افزایش 4 برابری تولد اسب های ترکمن در 15 ساله گذشته + فیلم

اسب ترکمن یکی از زیباترین اسب های دنیاست که پرورش آن ریشه ای دیرینه در سنت های مردمان ترکمن صحرا دارد. اسب ترکمن همواره نقشی مهم در زندگی ترکمن ها داشته است و اهالی این قوم برای حمل و نقل، کوچ و جنگ، بهره های فراوانی را از اسب ترکمن برده اند. هم اکنون نیز پرورش اسب ترکمن به صنعتی مهم و اشتغالزا در استان های گلستان و چهارمحال و بختیاری تبدیل شده است. در 15 سال گذشته هم برگزاری «جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن» نه تنها نقشی مهم در رونق صنعت پرورش اسب ترکمن داشته، بلکه برگزاری این جشنواره که همراه است با ادای آیین های سنتی و اجرای موسیقی بی نظیر مردمان ترکمن صحرا منجر به ایجاد فضایی پرنشاط در شهرستان کلاله و شهرهای اطراف آن شده است.

اسب؛ موجودی ریشه دار در فرهنگ مردمان ترکمن صحرا

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، اسب موجودی اصیل و ستایش‌شده در فرهنگ ترکمن هاست و قرن هاست که اهالی ترکمن صحرا مشغول پرورش اسب هایی اصیل، زیبا و چابک هستند که در نزد ترکمن ها پیشینه ای طولانی در زندگی صحرانشینی وجنگ ها دارند. اسب های ترکمن نه تنها در فرهنگ مردمان این قوم ریشه دارند، بلکه در سطح جهان نیز شهره هستند و تقاضا برای خرید اسب ترکمن از کشورهای مختلف بسیار بالاست.

اسب های ترکمن در سه گروه «یموت»، «آخال تکه» و «چناران» دسته بندی می شوند. این اسب ها عمدتا در رنگ های سمند (طلایی)، نیله (مابین سفید و خاکستری)، کُرَنگ (قهوه ای روشن)، کَهر (قهوه ای پررنگ و مشکی یافت می شوند که البته خود این رنگ ها نیز به زیرمجموعه های مختلفی تقسیم می شوند.

اسب های ترکمن دارای بدنی کشیده و لاغر، دمی باریک و سر و گردنی زیبا هستند. شکم این اسب ها بر خلاف بسیاری از اسب های دیگر تخت است و صورتی کشیده، خشک، استخوانی و ظریف، چشمانی براق و گوش‌هایی بلند دارند.

امروزه اسب های ترکمن در سراسر ایران پرورش داده می شوند، اما معمولا اسب هایی که پرورش یافته استان های گلستان و خراسان شمالی هستند، کیفیت و زیبایی بیشتری دارند؛ چراکه اسب های ترکمن برای داشتن اندامی زیبا و توانایی جسمی بالا باید روزانه 20 کیلومتر حرکت کنند و معمولا اسب هایی که در فضای باز تحرک دارند، زیباتر از اسب هایی هستند که در باشگاه ها نگهداری می شوند.

15 سال با جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن

اسب های ترکمن در تاریخ و فرهنگ سایر ایرانیان نیز بسیار ریشه دارند. سکاها، هخامنشیان و اشکانیان از اسب های ترکمن در سواره نظام خود سود برده اند و همچنین شاهان سلجوقی و صفویان و نیز سوار بر اسب های ترکمن مملکت خود را گسترش داده اند. نادرشاه افشار نیز با ترکیب اسب های ترکمن و سایر اسب های ایران تا هند پیش رفت.

چند سالی است که «جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن» در روستای صوفیان شهرستان کلاله استان گلستان برگزار می شود. از روز چهارشنبه 12 آبان 1400 نیز پانزدهمین دوره این جشنواره در این روستا که با عنوان «پایتخت اسب اصیل ترکمن» شناخته می شود، برگزار خواهد شد و در آن زیبایی اسب های شرکت کننده مورد سنجش داوران خارجی قرار می گیرد.

