در گیرودار رای‌های مثبت و منفی البته کمتر کسی یاد فرد هجدهم افتاد، هجدهمین نامزد وزارت که اصولا به مجلس شورای اسلامی معرفی نشد. وزارت علوم، تنها وزارتخانه‌ای بود که بدون وزیر پیشنهادی باقی ماند تا از همان ابتدا فارغ از رای مجلس وضعیت اداره آن مشخص شود؛ تعیین سرپرست. پس از پایان جلسه رای اعتماد و پیش از برگزاری نخستین جلسه کابینه دوازدهم، رییس‌جمهور بر اساس اصل ١٣٥ قانون Law اساسی و در حکمی، دکتر سیدضیاء هاشمی را به سرپرستی «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» منصوب کرد.

ضیاء هاشمی متولد سال ۱۳۴۶ در شیراز است. رتبه اول در رشته علوم اجتماعی کنکور سراسری سال ١٣٦٩ و دانش‌آموخته دانشگاه تهران که تا پایان دوره دکترا در همین دانشگاه مشغول به تحصیل بود و حالا دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران است. سال ١٣٩٢ پس از اینکه سرانجام رضا فرجی دانا توانست از مجلس نهم رای اعتماد بگیرد و به عنوان وزیر علوم دولت یازدهم مشغول به کار شود، سید ضیاء هاشمی را به عنوان معاون فرهنگی و اجتماعی وزارتخانه تعیین کرد. یکی از معدود معاونانی که پس از آغاز فشارهای مجلس نهم توانست جای خود را در این وزارتخانه حفظ کند و حتی پس از استیضاح و برکناری فرجی دانا هم در سمت خود باقی بماند. در دوره معاونت او بود که برخی از آثار به جا مانده از دولت نهم و دهم کم‌کم از دانشگاه‌ها برچیده شدند؛ از جمله صدور مجوز برای فعالیت مجدد انجمن‌های اسلامی و شوراهای صنفی در بسیاری از دانشگاه‌های کشور و برقراری دوباره فعالیت‌های دانشجویی. تغییراتی که هرچند همچنان از دید دانشجویان آنچنان که باید، نیست اما شروع فصل جدید در وزارت علوم را نشان داد.

حالا طبق قانون، ضیاء هاشمی می‌تواند در مهلتی سه ماهه به عنوان سرپرست وزارت علوم مشغول به کار شود اما کسانی که سال‌ها است در دانشگاه و وزارت علوم مشغول به کار هستند امیدوارند که سرپرستی وزارتخانه به اندازه مهلت قانونی‌اش به درازا نکشد و روحانی زودتر وضعیت وزارت علوم را مشخص کند. چیزی به آغاز سال تحصیلی جدید نمانده و هر روزی که از بدون وزیر ماندن این وزارتخانه بگذرد، به نگرانی‌ روسای دانشگاه‌ها دامن می‌زند. اما در این مهلت قانونی، سرپرست باید سراغ چه اموری برود و از کجا شروع کند؟ رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر اصلا وارد این حوزه نمی‌شود، او اصرار دارد که رییس‌جمهور هرچه زودتر تکلیف تعیین وزیر را روشن کند. سید احمد معتمدی به «اعتماد» می‌گوید: «فکر می‌کنم مهم‌تر از این موضوع که سرپرست چه کارهایی باید انجام دهد، تمرکز بر روی این موضوع باشد که هرچه سریع‌تر وزیر علوم به مجلس معرفی شود. سرپرست به هر حال اختیارات لازم را ندارد چون دوره‌اش کوتاه‌مدت است و از طرف دیگر ما رفته‌رفته وارد بحث بودجه سال آینده دانشگاه‌ها می‌شویم. امیدوارم آقای رییس‌جمهور تا پایان سه ماه مهلت قانونی صبر نکنند و وزیر جدید را معرفی کنند. در نظر داشته باشید که پس از معرفی وزیر جدید هم قرار است کار به دست شخص دیگر شروع شود و تا او بخواهد تغییرات احتمالی در معاونت‌ها و غیره را شروع کند زمان زیادی می‌گذرد و ممکن است ما سال جاری را برای مساله بودجه از دست بدهیم.» معتمدی می‌گوید که معمولا در مهر و آبان بحث بودجه دانشگاه‌ها باید تعیین تکلیف شوند و به جز آن مشکلات جاری دانشگاه‌ها هم می‌طلبد که وزارت علوم هرچه زودتر از بلاتکلیفی درآید: «امسال سال اول اجرای برنامه ششم توسعه است و تجربه نشان می‌دهد که اگر در همان ابتدا برنامه‌ها کلید نخورند دیگر نمی‌توان به اجرای درست آنها طبق برنامه ششم امید داشت. مطمئن هستم که برای انتخاب وزیر، مشکل گزینه مناسب وجود ندارد. اصلا خود وزارت علوم منبع تولید‌کننده نیروی انسانی است. الان رییس و معاونان دانشگاه آزاد از بدنه وزارت علوم هستند، برخی از وزرا سابقه حضور در وزارت علوم و دانشگاه‌ها را دارند، چطور می‌شود که چنین وزارتخانه‌ای برای خودش نیرو نداشته باشد؟ مطمئن هستم جناب رییس‌جمهور هم در انتخاب فرد مناسب برای این وزارتخانه مشکلی نخواهند داشت.»

