ایران در شانگهای فقط تأمین‌کننده منابع است!/ باید تغییر کنیم ؛ قبل از آنکه هم منابع را از دست بدهیم و هم محیط زیست

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، وابستگی بیش از حد به صادرات مواد اولیه خام می تواند منجر به نوسانات اقتصادی شود. به دلیل نوسانات قیمت مواد خام در بازارهای جهانی، کشورها با خطرات ناشی از بی ثباتی اقتصادی مواجه هستند. علاوه بر این، عدم تمرکز بر فرآوری و تولید محصولات نهایی باعث می شود کشورها از ارزش افزوده و فرصت‌های شغلی بیشتر بهره مند نشوند.

همچنین، نگرانی‌هایی درباره تخریب محیط زیست و کاهش منابع طبیعی به دلیل بهره برداری بی‌رویه از منابع خام نیز مطرح شده است. از سوی دیگر، برخی تحلیلگران معتقدند که وابستگی به صادرات مواد خام می تواند موجب کاهش نوآوری و توسعه صنعتی در کشورها شود.

برای حفظ پایداری اقتصادی، کشورها باید به سمت تنوع بخشی به اقتصاد و افزایش ارزش افزوده محصولات حرکت کنند تا از پیامدهای منفی احتمالی جلوگیری شود. در این راستا با نوید فهیم زاده، کارشناس صنایع و معادن به گفت و گو نشستیم.

او در گفت و گو با رکنا گفت: ایران یکی از اعضای اصلی سازمان همکاری های شانگ های است و با کشورهای هند، ازبکستان، قزاقستان، چین، روسیه، قرقیزستان، پاکستان و تاجیکستان مراودات اقتصادی زیادی دارد؛ اما صادرات و واردات محصولات، برای ایران در بلندمدت اصلا مفید نیست.

فهیم زاده تاکید کرد: تا زمانی که ایران در مراودات اقتصادی اش، برای خودش نقشی تعریف نکند و در داخل کشور، سیاست صنعتی را به کار نگیرد، کشورهای دیگر برای ایران نقش تعیین می کنند و از موقعیتش سوء استفاده می کنند. در 6 ماهه گذشته سال، میزان صادرات به 8 کشور عضو شانگ های و میزان واردات کاملا متفاوت است. 

وی در ادامه تاکید کرد: مواد خام از ایران با فناوری پایین به این کشورها صادر می شود که اصلا به نفع کشور نیست. نقش ایران در سازمان همکاری های شانگهای به تامین کننده منابع مبدل شده و این به شدت برای کشور خطرناک است. ممکن است این رویکرد در نهایت به نقطه ای برسد که منابع تمام شدنی کشور رو به پایان بروند و محیط زیست نابود شود.

نوید فهیم زاده افزود: این کشورها مواد خام را طی فرایندهای صنعتی، به شکل پیشرفته تر به خودمان با ارزش افزوده های چندین برابری می فروشند. راهکار این است که در اولین گام، سیاست توسعه صنعتی مشخص کنیم و بگوییم در چه صنایعی می خواهیم پیشرفت کنیم و بر اساس آن برنامه، وارد سازمان های اقتصادی شویم.

این کارشناس صنایع و معادن همچنین تاکید کرد: معدن نفلین سینیت کلیبر در شمال غربی کشور در منطقه ای بکر قرار گرفته است. وجود این معدن، محیط زیست را تخریب کرده است تا در نهایت بتوانند از آن آلومینیوم استخراج کنند. در نهایت این آلومینیوم خام در روسیه به ساخت تجهیزات هواپیما منجر می شود و در ایران در بهترین حالت پروفیل در و پنجره خواهدشد.

نوید فهیم زاده در پاسخ به اینکه شرایط تحریمی ایران چقدر در اتخاذ چنین رویکردی موثر است گفت: اگر همین الان تحریم را با یک دکمه رفع کنند، باز هم اتفاقی نمی افتد؛ چراکه در کشور سیاست صنعتگر نداریم و نمی دانیم باید با کشورهای دیگر مثل آمریکا چگونه برخورد کنیم. در ایران به طور کلی در مراوده با کشورها نمی توانیم بگوییم این خواسته های ماست و هیچ وقت لیستی از خواسته ها به عنوان بسته دیپلماتیک وجود ندارد.

او در پایان تاکید کرد: برای مثال، وقتی با چین مراوده می کنیم، مسئولان می توانند رویکردشان را تغییر دهند و به جای اینکه بگویند برایمان ورزشگاه درست کنند یا اتوبوس بسازند، فناوری برق اتمی را بدهند و در کنارش 10 نیروگاه بسازند تا در کنار پیشرفت این فناوری، سایر صنعت نیز رشد کند. به نظر می رسد تا دیر نشده است می بایست محیط زیست ایران را نجات داد، قبل از آنکه هم منابع را از دست بدهیم و هم محیط زیست را!