با آغاز رسالت حضرت محمد مصطفی (ص) نور اسلام از جزیره العرب تابیدن گرفت و دیری نپایید که جهان شمول شد وامپراتوری‌های ایران و روم راتحت سیطره خود درآورد، ندای وحدت سرداد وهمه ملت‌ها را زیر لوای آسمانی خود متحد کرد.

از بدیهی‌ترین شعار‌های آن امر به معروف و نهی از منکر بود، مسلمانان صدر اسلام چه در زمان پیامبر وچه در زمان خلفا در رعایت دقیق شئونات ودستورات الهی دین خود، بسیار دقیق وجزئی نگر بودند، اما باحاکم شدن خاندان بنی امیه برمقدرات جهان اسلام، بسیاری از امر شرعی ومؤکدی دین اسلام فراموش شد. دراین شرایط بود که حضرت امام حسین (ع) نوه پیامبر مکرم اسلام (ص) علیه این نابسامانی قیام کرد و بر اساس وظیفه الهی خود به اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر پرداخت و به ناچار و برمبنای تکلیف الهی و برای اصلاح امت جدش قیام وحماسه‌ای خلق کرد که ماندگار‌ترین بوده است.

حرکت اصلاحی حضرت امام حسین (ع) گرچه بین اهل تشیع به نمادی تبدیل شده است، اما اهل سنت و جماعت نیز همواره به آن به دیده احترام نگریسته اند زیرا صرف نظر از هر چیز دیگری حفظ شأن ومنزلت خاندان نبوی را امری مقدس می‌دانند.

احادیث و روایات متعددی نسبت به عظمت و جایگاه امام حسین (ع) در کتاب‌های اهل سنت به خصوص در "صحیح بخاری" وجود دارد که از بررسی این احادیث می‌توان چنین برداشت کرد محبت آن حضرت و رعایت احترام ایشان به عنوان یک اصل در میان اهل سنت پذیرفته شده است.

براساس همین دیدگاه است که سالیان سال است مردم جنوب استان آذربایجانغربی به عنوان جزئی از اهل سنت وجماعت ایران اسلامی، پذیرای دسته‌های عزاداری روز‌های نیمه اول محرم هستند، بادسته‌ها همراه می‌شوند، در مراسم ویژه آن شرکت و نذر میکنند و دعای استجابت می‌خوانند به این ترتیب صحنه‌های دلپذیری از وحدت و همدلی اسلامی خود را نشان می دهند.

شب‌های تاسوعا وعاشورا مساجد وحسینیه‌ها پذیرای تعداد زیادی از مردم منطقه است که درمراسم عزاداری حضور می‌یابند.

البته عظمت شخصیت سید الشهدا (ع) در منابع روایی و تاریخی اهل سنت مختص به قیام ایشان نیست بلکه دارای مراتب بالای انسانی از لحاظ سابقه دینی و صفات عالی انسانی و عرفانی است.

سلسله عرفانی موجود بین مردم منطقه، نسب شجره‌ای خود را به حضرت امام حسین (ع) می‌رسانند که این امر نشان از جایگاه این بزرگوار درفرهنگ وباور‌های مردم این منطقه دارد.

بوده اند و هستند کسان زیادی به خصوص زنان که روز‌ها منتظرند تا روز تاسوعا وعاشورا برسد تا در میان دسته‌های عزادار حاضر شوند و حریر پارچه‌ای قلب خود را سر راه عزاداران سینه زنان پهن کنند، دعا بخوانند و از نوه پیامبراسلام (ص) بخواهند واسطه اجابت دعایشان در بارگاه الهی شوند.

گروه دیگری هم در اطراف و حاشیه دسته‌های عزاداری قرار می گیرند و همراه آنان می‌شوند و بر حادثه به وجود آمده دل، غمگین می‌دارند و بر همه کسانی که دین اسلام را از راه و هدف اصلی خود خارج کردند وحرمت خاندان پیامبر (ص) را شکستند نفرین می‌کنند.

البته تفکرات اهل سنت در واقعه عاشورا را به رویکرد عاطفی و تحلیلی و اجتهادی می توان تقسیم بندی کرد، اما نکته درخور توجه رویکرد عاطفی و توجه به نفس مظلومیت حضرت امام حسین (ع) است.

