سرنوشت تخلفاتِ «بی‌گناه» و «پدرخوانده» چه خواهد شد؟+سند

به گزارش رکنا ، ماجرا با «سقوط» آغاز شد و حواشیِ فرخ‌نژاد، نداشتن مجوز ساختِ این سریال را به رسانه‌ها آورد. پخش قسمت اول آن حواشی دیگر به همراه داشت که هنوز پلتفرم به صورت قانونی مجوز دریافت نکرده و موضوع صدور پروانه انتشار این سریال هنوز در شورای صدور مجوز سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی جمع‌بندی نشده است.

بسیاری این انتقاد را به ساترا وارد کردند که چرا با قدرتِ بیشتری وارد عمل نمی‌شود و برخی هم این موضوع را بیان کردند که مسئول برخورد قضایی با پلتفرم‌های متخلف پس از اعلام جرم توسط ساترا، قوه قضائیه و معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور است.

اخیراً برخی رسانه‌ها مطالبی انتقادی در خصوص برنامه «پدرخوانده» مربوط به پلتفرم فیلم‌نت و سریال «بی‌گناه» مربوط به پلتفرم فیلیمو مطرح کرده‌اند و با ذکر مصادیقی از محتوای مسئله‌دار هر دو سریال این سوال را مطرح کرده بودند که ساترا چگونه به چنین آثاری مجوز داده است؟

اکنون پیگیری خبرنگار از ساترا حاکی از آن است که این برنامه و سریال مجوز مربوطه را برای انتشار از ساترا کسب نکردند و ساترا پیشتر در خصوص پدرخوانده و بی‌گناه در حال هماهنگی با مرجع قضایی بوده است.

در نامه‌ای که ساترا به عنوان نهاد نظارت بر نمایش‌خانگی به محمدجواد شکوری‌مقدم مدیرعامل شرکت فناوران ایده‌پرداز صبا (رسانه فیلیمو) در خصوصِ سریال «بی‌گناه» ارسال کرده، آمده است: "ابهامات و سوالاتی در خصوص طرح به طور خاص پیرامون روابط محارم و همچنین روابط خارج از عرف اسلامی ایرانی و نوع شخصیت‌ها وجود دارد، لذا خواهشمند است در راستای مساعدت برای انتشار این محتوا و اخذ تصمیم نهایی در این خصوص، در صورتی که اثر تولید شده بر مبنای طرح مذکور است، اعلام فرمایید و در غیر این صورت طرح اصلاح شده و یا طرح بازنگری شده را برای بررسی مجدد در اسرع وقت ارسال کنید."

در این نامه ابهامات، نکات و ملاحظات در 6 بند اعلام شده است. این نهاد نظارتی، در نامه‌ای دیگر به فیلم‌نت تذکری برای «پدرخوانده» داشته و نسبت به نقض فرآیندهای قانونی و بدون صدور مجوز تولید ساترا داشته است.

آنچنان که در این نامه آمده مراحل تولید برنامه بدون انجام فرآیند قانونی در ارائه طرح اولیه، طرح دکور و لیست عوامل و بازیگران به تولید رسیده و ساترا به دلیل برخی اشکالات ساختاری و ملاحظات محتوایی، با صدور مجوز انتشار موافقت نکرده است.

مهمترین پیامد منفی عدم تبعیت از قانون در پلتفرم‌ها، رویه نادیده‌انگاری پروانه ساخت و نمایش است و اگر این اتفاقات تکرار شود؛ ساترا با روندهایی روبرو خواهد بود که اثر تولید و تکمیل شده را بدون اخذ پروانه ساخت توسط سازندگان دریافت کند و نیمی از ساختار نظارتی نابود شود.

این اعلام تخلف و تذکر از سوی ساترا در جریانِ حواشیِ «سقوط» هم دیده می‌شود؛ چرا که بعد از نمایشِ قسمت اول سریال «سقوط» هم بدون بررسی و دریافت مجوز تولید حواشی در فضای رسانه ایجاد کرد. این تذکر را ساترا در هنگامِ پخش سریال «یاغی» به فیلیمو و «شهرک کلیله و دمنه» به فیلم‌نت داده بود.

پیگیری تسنیم حاکی از آن است که سریال پدرخوانده به دلیل استفاده بی‌رویه از واژگان بیگانه‌ و بی‌گناه به دلیل طرح روابط عاشقانه خارج از عرف نتوانسته است مجوز ساترا را دریافت کند و ساترا پیگیر اعمال اصلاحاتی در سریال‌های یاد شده بوده است که به دلیل عدم اعمال اصلاحات یاد شده این دو سریال موفق به اخذ مجوز نشدند.

تکرار این دست تخلفات، قدری مدیریت بر پلتفرم‌ها را زیر سوال می‌برد و به نظر می‌رسد لازم است ساترا با همکاری قوه قضاییه و دادستانی کل کشور تنبیه و توبیخ را برای رفع این مشکل در دستور کار قرار دهد. تا جلوی این دست اتفاقات گرفته شود.

البته تلاش‌های ساترا در جهت همراهی با پلتفرم‌ها و متوقف نشدنِ اثری، این پیام را می‌رساند که صداوسیما قصد اختلال در کار نمایش‌خانگی را ندارد اما صاحبان آثار و پلتفرم‌ها نیز با تعاملِ بیشتر می‌توانند جلوی بی‌قانونی را بگیرند تا دیگر سریال یا اثری در نمایش‌خانگی بدون تاییدیه ساترا ساخته و منتشر نشود.

تکرارِ این تخلف‌ها در انتشار سریال‌ها و برنامه‌ها بدون مجوز ساخت یا انتشار، به مرور جایگاه ساترا را به عنوان مرجع رسمی نظارت بر نمایش‌خانگی زیر سؤال می‌برد و باید مراجع ذیربط برای حفظ این جایگاه تدبیری بیندیشند تا چنین اتفاقاتی تکرار نشود.

این قانون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم وجود دارد که شورای صدور پروانه ساخت و نمایش، فیلم را در مرحله اول مورد بازبینی قرار می‌دهند، اگر مشکلی نداشته باشد مجوز نمایش و یا در مرحله تولید، فیلمنامه را مورد بررسی قرار می‌دهند و سپس مجوز تولید را صادر می‌کنند.

در نمایش‌خانگی هم بایستی یک اثر برای تولید فیلمنامه و طراحی اولیه خودش را در اختیارِ بخش‌ نظارتی قرار دهد و در ادامه قسمت‌های تولید شده را به ساترا واگذار کند تا همچون حواشی اخیر در «پدرخوانده»، «بی‌گناه» و «سقوط» ایجاد نشود.