مشاوره ازدواج، بعد از عروسی هم پیوسته ادامه یابد/ بلد نبودن مهارت "گفت‌وگو" عامل اکثر طلاق ها

آمار طلاق طی سال های اخیر به گفته وزیر سابق ورزش و جوانان همزمان با ازدواج رشد یافته است. اگرچه مشاهده نرخ طلاق نگران کننده است و مسئولین نیز برای رفاه خانواده ها و جلوگیری از رشد طلاق در جامعه تلاش کنند اما زن و شوهر نیز به نظر می رسد موظف اند تا برای پیشگیری از جدایی  و طلاق در زندگی مشترک شان مهارت هایی را آموزش و اجرا کنند. دکتر مهدی دوایی توصیه هایی به زن و شوهر ها در جهت جلوگیری از نزدیک شدن خانواده ها برای تصمیم به طلاق گرفتن ارائه کرد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در سال های اخیر همواره از کاهش آمار ازدواج، جمعیت و از طرفی افزایش نرخ طلاق و زوج ها حتی در سال های اول زندگی صحبت به میان می آید. فارغ از این که تشویق به ازدواج و تشکیل خانواده در جامعه امری انسانی و حیاتی است، اما در عصر کنونی برای به بار نشستن نهال زندگی مشترک و تبدیل آن به درختی استوار و پرثمر نیازمند یادگیری یکسری مهارت ها و تکنیک هاست.

اگرچه کارشناسان همواره در هنگام بروز اختلاف میان زن و شوهر لزوماً به علت اختلاف آن ها می پردازند، اما توجه به علت ریشه ای درگیری ها نیز ضروری است. یکی از خلاء های موجود در جریان زندگی مشترک عدم یادگیری و ناتوانی در گفت و گو کردن با یکدیگر است. چگونه گفت و گو کردن و ابراز نیازها و احساسات میان زن و شوهر طبعاً در کاهش اختلافات بین آن دو تاثیر شگرفی می گذارد. متاسفانه ناتوانی در گفت و گو نه تنها بین زن و شوهر بلکه در والد و فرزند، دوستان و حتی بیمار و پزشک نیز دیده می شود!

مشاوران و روان شناسان برای پیشگیری از بروز اختلافات و جدایی زوجین، یادگیری مهارت گفت و گو را یکی از موثرترین روش ها برای جلوگیری از اختلافات بین زن و شوهر عنوان می کنند. گاهی ممکن است دلسردی و اختلاف میان زن و شوهر به دلیل قضاوتی اشتباه و عدم پیگیری دلیل واقعی مسئله به وجود آمده باشد. در این شرایط است که گفت و گو و کندوکاو اصل ماجرا می تواند در حل اختلاف زن و شوهر موثر واقع شود. زوجین باید یاد بگیرند تا به آزادی یکدیگر در عین حال که زندگی مشترکی دارند احترام بگذارند، ممکن است هر انسانی برخی زمان ها نیاز به تنهایی و دوری از زندگی روزمره داشته باشد.

 زوجین نباید از یکدیگر بترسند

دکتر مهدی دوایی، متخصص روان شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه در مورد عوامل عمده طلاق بین زوجین در جامعه ایرانی به خبرنگار رکنا اظهار داشت: نداشتن مهارت های گفت‌وگو را می توان یکی از مهمترین و پایه ای ترین عوامل جدایی بین زوج های ایرانی برشمرد. اگر بر مهارت های گفت‌وگو تمرکز شود، بسیاری از مشکلات زوجین حل خواهد شد. زمانی که زن و شوهر با یکدیگر حرف نمی زنند، به دلیل قضاوت های اولیه با بدبینی تصمیم می گیرند. به عنوان مثال، زمانی که یک مرد به خانه می رسد و متوجه آماده نبودن غذا می شود، اعلام می کند که همسرش به وی بی توجهی کرده است.

دوایی در بیان عوامل افزایش آمار طلاق در بین زوج ها گفت: اگر میزان گفت و گو در زن و شوهر بالا رود و زوجین به طرف مقابل خود اجازه دهند که بر اساس استانداردهای خود عمل کنند، میزان طلاق کاهش خواهد یافت. مثلاً یک مرد نباید انتظار داشته باشد که همسرش در هر زمانی برای او حوصله داشته باشد، این حق همه افراد است که گاهی حوصله یکدیگر را هم نداشته باشند. اگر شرایطی در منزل حاکم باشد که گاهی زن به شوهرش اعلام کند حوصله غذا درست کردن ندارد، اختلاف و قضاوتی بین این دو به وجود نخواهد آمد. زن و شوهر نباید از یکدیگر بترسند. اگر زن در پیامک های شوهرش یکسری پیام های خاص مشاهده می کند، در این وضعیت زن و مرد بدون آن که از یکدیگر بترسند، می توانند مسئله ای که ایجاد شده را به گفت و گو بگذارند و اختلافات شان را حل کنند.

