کمتر از ۳۰۰۰ محیط بان در سراسر کشور فعالیت می کنند/ نابودی ۹۰ درصد جمعیت گونه های شاخص حیات وحش ایران در ۶۰ سال گذشته

امروز روز جهانی تنوع زیستی است و سازمان محیط زیست به همین مناسبت همایشی را در سالن شهدای محیط زیست مقر اصلی این سازمان برگزار کرد.

اجرایی شدن کمتر از ۱۰ درصد برنامه های حفاظت از حیات وحش در ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در همایش «روز جهانی تنوع زیستی» که در مقر اصلی این سازمان برگزار شد، گفت: ما برای ۱۲۸ گونه مهم حیات وحش کشور برنامه اقدام و عمل تعریف کرده ایم که متاسفانه به دلیل کمبود اعتبارات کمتر از ۱۰ درصد برنامه های ما برای حفاظت از این گونه های جانوری اجرایی شده است.

وی افزود: از دهه ۴۰ تا کنون حدود ۹۰ درصد جمعیت گونه های شاخص طعمه حیات وحش شامل قوچ و میش، کل و بز، آهو، جبیر و گورخر را در سراسر ایران از دست داده ایم.

اکبری ادامه داد: هم اکنون بیش از ۷۰۰ فرد حیات وحش در مراکز تکثیر در اسارت در اختیار سازمان محیط زیست قرار دارد. همچنین بیش از ۱۹ هزار و ۴۰۰ فرد حیات وحش نیز در اختیار ۲۶ باغ وحش، ۱۸ باغ پرندگان و ۳۴ مرکز نگهداری از حیات وحش زیر نظر سازمان محیط زیست قرار دارد.

معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست تاکید کرد: متاسفانه خسارت حیات وحش به باغات و مزارع تحت پوشش بیمه قرار ندارد و همین مساله باعث تعارض شدید میان کشاورزان و حیات وحش شده است؛ بنابراین از مسئولان وزارت کشاورزی می خواهیم برنامه ای جدی برای بیمه کردن خسارت حیات وحش به باغات و مزارع داشته باشند.

تلف شدن سالیانه هزاران راس حیات وحش بر اثر شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک

اکبری در بخش دیگری از اظهاراتش به آسیب های شدید ناشی از بیماری های حیات وحش به جمعیت گونه های جانوری ایران اشاره کرد و گفت: متاسفانه سال گذشته در ۱۰ کانون مهم طبیعت ایران شاهد شیوع گسترده طاعون نشخوارکنندگان کوچک بودیم. معمولا سالانه تلف شدن بین ۵۰۰ تا یک هزار راس حیات وحش بر اثر ابتلا به این بیماری ثبت می شود، اما آمار واقعی تلفات حیات وحش بر اثر طاعون نشخوارکنندگان کوچک چند برابر این رقم است. 

معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست ادامه داد: با شیوع هر بیماری بین گونه های جانوری در هر پارک ملی بین ۳۰ تا ۶۰ درصد جمعیت گونه های طعمه شاخص آن پارک را از دست می دهیم و این معادل حدود ۱۰ سال هزینه ای است که از بودجه عمومی کشور برای حفاظت از هر پارک ملی انجام می شود. همچنین کاهش محسوس جمعیت گونه های طعمه شاخص، به حیات گوشتخواران بزرگی مثل پلنگ ایرانی هم آسیب می زند و جبران این آسیب ها به شدت دشوار است.

وی در ادامه تاکید کرد: تا زمانی که واکسیناسیون دام های اهلی کامل نشود، مساله شناسنامه کردن تمام دام ها جدی گرفته نشود، قاچاق دام اهلی ادامه داشته باشد و دام های اهلی در برخی مناطق طبیعت ایران، آبشخور و چراگاه مشترکی با حیات وحش داشته باشند، شاهد تداوم شیوع بیماری در میان حیات وحش خواهیم بودیم. بنابراین مسئولان سازمان دامپزشکی و وزارت جهاد کشاورزی باید برنامه هایی جدی برای موارد ذکرشده داشته باشند.

بیش از یک میلیون سلاح در اختیار مردم است

اکبری با تاکید بر افزایش سطح آتش سوزی در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست در سال گذشته گفت: متاسفانه در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ هزار هکتار از مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیط زیست بخصوص در مراتع و جنگل ها دچار حریق شد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست ادامه داد: متاسفانه ما در زمینه نیروها و امکانات محیط بانی به شدت دچار کمبود هستیم، به نحوی که در کل کشور کمتر از سه هزار محیط بان فعالیت می کنند. همچنین ما کمبودهایی بسیار جدی در زمینه بی سیم، خودرو و سایر وسایل نقلیه مورد نیاز محیط بان ها داریم.

وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه اکنون بیش از یک میلیون سلاح در اختیار مردم قرار دارد و به هر کسی هم که سلاح دارد، سالانه صد فشنگ سهمیه ای داده می شود. در چنین شرایطی طبیعی است که شاهد افزایش تعداد شکارچیان غیرمجاز باشیم و این در حالی است که امکانات ما برای مقابله با این شکارچیان بسیار اندک است.

تقریبا هیچ زیستگاهی برای یوزپلنگ ایرانی و آهو باقی نمانده است

اکبری با ابراز تاسف از تخریب بسیاری از زیستگاه های حیات وحش در ایران گفت: متاسفانه در دهه های اخیر عمده زیستگاه های حیات وحش در کشور ما تحلیل رفته است، به نحوی که برای گونه مهمی مثل آهو تقریبا هیچ زیستگاهی باقی نمانده است، همچنین تمام زیستگاه های یوزپلنگ ایرانی تخریب شده اند و زیستگاه های دشتی تمام گونه های طعمه شاخص نیز تقریبا از بین رفته اند.

معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست ادامه داد: مهمترین دلیل تخریب زیستگاه های کشور، احداث جاده های نامناسب و معدن کاوی در مناطق بکر طبیعت است، به نحوی که ما نه تنها در مناطق آزاد شاهد گسترش جاده ها، صنایع و معادن هستیم، بلکه در مناطق چهارگانه نیز جاده ها، کارخانجات و معادن بسیاری توسعه یافته اند.

اکبری تاکید کرد: متاسفانه ما در مناطق چهارگانه شاهد وجود ۵۸۷۳ کیلومتر راه اصلی، ۵۵۰ کیلومتر بزرگراه، ۳۳۰۰ کیلومتر خطوط انتقال سوخت، ۱۸۸۰ کیلومتر خطوط برق فشار قوی، ۵۴۳۶ آبادی دایر و متروکه، ۲ میلیون هکتار معدن، چند میلیون هکتار اراضی کشاورزی و دیم و چند میلیون راس دام مازاد هستیم. البته بسیاری از این تاسیسات پیش از تبدیل یک‌ منطقه به منطقه حفاظت شده محیط زیست در طبیعت ایجاد شده بودند.

وی در پایان تصریح کرد: متاسفانه وزارت راه و شهرسازی تقریبا هیچ اقدامی برای مناسب سازی جاده ها جهت تردد حیات وحش انجام نداده است و این در حالی است که ما برای حفاظت از تنوع زیستی گیاهی و جانوری کشور نه تنها به همکاری این وزارتخانه و وزارت جهاد کشاورزی، بلکه به همکاری بین بخشی تمام دستگاه ها نیاز داریم.