مرگ ۱۱ هزار ایرانی بر اثر غرق شدگی طی ۱۰ سال

سید هادی کسایی زاده: حجت الاسلام قرائتی استاد قرآن بر اساس احادیث و روایات و آیات قرآنی حرفهای کلیدی و علمی آموزش می دهد که اگر هوشیار باشیم هم برای زندگی دنیوی ما موثر است و هم اخروی ... چند روز قبل بود که در درسهایی از قرآن گفتند: وقتی در شمال و جنوب کشورمان دو دریای بزرگ داریم ایرانی ها شنا بلد نیستند؟ وقتی رودخانه های بزرگی در کشور داریم چرا شنا بلد نیستند؟ چرا مسئولان و آموزش و پرورش همتی برای آموزش شنا به دانش آموزان ندارند در حالی که این توصیه پیامبر بوده است.

این گفته ها در حالی است که متاسفانه شهروندان در فصل تابستان بیشرین رکورد مرگ بر اثر غرق شدگی را ثبت می کنند. و این یعنی اینکه یا شنا بلد نیستند و یا به توصیه های ایمنی گوش نمی دهند و همین موجب شده تا سالانه صدها شهروند جان خود را در دریا و رودخانه های کشور از دست بدهند. اما تشخیص علت مرگ بر اثر غرق شدگی با چه نهادی است؟

بر اساس قانون تشخیص علت مرگ بر اثر غرق شدگی از وظایف سازمان پزشکی قانونی است و در آزمایشگاه تشخیص مرگ کارشناس آزمایشگاه پس از بررسی ریه و علایم ظاهری جسد و آزمایشات تخصصی رسما دلیل مرگ را اعلام می کنند.

دکتر مهرداد علی بخشی مسئول اجرای طرح دادپزشک در کشور می گوید: ما موارد ۱۹ گانه ای مانند سوءمصرف مواد مخدر، تصادف رانندگی، حوادث کار، مسمومیت و... داریم که حتما باید پزشکی قانونی نظریه تائید مرگ را رسما اعلام کند که غرق شدگی هم جزو همان موارد است. ابتدا معاینات اولیه، بعد کلبد شکافی و سم شناسی و در آخر هم دستور قاضی برای صدور جواز دفن صادر می شود تا مطمئن شویم این مرگ بر اثر غرق شدگی است.

این اظهارات در حالی است که برخی از مرگ ها در سواحل دریا بر اثر نیش ماردریایی یا سموم عروس دریایی بوده و حتی در برخی پرونده ها فرد بعد از مرگ در دریا یا رودخانه رها شده و یا اینکه قبل از خفگی سکته کرده است. اما چند نفر در ایران بر اثر غرق شدگی جان می دهد؟

مرگ حدود ۱۱ هزار شهروند بر اثر غرق شدگی در ۱۰ سال/ ۱۵۰۰ نفر زن بوده اند

بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در ۱۰ سال گذشته تاکنون حدود ۱۱ هزار شهروند ایرانی بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده اند. بر اساس این گزارش آمارها می گوید: در سال ۱۳۸۵ تعداد ۱۱۶۰ نفر، سال ۱۳۸۶ تعداد ۱۲۲۰ نفر، سال ۱۳۸۷ تعداد ۱۱۶۲ نفر، سال ۱۳۸۸ تعداد ۱۰۰۷ نفر، سال ۱۳۸۹ تعداد ۱۱۳۴ نفر، سال ۱۳۹۰ تعداد ۱۰۷۲ نفر، سال ۱۳۹۱ تعداد ۱۰۷۴ نفر، سال ۱۳۹۲ تعداد ۱۰۶۳ نفر، سال ۱۳۹۳ تعداد ۸۹۸ نفر، سال ۱۳۹۴ تعداد ۸۷۹ نفر بر اثر غرق شدگی در دریا، رودخانه ها و استخرهای شنا جان خود را از دست داده اند. نکته قابل تامل این است که از این تعداد ۱۵۰۰ نفر زن بوده است.

توصیه به شهروندانی که وارد دریا می شوند

بر اساس این گزارش هرچند این آمار نگران کننده و قابل تاسف است اما توصیه می شود افرادی که وارد دریا می شوند اگر می خواهند وارد آب‌های عمیق با عمق بیش‌تر از یک و نیم متر شوند نه تنها باید شنا را به خوبی بدانند بلکه باید به توان فیزیکی خودشان هم ایمان داشته باشند.

