فاش شدن پایان شاهکار کارگردان معروف پس از نیم قرن

پایان‌بندی مبهم فیلم تحسین‌شده سینماگر آمریکایی برای حدود نیم قرن موضوع بحث سینمادوستان بوده و هر کسی از ظن خود داستان، ماجرا و دلیلی برای آن تراشیده است. حالا در 50 سالگی یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های تاریخ سینما Cinema برای نخستین بار مصاحبه‌ای از کوبریک کشف شده که خود در آن داستان صحنه پایانی «اودیسه فضایی» را شرح می‌دهد و بر تمام ابهام‌ها نقطه پایان می‌گذارد.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تلگراف، بر اساس آنچه در حساب کاربری یوتیوب آمده، این گفتگو بخشی از یک مستند سال 1980 مربوط به فردی به نام جونیچی یائوی است و در شرایطی انجام شده که کوبریک در حال تولید و فیلمبرداری پروژه ژانر وحشت خود «درخشش» بوده است. گرچه آن مستند هرگز رنگ پرده و آنتن را به خود ندید اما در کمال شگفتی نسخه VHS آن سال 2016 فروخته می‌شود و ناگهان این هفته به فضای مجازی راه می‌یابد.

استنلی کوبریک و تمام اودیسه‌هایش

در این تصاویر، کوبریک می‌پذیرد که هرگز دوست نداشته پایان‌بندی «اودیسه فضایی» را به دیگران توضیح بدهد چون «وقتی شما فقط ایده را می‌گویید، احمقانه به نظر می‌رسد، در حالی که اگر همان ایده‌ها نمایشی شوند، دیگران احساس می‌کنند.» سینماگر نامدار در ادامه به موضوع مورد بحث یعنی پایان عجیب و شگفت‌انگیز فیلم خود می‌رسد و درباره آن مفصل حرف می‌زند؛ اتفاقی که درک آن اندکی شگفت به نظر می‌رسد.

پایان «اودیسه فضایی» این‌گونه است: دیوید بومن فضانورد (با بازی کایر دالی) پس از یک سفر فضایی غریب بیدار می‌شود و خود را در اتاق خواب با دکوری عجیب می‌یابد. در این شرایط، سن او به تدریج بالا می‌رود و به یک کودک متولد‌نشده تبدیل می‌شود. بومن در آن حال در هاله‌ای از نور شناور می‌ماند و... کوبریک در این باره می‌گوید: «قرار بود این‌گونه به نظر برسد که انگار موجودی خدای‌گون او را درون خود می‌کشد؛ مخلوقی با انرژی و هوش محض که شکل خاصی ندارد.»

کوبریک چنین ادامه می‌دهد: «آنها او را در جایی شبیه باغ‌وحش انسانی قرار می‌دهند تا درباره‌اش مطالعه کنند و تمام زندگی مرد از همان لحظه در آن اتاق مرور می‌شود، در حالی که خودش حس گذر زمان ندارد. آنها اتاقی انتخاب کرده بودند که به نظرم نمی‌توانست معماری فرانسوی را القا کند. راستش هیچ‌کدام از ما نمی‌دانستیم در باغ‌وحش برای دادن حس شرایط طبیعی به حیوان‌ها چه می‌کنند.»

ادامه حرف‌های فیلمساز برنده اسکار درباره پایان‌بندی «اودیسه فضایی» هم شنیدنی است: «در هر حال، وقتی کار آنها با بومن تمام می‌شود، بسان بسیاری از اسطوره‌ها در تمام فرهنگ‌های سراسر جهان، به نوعی موجود فراانسانی تبدیل و به زمین بازگردانده می‌شود. او حالا دیگر یک نوعی سوپرمن تبدیل شده است. در این شرایط، ما فقط می‌توانیم حدس بزنیم وقتی او به زمین می‌رسد چه اتفاقی می‌افتد.»

«2001: اودیسه فضایی» سال 1968 با بودجه 10 تا 12 میلیون دلار تولید شد و در اکران عمومی حدود 190 میلیون دلار فروخت. فیلم یک جایزه اسکار بهترین جلوه‌های ویژه تصویری برای کوبریک به ارمغان آورد و نامزد دو جایزه بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه (مشترک با آرتور سی کلارک) هم بود. کوبریک هفتم مارس 1999 در 70 سالگی در خواب چشم بر جهان فروبست.