خودسوزی، تصمیم آخر خطی زنان / بازتابی از وضعیت جامعه ای که اقتصاد و روان اجتماعی آرامی ندارد + صوت

خودسوزی زنان پدیده ای بسیار دردناک است که هر از گاهی در کشور بروز پیدا می کند. در یک هفته گذشته دو مورد خودسوزی زنان در نقاط مختلف کشور مشاهده شد. یک مورد خودسوزی زنان در استان کهگیلویه و بویراحمد اتفاق افتاد و مورد دیگر خودسوزی زنان نیز در استان قزوین به وقوع پیوست. خودسوزی بازتابی از وضعیت جامعه ای است که اقتصاد و روان اجتماعی آرامی ندارد. در این میان، یک جامعه شناس زنان معتقد است که خودسوزی زنان به نوعی بازتاب شرایط بسیار سخت زندگی آنهاست.

خودسوزی زنان بازتابی از وضعیت روانی بحرانی بانوان جامعه

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در کمتر از یک هفته گذشته شاهد خودکشی دو زن در دو نقطه مختلف کشور آن هم به فجیع ترین شکل ممکن یعنی خودسوزی بودیم؛ یکی زنی میانسال در یاسوج که مشکلات مالی خود و همسرش به حدی رسیده بود که وقتی دید نمی تواند برای فرزندش لوازم التحریر تهیه کند، دست به خودسوزی زد و دومی زن میانسال دیگری در قزوین که چون نتوانست از شرایط بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان آور استفاده کند و مراجعه مکرر او به دادگاه ها و ادارت مختلف به نتیجه نرسید، خودش را سوزاند.

خودسوزی دو زن در دو نقطه مختلف ایران در یک هفته گذشته، تنها نمونه هایی از این دست نیست و در سال های اخیر بارها شاهد انتشار اخبار مربوط به خودکشی و به‌ویژه خودسوزی زنان در نقاط مختلف کشور بوده ایم. مساله ای که بدون شک می تواند از بحرانی بودن وضعیت روانی زنان جامعه و نیاز به ارائه تدابیر ویژه از سوی نهادهای امدادی دولتی و مراکز خصوصی کاهش آسیب های اجتماعی حکایت داشته باشد.

دکتر فریبا نظری پورکیانی، جامعه شناس زنان در گفت و گو با رکنا شیوع کرونا و دشوار شدن وضعیت معیشتی بسیاری از خانواده ها در این دوره را از جمله مسائلی دانست که در سال های اخیر منجر به کاهش سلامت روانی بسیاری از زنان جامعه شده است.

این فعال حوزه زنان در توضیح بیشتر گفت: شیوع کرونا در کنار سایر عوامل از جمله عوامل اقتصادی، سلامت روان گروه های مختلف مردم از جمله زنان را تحت تاثیر قرار داده است. شیوع این بیماری و البته بحران های اقتصادی ناشی از آن، همچنین سلامت روان عمومی خانواده ها را نیز تحت تاثیر قرار داده و این مساله از جمله عواملی بوده که باعث شده است در یک سال گذشته حداقل شاهد ده پرونده رسانه‌ای‌شده مربوط به قتل های خانوادگی باشیم.

وی با اشاره به وقوع یک قتل خانوادگی دسته جمعی در استان ایلام عنوان کرد: متاسفانه اوایل امسال مشاهده کردیم که یک مرد ایلامی خودش، همسرش و فرزندانش را به دلیل مشکلات اقتصادی به قتل رساند. مساله ای که نشان می دهد تشدید بحران های اقتصادی به گونه ای شده است که افرادی که به ته خط می رسند، علاوه بر خودکشی، دست به دیگرکشی هم می زنند.

مشکلات اقتصادی و شکاف طبقاتی؛ از جملل علل خودکشی

 نظری با تاکید بر این که دشواری های اقتصادی از جمله عوامل اصلی خودکشی افراد در استان های کم برخوردار کشور است، گفت: متاسفانه اکنون شکاف فراوانی که بین اوضاع اقتصادی دو طبقه مرفه و فقیر جامعه وجود دارد، افراد بسیاری را ناامید و سرخورده می کند و در چنین شرایطی افزایش آمار خودکشی دور از انتظار نیست.

