401 سوالاتمان را در پیام رسان واتس اپ برای آن کارشناس فرستادیم، اما با وجود این که آن کارشناس تایید کرد که سوالات را دریافت کرده است و در تماس های تلفنی بعدی نیز تاکید کرد که سوالات را برای دفتر مربوطه در سازمان بهزیستی فرستاده، اما بعد از چهار هفته هنوز هیچ پاسخی به پرسش های رکنا ارائه نشده است؛ پرسش هایی که همگی براساس انتقاداتی مطرح شده است که در ادامه این گزارش از زبان سامان ارسطو، فعال جامعه ترنس مطرح می شود.  

البته خبرنگار رکنا در نوبت های مختلف با بعضی نمایندگان کمیسیون اجتماعی مجلس نیز تماس گرفت تا شاید بتواند پاسخ رسمی به مشکلات افراد ترنس را از آنها دریافت کند. نمایندگان این کمیسیون نیز در اغلب موارد پاسخگوی تلفن خود نبودند و حداقل در پنج مورد هم که نمایندگان کمیسیون اجتماعی تلفن خود را پاسخ دادند و موضوع سوال رکنا را شنیدند، گفتند که حاضر به اظهار نظر در این زمینه نیستند.

افراد ترنس، بیمار جنسی، جسمی یا روانی نیستند

در سال های اخیر بی توجهی مسئولان مربوطه بخصوص در سازمان بهزیستی به مشکلات افراد ترنس و توهین های مکرر به این افراد در آثار هنری و رسانه ای کشور، به شدت مورد اعتراض افراد ترنس قرار گرفته است. به همین دلیل، نمایندگان جامعه ترنس در چند سال گذشته همواره تلاش کرده اند که تعریف صحیح تری از افراد ترنس را به عموم جامعه ارائه دهند و مشکلات خود را نیز در فضای مجازی یا رسانه ای کشور برای عموم جامعه از جمله مسئولان توضیح دهند.

در همین راستا، پایگاه خبری رکنا با سامان ارسطو، کارگردان تئاتر و فعال جامعه ترنس به گفت و گو نشست و او نیز در ابتدای اظهارات خود گفت: از نظر سازمان بهداشت جهانی، افراد ترنس، افرادی هستند که دارای سلامت جنسی هستند و بنابراین وجود نگاه بیمارگونه در برخی آثار هنری به این افراد، نوعی توهین به آنها تلقی می شود. به همین دلیل، سلبریتی های ما هیچ گاه نباید برای جامعه ترنس نذر کنند، چون این کار نوعی ترحم توهین آمیز به آنها محسوب می شود.

وی افزود: مطابق آخرین مقالات سازمان بهداشت جهانی، افراد ترنس بیمار جسمی یا روانی هم نیستند و بنابراین اگر به مشکلاتی نظیر افسردگی دچار نباشند، هیچ نیازی برای مراجعه به روانپزشک ندارند. بلکه افراد ترنس صرفا باید به دادگاه مراجعه کنند و اقدامات قانونی برای تشخیص خود به عنوان یک ترنس را انجام دهند و اگر هم تمایل داشتند، به جراحی بپردازند.

وجود اندام جنسی "نرینه" یا "مادینه" در افراد ترنس

ارسطو با تاکید بر این که افرادترنس را نباید به عنوان زن یا مرد هویت یابی کرد، گفت: انسان ها با اندام جنسی «نرینه» یا «مادینه» متولد می شوند و در سال های ابتدایی زندگی خود براساس شرایط فردی و اجتماعی، خودشان را در دسته های زنانه یا مردانه تقسیم بندی می کنند. بنابراین افراد ترنس نه مرد هستند، نه زن و فقط اندام جنسی نرینه یا مادینه دارند، اما در جامعه ما شرایط به گونه ای است که افراد ترنس باید بین هویت زن یا مرد، یکی از آنها را انتخاب کنند.