کارهای مشترک مالی بین زوج ها توصیه نمی شود

متخصص روان شناسی درمورد راه های افزایش صمیمیت در بین زن و شوهر نیز افزود: دل زن و شوهر با اجازه گفت و گو دادن به یکدیگر نزدیک می شود. مثلاً شاید دلیل دیر آمدن شوهر به خانه در واقع بیشتر کار کردن و تامین نیازهای خانواده باشد، نه قضاوت هایی که خانم در ذهن اش استنباط می کند و منجر به اختلاف بین آن ها می شود. مهارت گفت و گو دارای جزئیات و شاخه های مختلفی است که در عین حال اختلافات بین زن و مرد را تا حد زیادی کاهش می دهد. توصیه می شود افراد احساس و نیازهای خود را بدون ترس بیان کنند. اگر یک مرد به هر دلیلی عصبانی شده است، باید این حس را به همسرش بیان کند.

وی ادامه داد: یکی دیگر از مهارت ها برای پیشگیری از اختلافات بین زن و شوهر این است که یک پدیده را از دید مخاطب ببینند. به عنوان مثال زمانی که یک ماشین پشت سر ما به طور ممتد بوغ می زند، اگر خودمان را جای او بگذاریم، شاید به او حق دهیم که در شرایط فعلی بوغ بزند، این وضعیت در بین روابط زن و شوهر نیز می تواند موثر واقع شود. بنابراین در گفت و گوی زن و شوهری نباید ترسید و باید به دنبال اجرای پروژه های مشترک بود. البته اشتراک مالی بین آن دو به هیچ عنوان توصیه نمی شود. کارهای مشترک مالی بین زن و شوهر و خانواده شان بعضاً می تواند باعث تنش بین آن ها شود.

به غار تنهایی یکدیگر احترام بگذاریم

مهدی دوایی با بیان اینکه بسیاری از اختلافات بین زن و شوهر به روابط بین پدر و مادر زوجین برمی گردد افزود: یکی از پدرومادر زوج ها احتمالاً می خواهند مثلث سازی کرده و آرزوهای دست نیافته خود را در زندگی فرزندان شان پیدا کند. بنابراین پروژه های مشترک نباید با دخالت والدین صورت گیرد. به عنوان مثال زن و شوهر می توانند با یکدیگر قرارداد ببندند که در هر حالتی، هر هفته همراه با هم به کوه بروند، هر شب فیلم ببینند، پیاده روی کنند و مواردی از این دست. این پروژه های دو به دو و مشترک ثابت کرده اند که تا حد بسیار زیادی روابط زوج ها را مستحکم و احتمال طلاق را به شدت کاهش می دهد. وقتی پروژه های مشترک بین زن و شوهر ایجاد شود خود به خود میزان گفت و گو بین آن دو نیز بیشتر می شود.

این استاد دانشگاه در تشریح روابط بین زن و شوهر ابراز داشت: به نظر می رسد فراوانی در خانه ماندن مردان بیشتر شده است. با این حال به دلیل وجود نداشتن کارها و عادت های مشترک بین زن و شوهر، معمولاً این دو بر سر موضوعات مختلف به اختلاف برخورد کنند. بنابراین کنار یکدیگر بودن، مستلزم گفت و گو داشتن و دعوا نکردن زوج هاست، ضمناً ایجاد تداعی مثبت نسبت به یکدیگر در محیط خانه نیز ضروری است. اگر در مدت شیوع کرونا که اغلب زن و شوهر ها در خانه تنها هستند، روابط زن و شوهر مدیریت نشود، طبعاً میزان دعوا و اختلافات بین آن دو نیز زیاد می شود. بنابراین علاوه بر لزوم گفت و گو میان زن و شوهر، باید به غار تنهایی افراد نیز توجه شود، باید مدتی در نظر گرفته شود که وقتی زن و شوهر حوصله یکدیگر را ندارند، با خود تنها شوند.