وی درباره مهترین عوامل خودکشی زنان نیز توضیح داد: جدا از مسائل اقتصادی، موضوعاتی مانند ازدواج های اجباری، بی توجهی به فریاد عدالت خواهی بانوان حتی در مسائل جزئی خانوادگی و سیطره مردان خانواده بر زندگی زنان در برخی مناطق کشور، از جمله عوامل خودکشی زنان در سال های اخیر بوده است.

این جامعه شناس زنان البته تاکید کرد که هیچ گاه نمی توان خودکشی زن را ناشی از یک عامل دانست و مسائل زیادی از جمله موضوعات خانوادگی، فرهنگی و اقتصادی همگی می تواند دست به دست هم بدهد و منجر به خودکشی یک زن شود؛ بنابراین حتی اگر ریشه اصلی خودکشی یک زن مانند آنچه درباره خودسوزی زن یاسوجی مشاهده شد، مشکلات اقتصادی داشته باشد، ولی بازهم قطعا عوامل دیگری بر قطعی شدن تصمیم این زن به خودکشی اثر گذاشته است.

تشدید مشکلات روانی زنان در بحران کرونا

نظری با اشاره به مشکلات روانی ناشی از شیوع کرونا گفت: قطعا تغییر سبک زندگی در دوره کرونا بخصوص قرنطینه های خانگی و کاهش روابط اجتماعی ناشی از شیوع این بیماری، مشکلات روانی زیادی را برای تمام مردم جهان از جمله زنان ایرانی به وجود آورده است.

اما به گفته این جامعه شناس زنان، آنچه بیش از همه به مشکلات روانی ناشی از شیوع کرونا دامن می زند، بروز بحران های اقتصادی ناشی از این بیماری است؛ بخصوص که در دوران شیوع کرونا بسیاری از زنان سرپرست خانوار یا دیگر زنانی که ناچارند به امرار معاش خانواده خود کمک کنند، شغل خود را از دست داده اند و طبیعتا بیکاری این زنان، آسیب های زیادی را به سلامت روان آنها وارد کرده است.

این فعال حوزه زنان با تاکید بر این که در سال های اخیر آسیب های روانی ناشی از مشکلات اقتصادی، زنان را هم دقیقا به اندازه مردان تحت تاثیر قرار می دهد، اظهار داشت: در گذشته دشوار شدن شرایط اقتصادی صرفا روی آمار خودکشی مردان اثر می گذاشت، اما با توجه به این که در سال های اخیر تعداد زنان سرپرست خانوار در ایران به دلیل افزایش آمار فوت همسران، رشد آمار طلاق و بیشتر شدن زنانی که دچار تجرد قطعی شده اند، با افزایش محسوسی مواجه شده است، بنابراین قطعا دشواری های معیشتی زنان را هم به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد.

در این میان اما سوال مهمی که درباره دو پرونده اخیر مربوط به خودکشی زنان در ایران مطرح است، این است که چرا این زنان به فجیع ترین نوع خودکشی یعنی خودسوزی دست زده اند؟ یعنی با توجه به این که خودکشی این زنان هر دو به نوعی به مسائل اقتصادی ربط داشته است، چه عواملی باعث شده است که این خودکشی ها به صورت خودسوزی اتفاق بیفتد؟

نظری با تاکید بر این که زنان وقتی به انتهای خط برسند، به فجیع ترین شکل ممکن دست به خودکشی می زنند، عنوان کرد: خودکشی زنان در استان ایلام در سال های گذشته که البته ریشه آنها بیشتر مسائل فرهنگی بود، به شیوه خودسوزی اتفاق افتاد. در مجموع هم خودکشی به شیوه خودسوزی مانند خودکشی به صورت دار زدن جزو خشن ترین شیوه های خودکشی محسوب می شود.

وی در پایان تصریح کرد: وقتی افراد به شیوه های خشنی مانند خودسوزی دست به خودکشی می زنند، در واقع می خواهند این پیام را به اطرافیان خود منتقل کنند که به انتهای خط رسیده اند. یعنی خودسوزی این زنان به نوعی بازتاب شرایط بسیار سخت زندگی آنهاست و به نوعی این زنان حتی می خواهند به بازماندگان خود بگویند که مرگشان بازتابی از اوضاع بسیار دشوار زندگی شان است.