این فعال جامعه ترنس در تعریف دقیق تر از افراد ترنس توضیح داد: انسان ها با اندام جنسی نرینه یا مادینه به دنیا می آیند و هویت جنسی آنها نیز از سوی اطرافیان بر مبنای اندام جنسی آنها تعریف می شود. اما افراد ترنس از دوران کودکی احساس می کنند که هویت جنسی آنها با آنچه توسط اطرافیان برایشان تعریف شده است، مغایرت دارد و آنها تمایل دارند که هویت جنسی متفاوتی برایشان تعریف شود.

وی در ادامه تاکید کرد: کودکان ترنس از سال های ابتدایی زندگی، خودشان را از نظر جنسی به شکلی متفاوت با آنچه در جامعه تعریف شده اند، هویت یابی می کنند. این کودکان در چنین شرایطی سعی دارند رفتارهایی را انجام دهند که با هویت یابی خودشان از خودشان تطابق دارد نه با هویت یابی جامعه از آنها. به همین دلیل از سال های ابتدایی زندگی می توان به ترنس بودن یک فرد پی برد.

افراد ترنس نباید به انجام جراحی مجبور شوند

ارسطو با تاکید بر این که افراد ترنس نباید مجبور به انجام عمل جراحی بشوند، اظهار داشت: ما باید جراحی را به یک فرآیند انتخابی برای افراد ترنس تبدیل کنیم، به نحوی که اگر این افراد تمایل داشتند می توانند به مصرف داروهای هورمونی و بعد هم انجام جراحی بپردازند و اگر تمایل نداشتند می توانند با اندام جنسی «نرینه» یا «مادینه» به زندگی خود ادامه دهند.

این فعال جامعه ترنس با اشتباه دانستن استفاده از عبارات «تغییر جنسیت» یا «تطبیق جنسیت» برای افراد ترنس توضیح داد: ما نباید افراد ترنس را زن یا مرد بدانیم، بلکه باید آنها را زن ترنس یا مرد ترنس بدانیم. همچنین این افراد با انجام جراحی، تغییر جنسیت نمی دهند، بلکه تنها با طی کردن یک فرآیند گذار، جسم خود را به یک جسم «نرینه» یا «مادینه» نزدیک می کنند.

وی در ادامه تاکید کرد: اساسا هویت جنسی انسان ها وابسته به اندام جنسی «نرینه» یا «مادینه» نیست، بلکه به تعریفی وابسته است که خود آنها از خودشان ارائه می کنند. بنابراین هویت جنسی افراد ترنس نیز براساس تعریف آنها از خودشان مشخص می شود و به همین دلیل است که سال هاست سازمان بهداشت جهانی موضوع دچار بودن افراد ترنس به بیماری یا اختلال را رد کرده و اخیرا هم تاکید کرده است که افراد ترنس دارای سلامت جنسی هستند.

افراد ترنس دارای سلامت جنسی و روانی کامل هستند

ارسطو با تاکید بر این که افراد ترنس دارای سلامت جنسی و روانی کامل هستند، گفت: متاسفانه در چند سال گذشته برخی روانشناسان و مددکاران اجتماعی کشورمان، افراد ترنس را به عنوان افراد دچار اختلال روانی یا جنسی معرفی کرده اند، این در حالی است که از نظر سازمان بهداشت جهانی، افراد ترنس هم از نظر روانی و هم از نظر جنسی دارای سلامت کامل هستند و هیچ کس نباید به افراد ترنس به دید بیمار یا فرد دچار اختلال نگاه کند.

این فعال جامعه ترنس با انتقاد از هنرمندانی که افراد ترنس را دچار بیماری می پندارند، گفت: متاسفانه در بسیاری از آثار هنری کشورمان از جمله فیلم سینمایی هفت و نیم یا سریال های هم گناه، گلشیفته و ممنوعه شاهد ارائه تصویری از افراد ترنس بوده ایم که به نوعی آنها را دچار اختلال یا بیماری معرفی کرده اند. حتی در سال های اخیر تئاتری با عنوان «اختلال» درباره افراد ترنس ساخته شده که عملا در نام این تئاتر به افراد ترنس توهین شده است.