برگزاری جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن همراه است با ادای آیین های زیبای مردمان ترکمن صحرا از جمله رقص ترکمنی و همچنین نوای زیبای موسیقی اصیل ترکمن ها که با ساز «آت چاپان» نواخته می شود و به همین دلیل، برگزاری این جشنواره فضای مفرحی را در شهرستان کلاله و شهرهای اطراف آن ایجاد می کند.

برگزاری جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن در سال های اخیر منجر به رونق گسترده پرورش اسب های ترکمن شده است؛ چراکه در این جشنواره فقط گروه های مختلف اسب هایی با نژاد ترکمن شرکت داده می شوند. جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن معمولا در فصل بهار برگزار می شود، اما شیوع کرونا باعث وقفه در برگزاری این جشنواره در سال 99 شد و در سال 1400 نیز برگزاری جشنواره تا پاییز به تاخیر افتاد.

صوفیان؛ پایتخت اسب اصیل ترکمن

نعیم عاشوری، یکی از اعضای تیم برگزارکننده «جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن» درباره برگزاری پانزدهمین دوره این جشنوار به خبرنگار رکنا گفت: از فردا پانزدهمین دوره جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن در روستای صوفیان شهرستان کلاله استان گلستان برگزار می شود؛ روستایی که بسیاری از پرورش دهندگان اسب به آن لقب پایتخت اسب اصیل ترکمن را داده اند.

وی افزود: در جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن فقط زیبایی اسب ها مورد سنجش قرار می گیرد. برگزاری این جشنواره در سال های اخیر منجر به رونق صنعت پرورش اسب ترکمن در سراسر کشور شده است و همه ساله خریداران زیادی برای خرید بهترین اسب های ترکمن در ایام برگزاری جشنواره به روستای صوفیان می آیند.

این در حالی است که به گفته این عضو تیم برگزارکننده «جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن»، در هر مزرعه پرورش اسب بین 4 تا 8 نفر مشغول کار هستند و رونق پرورش اسب ترکمن منجر به اشتغالزایی مناسبی برای اهالی شهرستان کلاله و بسیاری از شهرهای دیگر استان های گلستان و خراسان شمالی شده است.

اسب ها از تمام رده های سنی در جشنواره شرکت می کنند

این پرورش دهنده اسب با بیان این که اسب ها از تمام رده های سنی و جنسیت ها در جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن شرکت می کنند، اظهار داشت: در جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن، اسب ها بسته به سن و جنسیت دسته بندی می شوند، به نحوی که در این جشنواره از کره های پای مادر یعنی اسب های زیر یک سال گرفته تا اسب های بالای 10 سال در رده های سنی مختلف با یکدیگر به رقابت می پردازند.

وی در ادامه تاکید کرد: در تمام رده های سنی، نریان ها و مادیان ها به صورت جداگانه در مسابقه شرکت داده می شوند. ضمن این که در جشنواره ما بخش جداگانه ای نیز برای سیلمی های بالغ یعنی اسب هایی که از اسپرم آنها برای جفت گیری استفاده می شود، وجود دارد و در هر گروه سنی یا جنسیتی نیز سه اسب می توانند مقام های اول تا سوم را کسب کنند.

حضور داورهای خارجی در جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن

عاشوری با بیان این که در هشت سال گذشته بیشتر داوران جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن، داوران بین المللی بوده اند، گفت: داوران جشنواره ما بیشتر از کشورهای آلمان، روسیه و ترکمنستان به ایران می آیند. داوران جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن معترفند که برگزاری این جشنواره در سال های اخیر منجر به افزایش کیفیت پرورش اسب ترکمن شده است. این داوران از سوی فدراسیون سوارکاری انتخاب و دعوت می شوند.

وی درباره معیارهای زیبایی اسب های ترکمن توضیح داد: زیبایی اتصالات بدن، تناسب اندام های مختلف، زیبایی چشم، کمر، دم و ... اسب به همراه نحوه حرکت و رنگ اسب از جمله معیارهای جهانی زیبایی اسب ها محسوب می شود. البته نقش رنگ در زیبایی بیشتر سلیقه ای است و نحوه حرکت اسب ها عاملی مهمتر در زیبایی به حساب می آید.

