چرا بعضی آدم‌ها از تحقیر دیگران لذت می‌برند ؟

تحقیر کردن / به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا ، تعاملات سازنده و مثبت در گرو ایجاد روابط صمیمی با دیگران شکل می‌گیرد. افراد وقتی در محیطی به نام جامعه گرد هم می‌آیند برای پیشبرد اهداف و انجام فعالیت‌های اجتماعی نیاز دارند که با یکدیگر در ارتباط باشند. رقابت منفی و حس فردگرایی یک ویژگی منفی است که جامعه را با چالش مواجه می‌سازد. از این رو تحقیر اجتماعی موضوعی است که در جوامع کنونی رواج پیدا کرده و معضلی است که به کاهش روابط اجتماعی می‌انجامد. در جامعه‌ای که افراد به تحقیر کردن یکدیگر می‌پردازند روابط اجتماعی سست شده و پایه‌های کنش‌های فردی و اجتماعی آسیب دیده و رفتارها براساس تحقیر یکدیگر پیش می‌رود.

گاهی انعکاس‌های اجتماعی از جامعه به فرد وارد می‌آید و گاهی نیز از فرد به جامعه منتقل می‌شود و معمولا این کنش‌های اجتماعی وقتی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد باید از همه جهات و ابعاد آن را در نظر گرفت. در تعریف جامعه شناختی این انعکاس اجتماعی را تحقیر اجتماعی می‌نامند.

دکتر امیر رستگار خالد، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا می‌گوید: تحقیر اجتماعی در موضوعاتی مانند سرمایه اجتماعی، حفظ نظم جامعه و... تاثیرگذار است و اگر یک جامعه بتواند بین گروه‌های مختلف و جامعه یک ارتباط و تعامل منسجم برقرار کند قادر خواهد بود هویت خود را استمرار بخشیده و نظم را حفظ کند. از این رو بقای یک جامعه تضمین خواهد شد و تعادل آن برقرار می‌ماند بنابراین می‌توان گفت تداوم و بقای یک جامعه در گرو ارتباطات اجتماعی بین افراد است که از یک سو مجموعه‌ای از تعاملات شکل می‌گیرد و از سوی دیگر باعث حفظ بنیان جامعه می‌شود. اگر بخواهیم این موضوع را به طور عینی بررسی کنیم در گام نخست باید عامل مهم و اصلی برای حفظ نظم در جامعه جدید را مورد بررسی قرار دهیم.

سرمایه اجتماعی برون گروه یا سرمایه اجتماعی نوع جدید براساس ارتباطات ساخته می‌شود و اساسا این نوع سرمایه اجتماعی بر پایه آشنایی، ‌پیوندهای خانوادگی قوی نیست بلکه منظور یک نوع برقراری ارتباط بین گروه‌های مختلف اجتماعی است و باید ارتباطات فراتر از آن باشد و در اصل هویت عام توسط ارتباطات برون گروه ایجاد می‌شود.

آموزش احترام اجتماعی

این جامعه‌شناس در ادامه می‌گوید:‌ ارتباطات نباید محدود به خانواده و پیوندهای خویشاوندی باشد بلکه باید براساس تعاملات بیشتر در جامعه گسترده‌تر شود. سرمایه اجتماعی برون‌گروه برپایه احترام اجتماعی حاصل می‌شود و افراد در یک جامعه باید بدانند که احترام متقابل به ارز‌ش‌ها، ‌اعتقادات، ‌باورها و هنجارها و حقوق یکدیگر باعث شکل‌گیری پیوندهای اجتماعی گسترده‌تر شده و اگر حقوق یکدیگر را به رسمیت بشناسند این احترام اجتماعی نیز در خانواده هم به صورت مستحکم شکل گرفته و حتی در محیط‌های شغلی نیز تداوم خواهد داشت.

در جامعه باید براساس احترام متقابل با یکدیگر رفتار کرد و برای هم حقوقی را قائل شد. اگر حریم‌ها رعایت شود و به این مرزها توجه کنیم و آنها را نادیده نگیریم و براساس منافع شخصی و خودخواهی روابط را شکل ندهیم نوعی دگرخواهی در روابط شکل گرفته و تعاملات تداوم پیدا می‌کند و این رابطه‌ها عمیق‌تر می‌شود.