وی در ادامه تاکید کرد: مهمترین راهکار برای این که تفکر صحیح در سطح جامعه درباره افراد ترنس به وجود آید، انجام فعالیت های آموزشی، فرهنگی و رسانه ای است و ما باید در رسانه های خودمان تریبون های زیادی را در اختیار نمایندگان جامعه ترنس قرار دهیم و همچنین از روانشناسان، جامعه شناسان و محققانی که آگاهی رسانی صحیحی را درباره افراد ترنس انجام می دهند، دعوت کنیم تا اطلاعات درستی را درباره این افراد به مردم ارائه دهند.

نباید کسی را مجبور کنیم ترنس بودن خود را ثابت کند

ارسطو با انتقاد از فرآیند قانونی مربوط به افراد ترنس در ایران گفت: ما هیچ گاه نباید افراد ترنس را مجبور کنیم که ترنس بودن خود را ثابت کنند، بلکه باید به صرف صحبت کردن یک فرد درباره ترنس بودن خود، این مساله را بپذیریم. این در حالی است که در قوانین کشور ما، ترنس بودن یک فرد باید توسط پزشکان معتمد دادگاه تشخیص داده شود. در چنین شرایطی وقتی پای «تشخیص» به میان می آید، عملا افراد ترنس به عنوان بیمارانی شناخته می شوند که باید با انجام جراحی یا مصرف دارو خودشان را درمان کنند.

این فعال جامعه ترنس ادامه داد: مطابق قوانین ایران وقتی ترنس بودن یک فرد اثبات می شود، دادگاه به او مجوز می دهد که دو تا پنج سال با پوشش دلخواه خود در سطح جامعه تردد کند، اما فرد ترنس باید حتما ظرف این مدت جراحی را انجام دهد و اگر این کار را انجام ندهد، مجوز او لغو می شود.

وی در ادامه تاکید کرد: قوانین کشور ما عملا افراد ترنس را به انجام جراحی مجبور می کنند و همچنین عمده روانشناس ها نیز به شدت این افراد را به جراحی تشویق می کنند، این در حالی است که ما به هیچ وجه نباید افراد ترنس را مجبور به انجام عمل جراحی کنیم و انجام جراحی باید یک انتخاب توسط این افراد باشد.

بهزیستی عملا هیچ گونه حمایتی از افراد ترنس انجام نمی دهد

ارسطو با اشاره به قیمت گزاف انجام جراحی برای افراد ترنس گفت: در حال حاضر نرخ جراحی برای افراد ترنس بین 100 تا 150 میلیون تومان است و هیچ کدام از بیمه های پایه یا تکمیلی نیز این جراحی را تحت پوشش قرار نمی دهند. سازمان بهزیستی هم حداکثر 5 میلیون تومان به عنوان کمک هزینه جراحی به افراد ترنس پرداخت می کند.

این فعال جامعه ترنس ادامه داد: مبلغ پرداختی به افراد ترنس به عنوان کمک هزینه جراحی، با رقم واقعی هزینه جراحی این افراد بسیار تفاوت دارد. در این میان حتی وعده مسئولان بهزیستی درباره پرداخت وام 20 میلیون تومانی خوداشتغالی به افراد ترنس نیز محقق نشده است. همچنین علاوه بر حمایت های مالی بسیار اندک، بهزیستی هیچ برنامه ای برای آموزش جامعه درباره افراد ترنس و کمک به بهبود زیست مطلوب این افراد انجام نداده است و با وجود این که این سازمان ادعا می کند متولی رسیدگی به امور افراد ترنس است، ولی عملا هیچ گونه حمایتی از این افراد انجام نمی دهد.

وی در پایان تصریح کرد: عدم حمایت مناسب بهزیستی از افراد ترنس در شرایطی اتفاق می افتد که متاسفانه تعداد پزشکان حاذقی که جراحی مربوط به این افراد را انجام می دهند نیز اندک است. همین مساله باعث می شود در بسیاری از موارد افراد ترنسی که جراحی می کنند، دچار عفونت های شدید شوند، زیرا کلینیک تخصصی ویژه جراحی این افراد در ایران وجود ندارد و اساسا در کشورمان دچار کمبود پزشکان متخصص در این زمینه هستیم.