نجات ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار کودک از خطر معلولیت با غربالگری بینایی

به گزارش رکنا، دکتر افروز صفاری فرد، امروزدهم خردادماه طی گفت‌وگویی بیان کرد: با انجام غربالگری بینایی، سالانه به طور متوسط از معلولیت بیش از هشت هزار کودک در کشور پیشگیری می‌شود.

وی افزود: طرح غربالگری بینایی یا آمبیلوپی برای کودکان سه تا شش ساله از سال ۱۳۷۵ در سازمان بهزیستی شروع شده و از برنامه های موفق سازمان بهزیستی کشور است. در قالب این طرح اختلالات بینایی و تنبلی چشم در کودکان سه تا شش سال غربال می‌شود.

به گفته صفاری فرد در سال‌های گذشته پوشش خیلی خوبی وجود داشت و سازمان موفق شد از چهار میلیون و پانصد هزار کودک در گروه سنی سه تا شش سال برای سه میلیون و ۸۰۰ هزار کودک غربال بینایی انجام دهد. پوشش این برنامه رشد حدود ۸۴ درصدی را نسبت به سال های گذشته نشان می دهد که رشد بسیار خوبی در زمینه پوشش دهی است.

صفاری فرد با بیان اینکه تنبلی چشم عارضه‌ای است که اگر در زمان طلایی شناسایی و درمان نشود، می‌تواند منجر به معلولیت بینایی کودک شود، گفت: به همین دلیل لازم است کودکان سه تا ۶ ساله، سه بار در طول سنوات عمر خود از نظر تنبلی چشم غربال شوند. از ابتدای شروع این برنامه تا کنون بالغ بر ۵۵ میلیون مورد غربال با احتساب اینکه هر کودکی طی سال‌های عمرش سه بار غربال بینایی می شود، انجام شده که نتیجه آن شناسایی افزون بر ۳۷۰ هزار مورد کودک مبتلا به تنبلی چشم بوده که با درمان بهنگام، از معلولیت بینایی آن‌ها جلوگیری شده است.

غربالگری‌های رایگان در مناطق محروم و روستاها

معاون پیشگیری از معلولیت‌های مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با بیان اینکه برای اقشار محروم و نیازمند، بسته‌های حمایتی جهت تامین عینک و کمک هزینه جراحی از طرف سازمان بهزیستی در نظر گرفته شده است که پرداخت می‌شود، افزود: در سال گذشته حدود ۹۰۲ هزار کودک ساکن در روستاها و سه هزار و۵۰۰ کودک عشایر مورد ارزیابی بینایی قرار گرفته اند. برنامه غربالگری بینایی در تمام نقاط شهری، روستایی، مناطق محروم و حاشیه شهرها انجام می‌شود.

وی ادامه داد: غربالگری‌ها با پرداخت تعرفه دولتی انجام م‌شود و در بسیاری از استان‌های محروم، روستاها و حاشیه شهرها این خدمات رایگان است و خانواده‌های نیازمند هزینه ای پرداخت نم‌کنند.

صفاری فرد اظهار کرد: امسال هم همانند سال‌های گذشته برنامه غربالگری بینایی از ۱۵ اردیبهشت آغاز شده است و کودکان سه تا ۶ سال مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

وی افزود: بعد از اینکه کودکی در غربالگری مشکوک تشخیص داده شد، به اپتومتریست‌ها (بینایی سنج) که طرف قرارداد سازمان بهزیستی هستند، ارجاع داده می‌شود؛ سپس مداخلات برای آن‌ها انجام می شود و در صورتی که نیاز به مداخلات جراحی و پزشکی وجود داشته باشد، به چشم پزشکان حاضر در برنامه ارجاع داده می‌شوند. سازمان بهزیستی، هم در زمینه ویزیت و هم مداخلات مربوط به تجویز عینک و کمک هزینه جراحی حمایت‌های لازم را از خانواده های نیازمند انجام می‌دهد. پیگیری‌های لازم تا زمانی که مطمئن شویم کودک مداخلات بهنگام را دریافت کرده است، از طرف بهزیستی انجام می‌شود. در واقع یکی از عوامل موفقیت این برنامه پیگیری دریافت مداخلات لازم برای کودکان است. البته به جز تنبلی چشم، اختلالات دیگر بینایی مثل عیوب انکساری و اختلالات وضعیت آناتومیک چشم نیز بررسی شده و اقدامات لازم در این زمینه هم انجام می‌شود.

وی تاکید کرد: از خانواده‌ها می‌خواهیم جهت انجام غربالگری فرزندانشان سریع تر اقدام کرده و کودکان سه تا ۶ ساله خود را به نزدیکترین مرکز غربالگری ببرند تا از سلامتی کودکان خود اطمینان حاصل کنند.

معاون پیشگیری از معلولیت‌های مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی در ادامه با اشاره به غربالگری شنوایی نوزادان گفت: یکی دیگر از برنامه‌های غربالگری سازمان بهزیستی، غربالگری شنوایی نوزادان است که نوزادان در بدو تولد مورد ارزیابی شنوایی قرار می‌گیرند تا در صورتی که دچار اختلال شنوایی باشند از مداخلات بهنگام بهره مند شوند.

وی ادامه داد: کودکانی که در مرحله نوزادی مورد غربالگری شنوایی قرار نگرفته باشند در سنین سه تا پنج سال مورد ارزیابی شنوایی قرار خواهند گرفت تا اگر به این دلیل که کودک در نوزادی غربال نشده یا طی سال‌های عمرش دچار بیماری هایی شده باشد که باعث اختلال در شنوایی او شده، سریعتر تشخیص داده شود تا فرصت طلایی برای درمان مشکلات شنوایی کودک نیز از دست نرود. در تمام مراحل این غربالگری هم سازمان بهزیستی از خانواده‌های نیازمند حمایت کرده و کمک هزینه‌های لازم به این خانواده‌ها پرداخته می‌شود.

صفاری فرد در پایان با اشاره به اینکه به دلیل شناخت زودهنگام آلزایمر در سالمندان، از سال گذشته غربالگری اختلالات شناختی سالمندان ۶۰ تا ۷۵ سال را هم در برنامه های دفتر پیشگیری گنجانده اند، گفت: از بهمن ماه سال گذشته غربالگری اختلالات شناختی سالمندان ۶۰ تا ۷۵ سال را هم جزو برنامه‌های کاری قرار دادیم که فعلا در دو استان قزوین و یزد به صورت پایلوت انجام شده است و امیدواریم تا پایان امسال بتوانیم نتایج این کار را بررسی کنیم و به مرور به بقیه استان‌های کشور تسری دهیم. اهمیت این غربالگری از این جهت است که م‌تواند از افت عملکرد سالمندان که منجر به وابستگی به خانواده و نیاز به خدمات مراقبتی می‌شود، جلوگیری کند.