در جامعه جدید تعاملات اجتماعی بر پایه احترام استوار است

دکتر رستگار خالد، جامعه‌شناس در ادامه می‌افزاید: در جامعه جدید تعاملات اجتماعی برپایه احترام استوار است و این احترام اجتماعی متقابل هسته اصلی روابط، اعتماد، سرمایه، انسجام و نظم را در جامعه به وجود می‌آورد. پس وقتی احترام متقابل از طریق تحقیر کردن دیگران باشد و زمانی‌که افراد یکدیگر را با صفات نامناسب صدا بزنند و حالتی تهاجمی داشته باشند این اعتماد هسته اصلی سرمایه اجتماعی را از بین می‌برد و پیامدهای منفی کل جامعه را در بر گرفته و نظم اجتماعی را دچار مشکل می‌کند. در خانواده به عنوان یک جامعه کوچک اگر اعضای آن به یکدیگر احترام نگذارند و مدام در فضای خانواده تحقیر و توهین وجود داشته باشد خشونت‌های خانوادگی ایجاد شده و وضعیت روحی و روانی خانواده به هم می‌ریزد.

وقتی اعضای خانواده یکدیگر را با صفات و القابی ناپسند صدا کنند خانواده قادر نخواهد بود انسجام خود را حفظ کرده و کارکردهای این نهاد مهم مختل می‌شود.این مدرس دانشگاه با بررسی در مقیاس بالاتر در جامعه ادامه می‌دهد:‌ اگر این موضوع در سطح جامعه شکل بگیرد و هویت ملی و فرهنگی وجود نداشته باشد اعتماد عمومی و اجتماعی زیر سوال رفته و اعتماد تعمیم یافته منتفی می‌شود. از این رو محصول این مساله به خطر افتادن نظم اجتماعی و انسجام است. همچنین در مقیاس فردی می‌توان گفت تحقیر اجتماعی حرمت ذات را از بین می‌برد و با از دست دادن اعتماد به نفس افراد رفتارهای انفعالی و پرخاشگرانه از خود بروز می‌دهند. همچنین افرادی که مورد تحقیر قرار می‌گیرند از انجام امور فردی و اجتماعی ناتوان شده و در نتیجه فشارهای روانی دچار افسردگی می‌شوند. روان‌پریشی و اختلالات روانی نیز به تدریج در فرد شکل گرفته که ناشی از همان تحقیرهای اجتماعی است. این افراد نمی‌توانند در زندگی شخصی خود موفق عمل کنند، همچنین نقش‌های اجتماعی را به طور درست اجرا نمی‌کنند. پرخاشگری و نابهنجاری‌های رفتاری نیز از علل اصلی تحقیر اجتماعی به شمار می‌رود و این افراد علاوه بر آسیب به خود به جامعه نیز صدماتی وارد می‌کنند. بنابراین تحقیر اجتماعی منشا بی‌نظمی، انحراف و بسیاری از بیماری‌های روانی است که با مختل شدن ارتباطات جامعه نیز به خطر می‌افتد.

الگو برداری تحقیر و توهین از والدین

وی در پایان خاطرنشان می‌کند: تحقیر و توهین را افراد برای نخستین مرتبه از رفتار والدین خود درس می‌گیرند و آن دسته از خانواده‌هایی که این ویژگی‌های منفی در فضای تربیتی‌شان رواج دارد و جامعه‌پذیری فرزندان دچار نقص و مشکل است دیگر نمی‌توانند خوب و بد را از هم تمییز داده، از این رو شیوه‌های معیوبی از رفتارها نابهنجاری را در وجود فرزندان خود نهادینه کرده‌اند و زمانی که این افراد در محیط‌های بزرگ و گسترده اجتماعی قرار می‌گیرند رفتارهای نامطلوبی مانند تحقیر و توهین را به راحتی در هر فضا و شرایطی اجرا می‌کنند و زمینه را برای هر گونه معضلات اجتماعی فراهم کرده و به افزایش آسیب‌های اجتماعی دامن می‌زنند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.