لزوم مراجعه زن و شوهر به مشاور و روان شناس به جای والدین و دوستان

دوایی ضمن تقبیح در میان گذاشتن اختلافات زن و شوهر با والدین و دوستان و آشنایان گفت: افراد باید توجه داشته باشند کسی که اکنون رفیق آن هاست، ممکن است چند روز بعد مایه تحقیر و چوب بالای سر زن و شوهر شود. ممکن است بر اثر انتقال شکایت های دختر از شوهرش به پدرومادر خود، این شکایت ها روی هم انباشته و نهایتاً روزی باعث بروز اختلافات و برون ریزی این شکایات بر سر داماد شود. وقتی پدرومادر ها شکایات دختر را به روی خود نمی آورند و با کلافگی با داماد خود ارتباط برقرار می کنند، داماد هم با سردی با دخترشان رفتار می کند، فارغ از این که بداند چرا این سوءتفاهمات به وجود آمده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه در مورد لزوم مراجعه زوج ها به مشاور خانواده و زوج درمانی گفت: افراد می توانند با یافتن کسی که مداخله مستقیمی در زندگی شخصی شان نمی گذارد، حل مسئله هایش در زندگی به کار گیرند یا پرونده موضوعی که در ذهن شان ایجاد شده را ببندند. ضمناً کسی که مشاور است و مجوز های لازم را از مراکز روان شناسی اخذ کرده، می تواند به صورت تخصصی مشاوره داده و همچنین بر خلاف خانواده و دوستان می توان پس از مدتی رابطه و معاشرت با او را قطع کرد.

بلد نبودن "گفت و گو" حتی در اتاق درمان روان شناسی هم مشکل ساز می شود

دوایی در بیان مشکل افرادی که از ابراز مشکل شان به مشاور خجالت می کشند، افزود: همانطور که گاهی عضلات بدن خسته می شوند، ارتباطات نورونی مغز انسان ها نیز دچار خستگی می شود، در این صورت می توان با مراجعه به یک مشاور و روان شناس دارای صلاحیت، مشکلات روانی و خانوادگی خود را بیان کرد. اینکه برخی از گفت و گو با مشاورشان خجالت می کشند، به دلیل ضعف در مهارت گفت و گو است. گفت و گوی مراجع و مشاور هم گاهی تحت تاثیر مهارت گفت و گو قرار می گیرد و ممکن است مراجع هر آنچه لازم است را به مشاورش بیان نکند.

وی ادامه داد: راه های گفت و گو، چگونه گفت و گو کردن، مهارت گفت و گوی برد برد، شیوه بیان انتقادات و تشویق کردن، ابراز خشم و عصبانیت و امثالهم باید مورد توجه و یادگیری قرار گیرد. لازم است تا کلاس مهارت های زندگی در سطح شهر برای مردم فراهم شود و این مهارت ها در محلات به مردم آموزش داده شود. ازدواج سختی های خود را دارد و نیازمند یکسری مهارت هاست، اگر مهارت هایی مثل گفت و گو فراگرفته نشوند، دعوا و درگیری امری کاملاً طبیعی است.

زن و شوهر رفتار، احساس و انتظارات خود را بیان کنند

این روان شناس با توصیه به زن و شوهر ها مبنی بر عدم قهر بیش از 2 روز در صورت اختلافات زناشویی افزود: بهتر است زن و شوهر ابتدا رفتار، سپس احساس و نهایتاً انتظارات شان از یکدیگر را بیان کنند. بدین صورت که وقتی شوهر با آماده نشدن غذا در منزل روبرو می شود، به همسرش بگوید که به این دلیل احساس ناراحتی می کند که مبادا همسرش از او ناراحت باشد، سپس اعلام کند که انتظار دارد اگر اتفاقی رخ داده آن موضوع را با یکدیگر در میان بگذارند.

مهدی دوایی در پایان اظهار داشت: علاوه بر مواردی که گفته شد، اگر به 5 نیاز اساسی که ویلیام گلاسر آن ها را در روابط زوج ها مطرح می کند توجه شود، از حجم مشکلات خانواده ها کاسته می شود. اولین نیاز بروز احساس عشق و تعلق است، بعضی از خانم ها نیازمند احترام و ابراز علاقه هستند، مورد دوم، تامین نیازهای فیزیکی و مادی مثل تمایل به مصرف یکسری غذاهای مخصوص است و همسر می تواند آن را برای شوهرش فراهم کند، سومین نیاز توجه به آزادی طرفین است، وقتی بیش از حد زوج ها یکدیگر را کنترل کنند، می تواند مشکل ساز شود، نیاز چهارم، توجه به پیشرفت در آینده است که افراد مایل اند از نظر مالی، عاطفی، جسمی و سایر ابعاد پیشرفت کنند و مثلاً از دوره کارشناسی به دوره کارشناسی ارشد بروند. مورد پنجم و آخر نیز نیاز به تفریح است، نحوه تفریح کردن بین زن و شوهر نیز نیازمند موافقت بین آن هاست.