پنجمین رود بزرگ ایران خشک شد / این رود با بهره‌برداری سد تبارک کاملا خشکید +(فیلم)

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا: کلاس چهارم ابتدایی بودیم در کتاب جغرافیا، درس رود‌های ایران؛ برای اولین بار نام این رود را در میان بزرگترین رود‌های ایران شنیدم « رود اترک »، پنجمین رود بزرگ ایران، حوضه آبریزش کوه‌های هزار مسجد خراسان رضوی بود و برای رسیدن به بستر رود باید از شهر‌های، قوچان، فاروج، شیروان و بجنورد می‌گذشت. می‌ رفت و می‌رفت تا جایی نزدیک به اینچه‌برون به مرز ترکمنستان برسد و خود را در آغوش «دریای خزر» ر‌ها سازد.

پیش از این، پنجمین رود بزرگ ایران » بود. اما در سایه بی‌توجهی مسئولین این رود سالهاست به خود آبی ندیده است. احداث سد‌ها، کاهش بارندگی و برداشت بی‌رویه کشاورزان باعث شده این رود بزرگ خشک شود. حالا نزدیک به ۲۰ سال است که دیگر آبش به قوچان اولین شهر در مسیر خود هم نمی‌رسد، یعنی به اولین شهری که سر راهش قرار دارد.

«سد تبارک» ۲۰ کیلومتر قبل از قوچان در سال ۱۳۷۴ بر روی اترک‌زده شد. محمد علی نعمت‌نژاد سرپرست آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفته: یکی از اهداف ساخت سد مخزنی تبارک تأمین  آب شرب و بهداشت شهر قوچان  بوده به همین منظور در جهت رفع مشکل کم آبی این شهر، مطالعه و عملیات اجرایی طرح  " خط انتقال آب از سد مخزنی تبارک به شهر قوچان "  در دست اقدام قرار گرفت. ساخت این سد با هدف تأمین پنج میلیون متر مکعب آب شرب مردم قوچان، با حدود ۲۰۰ هزار نفر جمعیت از سال ۱۳۹۸ آغاز شد. مسوولان محلی و استانی پیش از این موعد اتمام عملیات طرح انتقال آب سد تبارک به قوچان را سال ۱۴۰۱ اعلام کرده بودند.

۲۷ خرداد امسال، نماینده مردم قوچان و فاروج در مجلس شورای اسلامی گفت: تاکنون هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای طرح انتقال آب شرب از سد تبارک به شهر قوچان هزینه شده و این طرح مهم پس از ۲۰ سال اکنون در آستانه بهره‌برداری است. همین اقدامات باعث شده که این رود بزرگ خشک شود.

در شرایط عادی رود اترک باید سالانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب داشته باشد. در حای که مخزن سد تبارکظرفیت ذخیره‌سازی ۴۷ میلیون مترمکعب است، پس اگر رود پر باشد این سد باید سرریز کندبنا به بررسی‌های صورت گرفته تا خرداد ماه ۱۴۰۲ حجم سد به ۱۴ درصد رسیده بود. با این حال خشکسالی یکی از دلایل خشکی این رود به شمار می‌آید. رشد کشاورزی هم در این سال‌ها به بحران خشکی این رود دامن‌زده است. رودی که طبق توافق قبلی، ۵۰ درصد از حجم آن حقابه ترکمنستان است اما حالا بیشتر اوقات تا مرز ایران هم نمی‌رسد.

بنابر این گزارش بررسی‌های وضعیت بارندگی درخراسان شمالی حاکی از آن است که با ۷۰. ۸ میلی‌متر بارندگی در سال آبی جاری نسبت به بارش‌های ۶۶. ۹ میلی‌متری بلندمدت، ۴ میلی‌متر معادل با ۶ درصد افزایش بارش داشته است و با توجه به اینکه میانگین بارش این استان در سال گذشته ۶۰. ۳ میلی‌متر بوده، بارش‌های سال جاری نسبت به گذشته ۱۰. ۵ میلی‌متر معادل با ۱۷. ۴ درصد بیشتر شده است.