درمان نابارورها، قطعه ای از پازل رشد جمعیت

به گزارش رکنا به نقل از ایسنا، متاسفانه به دلایل چند وجهی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی و ... تمایل زوجین به فرزندآوری کم شده است و برخی فقط به یک فرزند اکتفا می کنند، اما زنگ خطر به شدت به صدا درآمده است و اتفاقا این زنگ خطر، صدای بسیاری از مسئولان را نیز درآورده است.

احمد وحیدی وزیر کشور ۲۴ اردیبهشت ماه در اجلاس سراسری «ستاد و صف در خصوص حمایت از خانواده و طرح جوانی جمعیت» رسما اعلام کرد که پایین‌ترین نرخ رشد بین همه کشورهای اسلامی متعلق به ایران بوده و نرخ نزولی باروری در کشور ما بسیار شدید است و گفت: "مدت‌زمان محدودی برای چاره‌جویی برای این کار در اختیار داریم تا از این چاله هولناک خارج شویم و این مسئله ضرورت توجه دائمی و قطعی همگان به این مسئله بسیار مهم را می‌طلبد."

مردادماه ۱۳۹۷ رییس پژوهشگاه و مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا اعلام کرد که حدود ۲۰ درصد از زوج های کشور نابارور هستند و میزان ناباروری در کشور ما نسبت به میزان آمار سازمان بهداشت جهانی کمی بیشتر است.

دکتر سید محمد طباطبایی معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز اسفندماه سال گذشته با اشاره به اینکه در سال ۱۴۲۹ از هر سه ایرانی یک نفر سالمند خواهد شد، بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود رشد جمعیت کشور در سال ۱۴۰۵ به ۰.۲ برسد و اگر با همین روند پیش برویم در سال ۱۴۱۰ به ۰.۱ و در سال ۱۴۱۵ به ۰.۰۴ خواهیم رسید و در نهایت در سال ۱۴۲۰ نیز رشد جمعیت ایران منفی خواهد شد.

براساس گزارش جدید سازمان جهانی بهداشت (WHO) در فروردین ماه امسال؛ حدود ۱۷.۵ درصد از جمعیت بزرگسال، تقریباً یک نفر از هر شش نفر، در سراسر جهان ناباروری را تجربه می‌کند، این آمار نشانگر نیاز فوری به دسترسی عادلانه به مراقبت‌های باروری مقرون به صرفه و با کیفیت بالا برای همه افراد جامعه است.

به گزارش ایسنا، آمار و ارقام گویای همه چیز است و تا پنجره جمعیتی بسته نشده، باید تمامی ظرفیت ها، حتی کوچکترین آنها را برای رفع این معضل بکار برد.

پنجره جمعیتی (DW) دوره‌ای است که در آن کمتر از یک ‌سوم جمعیت، خارج از سنین فعالیت (زیر ۱۵ و بالای ۶۵ سال) و بیشتر از دو سوم جمعیت در سنین فعالیت (۱۵ تا ۶۴ سال) باشند، یا به عبارتی حداقل ۷۰ درصد جمعیت در بازه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال (سنین فعالیت و کار) باشند و نوعی ساختار جمعیتی مطلوب برای شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی فراهم ‌شود.

 یکی از اقداماتی که در شرایط موجود می توان انجام داد، این است که از ظرفیت زوج های نابارور پیگیر درمان که به داشتن فرزند تمایل دارند، برای افزایش جمعیت استفاده شود. در واقع یکی از مولفه های افزایش جمعیت، کمک به زوج های نابارور است که اتفاقا رغبت بیشتری به داشتن فرزند دارند و حداقل با کمک به این قشر می توان، موتور محرکه رشد جمعیت را به حرکت درآورد.

روند کاهشی آمار زادآوری در استان مرکزی

یک متخصص زیست تکوینی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه در شرایط کنونی موظف به افزایش جمعیت در ایران هستیم، اظهار کرد: متاسفانه جمعیت رو به کاهش است، نیروی جوان کشور افت داشته و استان مرکزی نیز طبق آمار و تحقیقات انجام شده جزو سه استان سالمند کشور بوده و سرعت پیری در این استان بیشتر از سایر استان هاست.

