هشدار وزارت بهداشت درباره افزایش حیوان‌گزیدگی؛ سگ‌ها در رتبه اول هستند

دکتر بهزاد امیری به مناسبت روز جهانی زئونوز (بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان)، اظهار کرد: براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، زئونوز، بیماری ها یاعفونت هائی هستند که به طور طبیعی بین انسان و حیوانات مهره دار قابل انتقال هستند.
وی گفت: در ششم ژوئیه 1885 میلادی، لویی پاستور برای نخستین بار کودکی را با روش واکسیناسیون ابداعی خود، از ابتلا به هاری و در واقع از مرگ حتمی نجات داد و از آن پس، این روز را به عنوان روز جهانی بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان نامگذاری و معرفی شد.
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت بیان کرد: به دلیل نزدیکی زندگی انسان با حیوانات در مناطق شهری و روستایی و استفاده از فرآورده های دامی، تمام انسان ها در معرض خطر ابتلا به بیماری های مشترک بین انسان و حیوان قرار دارند. از طرفی، حدود 60 درصد بیماری های عفونی که به انسان ها منتقل می شوند، منشا حیوانی داشته و زئونوز بوده و از سوی دیگر، 75 درصد بیماری های عفونی نوپدید نیز از نوع زئونوز محسوب می شوند.
امیری بیان کرد: بیماری های زئونوز از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم به انسان منتقل می شوند. روش مستقیم به صورت تماس مستقیم انسان با حیوان بیمار و نیز گزش و خراش توسط حیوان بیمار و یا از طریق پراکنده شدن ترشحات حیوان بیمار به انسلان منتقل می شوند در روش غیرمستقیم نیز عامل بیماری زا از طریق یک واسط مانند پشه، به انسان منتقل می شود.
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درخصوص حیوان گزیدگی و بیماری هاری، تصریح کرد: بیماری هاری ناشی از گزیده شدن انسان توسط یک حیوان هار است. متاسفانه میزان حیوان گزیدگی در ایران رو به افزایش بوده به طوریکه در طی سال 97، بالغ بر 207 هزار مورد حیوان گزیدگی ثبت کردیم که عمده آنها گزیدگی سگ های ولگرد و بیمار بوده است.
وی افزود: به دلیل اینکه از هار بودن حیوان مطلع نیستیم، هر فردی که توسط حیوانات مورد گزش قرار می گیرد، برای جلوگیری از بروز هاری در انسان بلافاصله واکسن هاری تزریق می شود، چراکه به محض بروز هاری در انسان، امکان درمان وجود ندارد و مرگ حتمی است. بنابراین بحث پیشگیری در این مورد اهمیت زیادی دارد. باید مردم آموزش ببینند تا از گزش توسط حیوانات پرهیز کنند، در وهله دوم، مردم باید بدانند که به محض گزش توسط حیوانات به مراکز درمانی مراجعه کنند. در سطح کشور، واحدهایی تحت عنوان پیشگیری و درمان هاری ایجاد کرده ایم که پرسنل کارآزموده با امکانات درمانی در آنها وجود دارد. در این مراکز، ضمن آموزش به مردم، افراد آسیب دیده نیز تحت درمان قرار می گیرند، شست و شوی محل گزش، تجویز و تزریق واکسن ضد هاری، تجویز سرم ضدهاری از جمله اقدامات درمانی در این مراکز است. در سراسر کشور، هر فردی که دچار گزش توسط حیوانات شود، می تواند با مراجعه به نزدیک ترین مرکز یا خانه بهداشت به نزدیک ترین مرکز تخصصی درمان و پیشگیری از بیماری هاری، ارجاع داده شوند.
امیری بیان کرد: با وجود اینکه در سال 97، تعداد 207 هزار مورد حیوان گزیدگی اتفاق افتاده، فقط 6 مورد ابتلا به هاری در انسان ثبت شده است و این موضوع هم دلیل عدم مراجعه بیمار برای دریافت واکسن و درمان یا عدم پیگیری روند درمان بوده است.
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت درخصوص بیماری سالک که یکی از شایع ترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوان در کشور محسوب می شود، خاطرنشان کرد: بیماری سالک در دو نوع شهری و خشک و روستایی و مرطوب بروز پیدا می کند و عامل بیماری نیز انگلی به نام لیشمانیوز بوده که انگلی درون سلولی است.
وی ادامه داد: در نوع خشک، این انگل در بدن جوندگانی مانند موش های صحرایی وجود دارد و به واسطه نوعی پشه خاکی در زمانی که به خونخواری از بدن جونده می پردازد، به بدن پشه منتقل شده و پشه ناقل انگل لیشمانیوز شده و زمانی پشع قصد خوانخواری از بدن انسان را دارد، انگل را به بدن انسان منتقل می کند و در محل گزش، زخمی ایجاد می شود و چنانچه درمان تنشود، وسیع تر می شود. در نوع مرطوب، نوع مخزن انسان بیمار بوده و از طریق پشه از انسان به انسان دیگر منتقل می شود. در این نوع، زخم کوچ تر از نوع خشک است.
ثبت 15714 مورد ابتلا به سالک در سال 97
امیری با بیان اینکه در سال گذشته 15714 مورد ابتلا به سالک در کشور وجود داشته است، عنوان کرد: تعداد بروز سالک براساس جمعیت، 19.14 نفر در هر 100 هزار نفر است.