واقعه عاشورا با توجه به مقام سیدالشهداء و یاران و خاندانش و این که به چه جرمی شهید شدند، از لحاظ بعد رثایی مورد توجه و محکومیت اهل سنت قرار گرفته است و همه آن‌ها اظهار حزن می‌کنند.

تاسوعا و عاشورای حسینی هرسال درمهاباد فضای معنوی و باشکوهی دارد

بیشتر مردم این شهرستان اهل سنت هستند هرسال از مراسم عزاداری به صورت گسترده استقبال می‌کنند و با حضور در اطراف دسته‌ها وهیئت‌های عزادای با آنان همراه می‌شوند.

بانویی مهابادی به نام حلیمع عبدالله زاد گفت: چند سال قبل برای رفع مشکلی به امام حسین (ع) متوسل شدم حاجتم بسیار زود برآورده شد و براساس نذری که کرده بودم هرسال با شروع محرم با دسته‌های عزاداری همراه و در حسینه مهاباد حاضرمی شوم، نماز میخوانم ودعا می‌کنم و از نوه بزرگوار پیامبراسلام (ص) به خاطر استجابت دعا و دستگیری ام سپاسگزاری می‌کنم.

خانم دیگری که خود را زینب معروف نیا و دارای مدرک کارشناسی ادبیات فارسی معرفی کرد گفت: وقتی مویه‌های خواهران و برادران شیعی خود را نظاره می‌کنم اراده‌ای قوی مرا به سوی تکریم بیشتر خاندان رسالت و احترام به قیام امام حسین (ع) سوق می‌دهد و مرا در خود فرو می‌برد تا بیشتر فلسفه حرکت ایشان را مورد توجه قرار دهم.

خانم دیگری به نام مریم شادی پور می‌گوید ، من خودم چند سال پیش نذر کرده بودم و به امام حسین متوسل شدم و خیلی زودخواسته ام برآورده شد.

اما در بعد فرهنگی نیز شخصیت حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) درمیان اهل سنت مورد توجه بسیار است و در این زمینه اشعار و نوشته‌هایی  از قدیم تاکنون به یادگار مانده است.

مردم اهل سنت، برپا کردن مجالس جشن و عروسى را در ماه محرم جایز نمی دانند و تا پایان ماه صفر از برپایی هرگونه مجالس عروسی خودداری می‌کنند، خاندان سادات در میان آنان ارج و کرامت ویژه‌‌اى دارند چرا که سادات از فرزندان بزرگمرد تاریخ انسانى و شهید راه عدالت‌خواهى حسین بن على (ع) هستند.

شعرای نامی کرد اهل سنت منطقه از جمله ماموستا محوی، وفایی، قانع، شیخ رضاو مولوی کرد، به زبان‌های کردی، فارسی و عربی به مدح وستایش نوه عظیم الشان فرستاده بزرگ خدا پرداخته اند که گویای ارادت زایدالوصف اهل تسنن به اهل بیت پیامبراکرم (ص) بویژه حضرت امام حسین (ع) است.

این آثار ادبی تاکنون در چندین نوبت گردآوری وتدوین شده است که آخرین آن کتابی به نام شعاع مهر حسین (ع) در ادبیات کردی اهل سنت است.

به هرحال آنچه به عنوان نتیجه گیری می‌توان مورد توجه قرار داد این است که مسلمانان دارای اشترکات فراوانی هستند که می‌توان به آن‌ها تکیه کرد و دراین میان به دور از تعصبات بی نتیجه از واقعه عاشورا و قیام حضرت حسین (ع) برای وحدت بین مذاهب استفاده کرد.

نباید اینگونه فکر کرد که این حادثه عظیم فقط اختصاص به اهل تشیع دارد درجامعه اهل سنت نیز به عنوان حرکتی مهم به آن پرداخته شده است و تفاوت آن فقط در شکل ونوع برداشت است و گرنه رعایت شأن ومنزلت خاندان نبی مکرم اسلام در همه حال واجب بوده و هست.

در این عصرى که ما زندگى می کنیم، وحدت میان مسلمانان از هر چیز ضروری‌تر است و ذکرمشترکات فرق مسلمانان و تقویت آنها، سدى بزرگ در برابر هجوم استکبار پدید مى ‌آورد.