دکتر مریم جنابی با بیان اینکه آمار زادآوری در استان مرکزی به شدت کاهش یافته است، گفت: اگر با همین روند پیش رویم، در آینده جمعیت بسیار کمی از جوانان را خواهیم داشت که مسلما یک خطر جدی در ابعاد مختلف محسوب می شود و با توجه به این کاهش، موظف به اندیشیدن تمهیدات لازم برای رشد جمعیت هستیم، بر این اساس سیاست های توسعه جمعیت و فرزندآوری در کشور با جدیت در پیش گرفته شده است.

سهم برابر زنان و مردان در ناباروری

وی تصریح کرد: یکی از ابزارها و مولفه های افزایش جمعیت، کمک به زوج نابارور است. مسلما تشویق همه اقشار جامعه به فرزندآوری قدری دشوار است، اما در این بین زوج هایی هستند که تمایل به فرزندآوری دارند، اما درگیر مشکلاتی در زمینه باروری هستند به همین دلیل باید بخشی از حمایت ها را به سمت این زوج ها سوق داد.

جنابی با بیان اینکه مراکز درمان ناباروری ظرفیتی ویژه در ابعاد مختلف درمانی، روانشناسی، مادی و معنوی و ... برای زوج های نابارور راغب به فرزندآوری هستند، بیان کرد: ناباروری به چهار دلیل زنانه، مردانه، زنانه-مردانه و دلایل ناشناخته خود را نشان می دهد. ۴۰ درصد علل و عوامل ناباروری زنانه و ۴۰ درصد مردانه است. عوامل زنانه به مولفه هایی چون سن، فیبرم ها، بسته بودن لوله ها، بهم ریختگی هورمون ها، تخمدان پلی کیستیک، اندومتریوز و ... باز می گردد، همچنین استفاده از فست فودها و مواد غذایی نامناسب در دختران، می تواند باعث بروز ناباروری شود.

اثرگذاری دیابت در ناباروری مردان جدی است

مدیر مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی مشاغل سخت، مشاغل در معرض گرما، تغذیه های نامناسب، بیماری های زمینه ای همچون دیابت را از عوامل موثر در کیفیت اسپرم و ناباروری مردان دانست و گفت: دیابت یکی از نقش های پررنگ را در کاهش اسپرم دارد، چنانکه بسیاری از مراجعین به مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان سالم هستند، اما به دلیل ابتلا به دیابت، دچار ناباروری شده اند.

وی بیان کرد: در استان مرکزی با توجه به آلودگی هوا و وجود صنایع و کارخانجات آلاینده، میزان و آمار ناباروری قدری بیشتر است، البته باید تحقیقات گسترده ای در این راستا صورت گیرد تا با اطمینان، دلایل ناباروری را بیان کرد.

اهمیت سن مادر در موفقیت درمان های ناباروری

جنابی با اشاره به اینکه عموما درمان مراجعین و زوجین نابارور به شکل دارویی آغاز می شود و در صورت نیاز به سمت IUI و یا IVF  حرکت می کنند، گفت: عمده زوجین نابارور با درمان دارویی موفق به فرزندآوری می شوند. طبق میانگین جهانی ۱۵ تا ۲۰ درصد بیماران به درمان IUI پاسخ مثبت می دهند و در صورت نیاز بیمار، درمان IVF که درمان پیچیده تر است انجام می شود. از هر دو زوج نمونه گرفته می شود، جنین در آزمایشگاه تشکیل می شود و پس از سه تا پنج روز نگهداری در آزمایشگاه یا فریز می شود یا به بدن مادر منتقل می شود. طبق آمار جهانی پس از انتقال جنین به بدن مادر، موفقیت باروری بین ۳۰ تا ۳۵ درصد است که البته در این درمان سن مادر بسیار اهمیت دارد و هر میزان سن پایین تر باشد، موفقیت بیشتر خواهد بود.

تولد ۱۰۰۰ نوزاد با درمان ناباروری در مجتمع درمانی جهاد دانشگاهی استان مرکزی

وی با بیان اینکه با توجه به تجهیزات به روز در مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی و حضور متخصصین ماهر، میزان موفقیت در برخی از بازه های زمانی به ۶۵ درصد نیز رسیده است، گفت: از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۴۰۱ هزار نوزاد به واسطه فعالیت این مرکز در استان مرکزی متولد شده اند.