عواملی از جمله وضع ساحل، رژیم موج و جریان شکافنده، عدم آشنایی با مناطق ساحلی در تلفات انسانی غرق شدن شناگران موثر است. متاسفانه عوامل فوق، سالانه سبب غرق شدن تعداد زیادی از شناگران و هموطنان در آب‌های ساحلی دریای خزر می شود.

علائم غرق شدگی و توصیه های ویژه برای نجات

معمولاً علت بروز مرگ در موارد غرق شدگی، عدم امکان ورود هوا به ریه‌ها است و غیر از علت ورود آب به ریه‌ها، اسپاسم گلو هم از عوامل خطرساز است. آبی که از طریق دهان فرد غرق شده بیرون می‌آید از درون معده وی خارج و تلاش در جهت خارج کردن با فشار این آب از معده، ممکن است باعث استنشاق و ورود محتویات معده به ریه‌ها شود. همچنین ورود هر مقدار آب به داخل ریه‌ها می تواند سبب تحریک و تورم آنها شود و حتی اگر حال مصدوم خوب به نظر برسد باز هم ممکن است مجاری هوایی وی شروع به تورم کرده و چند ساعت بعد، اصطلاحاً دچارغرق شدگی ثانویه شود. همچنین هر چه قدر آب سردتر باشد برای غریق و امدادگر خطرساز تر خواهد بود.

کارشناسان می گویند: کبودی صورت به خصوص لب‌ها و گوش‌ها، رنگ پریدگی و سرد شدن پوست، توقف تنفس و ضربان قلب از مهمترین علائم غرق شدگی است. سعی کنید بی خطرترین راه را برای نجات مصدوم انتخاب کنید. برای همین حتی‌المقدور خودتان درون آب نروید و به طرق دیگر مثلاً توسط یک تکه چوب، یک شاخه درخت یا به کمک دست‌های خود او را گرفته و بیرون بکشید.اگر مصدوم بیهوش است وی را به گونه‌ای باید حمل کنید که پس از خروج بدن از آب، سر او پایین‌تر از سینه‌اش قرار گیرد.

اگر مصدوم به دنبال شیرجه زدن غرق شده است باید با فرض وجود شکستگی در ناحیه گردن، موقعیت سر و گردن را برای جلوگیری از حرکت آنها تثبیت کنید. فشاری روی شکم بیمار وارد نکنید مگر در حالاتی که راه هوایی وی مسدود شده است و انجام تنفس مصنوعی موفقیت‌آمیز نبوده باشد.

همچنین در شرایطی که مصدوم مدت طولانی در آب بماند و یا آنکه بدن خیس وی به طور طولانی مدت در معرض جریان باد قرار داشته باشد ممکن است دچار هیپوترمی کاهش بیش از حد دمای بدن شود. حتی‌الامکان از تماس باد با بدن مصدوم جلوگیری کنید. لباس‌های خیس او را خارج ساخته و او را با لباس‌های گرم بپوشانید. سپس در وضعیت ریکاوری قرار دهید. در صورتی که مصدوم هوشیاری خود را کامل بدست آورد مایعات گرم به وی بدهید.

در توصیه های پزشکی آمده است: مصدوم را به بیمارستان بفرستید، حتی اگر به نظر می رسد که حال وی کاملاً به حالت طبیعی برگشته است. همچنین در صورت نیاز درخواست آمبولانس کنید. جریان‌های ساحلی از عمده دلایل مرگ شناگران حرفه‌ای است و توصیه مب شود وقتی که دریا بسیار مواج است برای شنا وارد آب دریا نشوند. اگر فردی در این جریان افتاد باید بداند چگونه عمل کند. نخستین چیز، حفظ خونسردی است. اگر شناگر بترسد و احساس کند که جریان او را به داخل دریا می برد و بخواهد دقیقاً در خلاف جهت به طرف ساحل برگردد این عمل خطرناک‌ترین حرکت است. توصیه می شود کلی که در این جریان افتاد سعی نکند برخلاف جریان برگردد.

در پایان باید گفت که این نکته مهمی است و همه ما باید به یاد داشته باشیم؛ نجات فردی که در حال غرق شدن است، از عهده هر کسی برنمی آید.این یک کار حرفه ای است زیرا ممکن است به جای نجات، به فرد آسیب بزنیم. شیوه گرفتن سر فرد در حال غرق شدن، اهمیت زیادی دارد و اگر این کار اشتباه انجام شود به ستون فقرات و گردن او آسیب می رسد.