تا همین حالا هم آسیب خورده‌ایم

«آقای روحانی با توجه به شرایطی که پیش آمد چاره دیگری جز تعیین سرپرست برای وزارت علوم نداشتند. از سوی دیگر ما در فراز مهمی قرار داریم؛ تا یک ماه دیگر سال جدید تحصیلی آغاز می‌شود و برآیند تصمیم‌سازی‌ها در خصوص دانشگاه‌ها باید ظرف یک ماه آینده خودش را نشان دهد. به علاوه بحث بودجه دانشگاه‌ها هم کم‌کم شروع می‌شود و در ماه‌های اول پاییز باید به سرانجامی برسد. سرنوشت بودجه‌ای دانشگاه‌ها باید تعیین شود و در این مدت سرپرست وزارت علوم باید در همین حوزه فعالیت‌هایش را شروع کند.» محمد کافی، رییس دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید که سرپرست وزارت علوم باید بلافاصله مشغول امور جاری شود و البته امیدوار است که اداره شدن وزارتخانه توسط سرپرست چندان به درازا نکشد، چون به عقیده او تا همین حالا هم وزارت علوم ضربه خورده است: «فکر می‌کنم تا همین حالا هم آسیب خورده‌ایم. اگر همزمان با سایر وزرای پیشنهادی، وزیر علوم هم به مجلس معرفی شده بود الان کار این وزارتخانه روی ریل ثابت‌تری بود. البته دکتر هاشمی خوشبختانه با ارکان وزارت علوم آشنایی کامل دارد، خودش عضو شورای معاونان بوده و با امور کاملا آشناست اما به نظر می‌رسد طولانی شدن روند انتخاب وزیر مشکلات زیادی را برای دانشگاه‌ها ایجاد کند. »

معاون وزیر علوم دولت اصلاحات هم مانند روسای دانشگاه‌های امیرکبیر و فردوسی روی شتاب در تعیین وزیر جدید اصرار دارد. غلامرضا ظریفیان می‌گوید که حداکثر یک ماه می‌توان وزارتخانه را به سرپرست سپرد: «طبیعی است که در این زمان و در آستانه بازگشایی دانشگاه‌ها امور جاری بسیاری وجود دارد که سرپرست وزارت علوم باید به آنها بپردازد و شاید در خصوص امور فوتی و فوری تصمیم بگیرد اما بیشتر از این حد، سرپرست نمی‌تواند کاری انجام دهد چون امور اساسی وزارت علوم باید از طریق وزیر تعیین تکلیف شود.» او هم معتقد است که سرپرستی ضیاء هاشمی برای وزارت علوم نکته مثبتی است: «ایشان چهره شناخته‌شده‌ای در وزارت علوم است اما او هم مانند هر کسی دیگر در سمت سرپرستی چون خودش را موقت می‌داند به برنامه‌های درازمدت ورود پیدا نمی‌کند. برای همین موقعیت ایجاب می‌کند که تصمیم در خصوص وزیر علوم سریع‌تر گرفته شود.» اما ابتدای کار دولت یازدهم چهره‌‌ای همچون جعفر توفیقی در سمت سرپرستی وزارت علوم روند تغییر روسای دانشگاه‌ها را آغاز کرد از جمله برکناری شریعتی، رییس جنجالی دانشگاه علامه طباطبایی. ظریفیان می‌گوید که معنای سرپرستی وزارتخانه در آغاز دولت یازدهم معنای متفاوتی با امروز داشته است: «قضیه آن زمان متفاوت است. آن زمان دولت جدید بر سر کار آمده بود و این نیاز احساس می‌شد که عاجلا برای تعیین مدیرانی همسو با دولت جدید چاره‌ای اندیشیده شود. دکتر توفیقی هم که سابقه وزارت علوم را در کارنامه خود داشت و چهره‌ای شناخته شده در وزارت علوم بود این جایگاه را داشت که تغییرات را به عنوان سرپرست آغاز کند اما الان ما در امتداد دولت قبلی هستیم و اوضاع متفاوت با دولت یازدهم است برای همین نمی‌شود و نباید از سرپرست انتظار داشت دست به اقدامات بلندمدت بزند. امیدوارم به همین دلیل رییس‌جمهور محترم حداکثر در یک ماه آینده وزیر خود را معرفی کنند چون ادامه این وضع آسیب‌زا خواهد بود. »برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.