چالش کشورهای عربی برای اتحاد علیه ایران از شعار تا عمل!

شبکه الجزیره قطر در برنامه ماوراء الخبر به بررسی دلایل درخواست جوزف ووتل، فرمانده نیروهای آمریکایی در منطقه از کشورهای عربی برای به فراموشی سپردن اختلافات و اتحاد برای مقابله با چالش‌های منطقه‌ای از جمله رویارویی با ایران پرداخت و درخواست فرمانده آمریکایی را در چارچوب تلاش‌های واشنگتن برای تشکیل ناتوی عربی دانست.

دو روز پس از اولین نشست روسای ستاد مشترک ارتش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، پس از بروز بحران در این شورا، نشست دیگری با حضور فرماندهان ارتش اردن، مصر و ژنرال جوزف ووتل، فرماندهی نیروهای مرکزی آمریکا در کویت برگزار شد. در این نشست ژنرال آمریکایی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواست با هدف مقابله با موانع و چالش‌ها اختلافات را کنار بگذارند.

در ادامه ولید العطار، خبرنگار الجزیره گزارش داد، وقتی واشنگتن چیزی را خواستار می شود به نوعی در پی تحمیل خواسته خود بر شماست. آمریکا حالا خطاب به چهار کشور محاصره کننده (تعبیر قطر درباره عربستان، بحرین، امارات و مصر) و بر خلاف چند ماه گذشته این بار با نماینده کشوری که از نگاه آنان همچنان به حمایت از تروریسم متهم است (قطر) در زیر یک سقف گرد هم آمدند، درخواستی ارائه داد. شش عضو شورای همکاری خلیج فارس در کنار اردن و مصر در این نشست حاضر بودند، همه این کشورها با حضور در این نشست در واقع به درخواست آمریکا برای مقابله با آنچه که واشنگتن تهدیدات امنیتی علیه منطقه خوانده است، پاسخ مثبت دادند. نماینده آمریکا در این نشست جوزف ووتل فرمانده نیروهای مرکزی آمریکا بود که از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواست اختلافاتشان را کنار بگذارند و برای مقابله با تهدیداتی که از طرف ایران و گروه‌های تروریستی آنان را در محاصره قرار داده است، متحد شوند.

الجزیره در این گزارش با بیان اینکه آیا این درخواست، درخواست واقعی است؟ افزود، نمایندگان چهار کشور محاصره‌کننده (عربستان، بحرین، امارات و مصر) در این نشست حضور داشتند، کشورهایی که بر اساس اخبار منتشر شده قصد داشتند پس از بروز بحران در شورای همکاری خلیج فارس به قطر حمله نظامی کنند و نظام سیاسی این کشور را تغییر دهند، این کشورها حتی بارها از تمایل خود برای اخراج قطر از شورای همکاری خلیج فارس سخن گفتند.

جرم انگاشتن همراهی با قطر و ممنوعیت سفر به این کشور نیز از جمله رفتارهایی تلقی می شود که باید در کنار دیگر رفتارهای این چهار کشور علیه قطر جای بگیرد. حال سئوال این است که این کشورها چگونه حاضر خواهند شد نیروهایشان در کنار نیروهای قطری در تمرین های نظامی که جوزف ووتل خواستار آن شده است، حضور یابند؟ چگونه حاضر می شوند در حضور نماینده قطر درباره برنامه های امنیتی فوق سری تبادل نظر کنند زیرا از نگاه آنان، قطر حامی تروریسم است. نقطه اشتراک هشت کشور حاضر در نشست کویت، توافقنامه های دفاعی‌شان با آمریکاست، این کشورها از بی ثباتی و ناامنی در آبراه‌های منطقه‌ای به ویژه تنگه هرمز و باب المندب گلایه دارند اما نمی دانند چگونه ممکن است در اوج اختلافات میان کشورهای شورای همکاری، میان آنان ائتلافی شکل بگیرد که منطبق با خواسته ژنرال آمریکایی باشد؟ درست است که بحران شورای همکاری بیش از یکسال ادامه یافت بدون آنکه بدتر شود یا راه حلی برای آن پیدا شود، اما عوامل این اختلافات در بعد سیاسی و رسانه‌ای هیچگاه از دمیدن روح تازه در اختلافات دریغ نکردند. واشنگتن نیز ناظر چنین رفتارهایی است، پیش از این رئیس جمهور آمریکا درباره کنفرانس مشترکی وعده داده بود که با هدف حل بحران شورای همکاری خلیج فارس با حضور کشورهای عربی و آمریکا برگزار خواهد شد اما تاخیر پیاپی این کنفرانس سرنوشت آن را به اواخر امسال پیوند داد.

نشست نظامی در کویت به منزله نشست مقدماتی برای ائتلاف عربی است که جایگاهی مشابه با ناتو خواهد داشت که واشنگتن برای تشکیل آن ابراز تمایل کرده و هدف از این ائتلاف را مقابله با ایران در منطقه خوانده بود. آیا این بار آمریکا موفق خواهد شد ائتلاف مورد نظرش را برای مقابله با ایران تشکیل دهد؟ آیا در سایه اختلافات عمیق میان کشورهای عربی، تلاش برای تشکیل چنین ائتلافی موفق خواهد بود؟ مقامات ایرانی معتقدند چنین موفقیتی حاصل نمی شود. بسیاری از مقامات ایرانی در هفته های اخیر اعلام کردند آنچه که از آن به نظریه ناتوی عربی یاد می‌شود از هم اکنون مرده متولد شده است و هیچ پشتوانه واقعی ندارد.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این باره گفت،کاملا آشکار است که هیچ انسجام و توافق واقعی میان این کشورها وجود ندارد در نتیجه اندیشه ناتوی عربی تنها در حد شعار است.

تهران هم زمان به اختلافات عمیق موجود در میان کشورهایی نظر دارد که قرار است طرف های چنین ائتلافی باشند. در نتیجه باید به این سئوال پاسخ داده شود که آیا طراحان چنین ائتلافی برنامه‌ای هم برای پایان دادن به اختلافات و شکاف های عمیق موجود میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس دارند؟