وام قرض الحسنه و صندوق رویش امید؛ ابزار حمایتی زوجین نابارور

این متخصص زیست تکوینی در خصوص مشوق های مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی به منظور درمان، فرزندآوری و در نهایت رشد جمعیت بیان کرد: خوشبختانه بیمه ها بخشی از هزینه ها تقبل کرده اند، اما در کنار آن، مرکز با پرداخت وام قرض الحسنه بدون سود تا سقف ۱۰ میلیون تومان به تامین هزینه های درمان کمک می کنند، همچنین اخیرا موسسه خیریه رویش امید توسط جهاد دانشگاهی استان راه اندازی شده است که خیرین با کمک به این صندوق، می توانند از درمان زوج های نابارور حمایت کنند.

وی با اشاره به اهدای جنین در این مرکز، تصریح کرد: برخی از زوجین که اقدام به فریز کردن جنین کرده بودند، پس از باروری و فرزند آوری، جنین های فریز شده خود را به زوج های نابارور که امکان درمان آنها وجود ندارد، اهدا می کنند.

فرزند نمی خواهید، تخمک را فریز کنید

جنابی اضافه کرد: البته برخی از زنان که فعلا تمایلی به داشتن فرزند ندارند یا دختران مجرد در سنین بالا می توانند پس از ویزیت پزشک و دریافت داروهای مختصری، برای فریز کردن تخمک اقدام کنند تا در سال های آتی اقدام به فرزندآوری کنند، البته به هر میزان که سن خانم کمتر باشد، کیفیت تخمک ها بیشتر خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه سالانه مراجعین زیادی به مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی مراجعه می کنند، افزود: این مرکز در محدوده اراک و استان مرکزی خدمات نمی دهد و مراجعینی بسیاری از غرب کشور دارد و تا امروز میانگین موفقیت مرکز بسیار مطلوب بوده است.

لزوم تغییر ذهنیت جامعه به موضوع ناباروری/نگاه منفی برخی خانواده ها به جنین اهدایی

مدیر مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی با تاکید بر اینکه ناباروری یک بیماری صعب العلاج یا غیر قابل درمان نیست و باید ذهنیت مردم را نسبت به این عنوان تغییر دهیم، گفت: اینکه یک مرد یا زن نابارور باشد، به معنی عدم سلامتی فرد نیست، چراکه حتی ممکن است زوجین در نهایت سلامت جسمی باشند، اما نتوانند با تخمک و اسپرم خود صاحب فرزند شوند که در این صورت می توانند از جنین اهدایی بهره مند شوند، به همین دلیل، این مرکز، بخش روانشناسی را فعال کرده است تا آگاهی بخشی مناسبی در این خصوص به مراجعین داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه گاهی در موضوع جنین اهدایی، زوجین مشکلی با پذیرش مسئله ندارند، اما نگران پذیرش خانواده های خود هستند، افزود: این مرکز، نسبت به مسائل زوجین رویکردی کاملا محرمانه دارد و در مسئله جنین اهدایی نیز همین حساسیت وجود دارد برای مثال، در اهدای جنین لزومی بر ملاقات اهداکننده و گیرنده نیست، اما به هرحال فرآیند برای زوجین و خانواده ها نگران کننده است و نسبت به آینده مضطرب هستند در حالی که باید جامعه را آگاه کرد تا واکنشی منفی نسبت به این موضوع نداشته باشد.

تاثیر اضطراب بر ناباروری/آرامش زوجین مساویست با موفقیت بیشتر

وی با بیان اینکه اضطراب و نگرانی در زوج های نابارور، به درمان آسیب می زند و زوجین باید پروسه درمان خود با آرامش طی کنند و در واقع بخش مشاوره و روانشناسی مراکز می تواند در این امر کمک شایانی داشته باشد، افزود: مرکز مشاوره نگاه ویژه ای به زوج های نابارور دارد و مشاوره ها ذهنیت زوجین را در مسیر درستی هدایت می کنند، همچنین به کاهش اضطراب و استرس به عنوان مهمترین عامل عدم بارداری و کاهش تخمک و اسپرم، کمک می کنند چراکه زوجینی که آرامش بیشتری داشته باشند، نتیجه بهتری دریافت خواهند کرد، همچنین در صورت تمایل زوجین این مشاوره ها در دوران بارداری هم ادامه می یابد.