وی درخصوص استان هایی که بیشترین تعداد موارد ابتلا به سالک را داشتند، گفت: استان های اصفهان با 3580 هزار مورد،فارس با 2962 مورد، خراسان رضوی با 1759 مورد، گلستان با 1458 مورد، خوزستان با 1437 مورد و استان کرمان با 722 مورد بیشترین موارد ابتلای جدید به سالک را داشتند.
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در این خصوص افزود: درمورد کنترل سالک، چند راهبرد اساسی وجود دارد. در وهله اول، آموزش و اطلاع رسانی به مردم از اهمیت بسیاری برخوردار است. مردم باید دقت کنند که در مناطق بومی بروز سالک، از گزش حشرات خود را محفوظ بدارند و لباس های بلند و پوشیده بر تن کنند. استفاده از پشه بند در هنگام شب و مصرف پمادهای دورکننده حشرات در نقاط باز بدن توسعه می شود. رعایت بهداشت و عدم تجمع زباله، مانع تجمع حشرات در محل زندگی افراد می شود. 
وی ادامه داد: در وهله بعدی، قطع زنجیره انتقال سالک از طریق کنترل ناقلین در دستور کار قرار دارد. این موضوع براساس پروتکل انجام شده و سم پاشی و سایر اقدامات در این زمینه جای می گیرد. همچنین، راهبرد سوم به کنترل جوندگان ناقل بیماری و راهبرد چهارم نیز به شناسایی و درمان به موقع بیمران مبتلا اختصاص دارد.
ثبت 16619 مورد جدید ابتلا به بیماری تب مالت در سال 97
امیری درخصوص بیماری بروسلوز (تب مالت) تصریح کرد: در سال 97 تعداد 16619 مورد ابتلا به بیماری تب مالت جدید در کشور به ثبت رسیده است و براساس جمعیت، در هر 100 هزار نفر 20 نفر به تب مالت دچار می شوند.
وی با بیان اینکه این بیماری در استان های غربی و شمالی، خراسان رضوی و شمالی با میزان بیشتری بروز پیدا می کند، گفت: شایع ترین طریقه انتقال تب مالت، از طریق مصرف محصولات دامی غیرپاستوریزه است، اما ممکن است دامپروری که در قسمت های مختلف بدنش زخم و خراشیدگی دارد، با دام بیمار تماس داشته و به بیماری مبتلا شود. مصرف لبنیات تازه غیرپاستوریزه، عدم استفاده از پوشش محافظ مناسب در مواجهه با دام و عدم واکسیناسیون دام ها از علل ابتلا به بیماری تب مالت محسوب می شود. یکی از درخواست های وزارت بهداشت، واکسیناسیون دام ها توسط سازمان دامپزشکی است و این اقدام نیز صورت می گیرد، اما باید با جذدیت بیشتری دنبال شود.
امیری درخصوص بیماری تب کریمه کنگو که یکی از بیماری های مهم در حوزه بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان محسوب می شود، گفت: شایع ترین علائم این بیماری، تب و خونریزی از نقاط مختلف بدن است. به دلیل اینکه این بیماری در دو مکان کریمه روسیه و کنگو شناسایی شده است به این اسم نامگذاری شده است.
وی گفت: راه انتقال این ویروس، از طریق کنه است و زمانی که کنه های آلوده دام ها را مورد گزش قرار می دهند، هنگام گزش ویروس را به بدن دام منتقل می کنند و در وهله اول، برای دام خطری ندارد، اما چنانچه فرآورده های دامی توسط انسان مورد بهره برداری قرار گیرد، خطرناک است. بنابراین در مواجهه با دام باید تمهیدات بهداشتی رعایت شود. همچنین، گوشت و فرآورده های دامی، بعداز 24 تا 48 نگهداری در دمای 4 درجه بالای صفر مصرف شود. باید دقت شود که گوشت دام باید به صورت کامل پخته و مصرف شود. از 20 سال قبل این بیماری در کشور شناسایی شده و مورد درمان قرار دارد و در این 20 سال، تعداد 1424 مورد بیمار شناسایی شده است که از این تعداد، 190 مورد فوت کرده اند.
امیری بیان کرد: استان های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، کرمان، اصفهان، فارس مازندران به تربیت بیشترین موارد ابتلا به این بیماری را داشته اند. همچنین، در سال 97 تعداد 84 مورد ابتلا به تب کریمه کنگو و 8 مورد فوت ناشی از بیماری داشته ایم. این بیماری در فصول گرم سال بروز و شیوع بیشتری پیدا می کند، چراکه فصل شروع فعالیت کنه ها است.
شست وشوی مداوم دست ها با آب و صابون در مواجهه با دام
رییس اداره مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در پایان تاکید کرد: به طورکلی در مواجهه با حیوانات باید تمهیدات بهداشتی رعایت شود، در این مورد، شست وشوی مداوم دست ها با آب و صابون بسیار توصیه می شود. همچنین، مردم باید دقت کنند که از گزش توسط حشرات و حیوانات جلوگیری کرده و در صورت گزش سریع برای درمان اقدام کنند. رعایت اصول بهداشتی در تهیه، طبخ و نگهداری غذا و به حداقل رساندن تماس انسان و دام نیز توصیه می شود.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.