عضو تیم برگزارکننده جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن ادامه داد: اسب ها به همراه یک نفر که اصطلاحا به آنها «هندلر» گفته می شود و با کمک یک طناب اسب ها را حرکت می دهد، وارد میدان می شوند. البته باید توجه داشت که اسب ها صرفا آرام گام برمی‌دارند و زیبایی حرکت گام از جمله مهمترین عوامل تاثیرگذار بر انتخاب اسب به عنوان زیباترین اسب مسابقه محسوب می شود.

میزان پرورش اسب ترکمن در سال های اخیر 4 تا 5 برابر شده است

عاشوری با تاکید بر این که برگزاری جشنواره ملی اسب ترکمن منجر به رونق پرورش این اسب در سال های اخیر شده است، عنوان کرد: هرچه جشنواره ما پبیشتر یش می رود، پرورش دهندگان اسب ترکمن در نقاط مختلف کشور برای این که اسب‌هایشان به مقامی بالا در جشنواره دست پیدا کنند، در پرورش اسب های خود دقت عمل بیشتری به خرج می دهند و با استفاده از فیلم های آموزشی بین المللی موجود در فضای مجازی، سعی می کنند ورزش های بهتری را برای اسب های خود تدارک ببینند.

این پرورش دهنده اسب با بیان این که در سال های اخیر، همه ساله حداقل 300 راس اسب در جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن شرکت کرده اند، گفت: حدود 15 سال پیش یعنی در سال های ابتدایی برگزاری جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن، فقط 40 تا 50 راس اسب در این جشنواره شرکت می کردند. به همین دلیل می توان گفت برگزاری این جشنواره به همراه برگزاری مسابقات سرعتی که در گنبد انجام می شود، منجر به آن شده است که تعداد تولیدات اسب ترکمن در 15 سال گذشته 4 تا 5 برابر شود.

آزاد شدن صادرات اسب ترکمن منجر به جهش صنعت پرورش اسب می شود

عضو تیم برگزارکننده جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن درباره سود برگزاری این جشنواره برای پرورش دهندگان اسب توضیح داد: رقم جایزه نقدی که در جشنواره ملی زیبایی اسب ترکمن برای کسب مقام به پرورش دهندگان داده می شود، زیاد نیست، اما با توجه به اعتبار بالایی که جشنواره ملی اسب ترکمن در سال های اخیر کسب کرده است، پرورش دهندگانی که اسب آنها در جشنواره ما مقام کسب می کنند، می توانند که اسب های خود را با نرخ های بالایی به فروش برسانند. همچنین قیمت پدر و مادر اسب هایی که در جشنواره ما مقام کسب می کنند، نیز بالا می رود.

این پرورش دهنده اسب ادامه داد: همه ساله خریداران زیادی به جشنواره ما می آیند و اسب های صاحب مقام یا حتی اسب هایی را که مقام کسب نمی کنند، با قیمت های بالایی می خرند. البته متاسفانه هنوز صادارت اسب ترکمن آزاد نشده است و تمام خریداران فعلی اسب ترکمن ایرانی هستند. اما اگر دولت مجوز صادرات اسب ترکمن را صادر کند، قطعا رونق صنعت پرورش اسب ترکمن بسیار بیشتر از گذشته خواهد شد و به نوعی آزاد شدن صادرات اسب ترکمن منجر به جهش صنعت پرورش این اسب خواهد شد.

وی در پایان تصریح کرد: اسب های ترکمن خواهان زیادی در سراسر جهان دارند و داوران خارجی که در جشنواره ما حضور پیدا می کنند نیز تاکید دارند که اسب های ما از نظر کیفیت می توانند در سطح بین المللی رقابت کنند. البته همین حالا هم در داخل کشور اسب های ترکمن با نرخ های بالایی معامله می شوند و قیمت اسب ترکمن از 80 میلیون تومان شروع می شود و بعضا به بیش از یک میلیارد تومان هم می رسد.